Uienareaal is er één van plussen en minnen

In 2016 steeg het Nederlands uienareaal met 1.200 hectare, wijzen CBS cijfers uit, tot 32.900 hectare. Uienzaadverkopers zaten met hun prognose van 2 tot 7 procent groei dus aardig goed. Uiteindelijk werd het 4 procent. Hoeveel groeimogelijkheden zijn er nog? Ieder jaar weten telers het elastiekje verder uit te rekken. ‘Wanneer ik de vraag bij onze vertegenwoordigers neerleg, en alle plussen en minnen bij elkaar optel, dan kom ik op 0 uit’, aldus Jaap Jonker. Jonker is verkoopleider bij De Groot & Slot. Zelf schat hij de areaaltoename in op eenzelfde niveau als afgelopen jaar.

Zaadverkopers houden een slag om de arm en doen dat dit jaar meer dan anders. Het overgrote deel van de bietentelers teelt ook uien en breidt dit jaar uit. Dat gaat in veel gevallen ten kosten van financieel laag renderende gewassen, zoals tarwe. Wat de invloed is op uien is lastig te voorspellen maar knelpunten in het bouwplan brengt het zeker. Mees de Lorm van Seminis komt een enkeling tegen die zijn uien daadwerkelijk inruilt voor bieten.

Een ander punt is de ontwikkeling van het peenareaal. Vooral voor de provincie Flevoland. Die neemt landelijk gezicht licht af, maar in bepaalde gebieden juist sterk toe. Seizoen 2016-2017 verloopt vooralsnog zeer stroef. Dat begon al met de afland levering. Wellicht wordt een gedeelte van de peen voor uien ingeruild in 2017.

Zowel Jonker als De Lorm zien een lichte toename van de vraag naar geprimed zaad, daar waar dat vorig jaar juist iets minder was. Een eenduidige reden is niet direct te noemen. Wellicht na goede ervaringen van het afgelopen seizoen. De Groot & Slot zette toen extra geprimed zaad in de markt. Ook de overgezaaide percelen zijn allemaal met geprimed zaad ingezaaid. ‘De focus bij zaadbestellingen ligt vooral op nieuwe rassen’, weet De Lorm.  ‘Onder andere omdat die rassen er kwalitatief bovenuit steken. Ook zien we dat afnemers en teeltadviseurs proeven aanleggen zonder kiemremmer MH. Dat is nu zeer actueel.’

Ook Jonker hoort het MH issue van uientelers. ‘Dat heeft enorme invloed op de uiensector, maar niet voor het aankomend teeltseizoen. Krijgt MH geen nieuwe toelating, dan is het per oktober 2017 verboden en mag het gewas dit jaar nog behandeld worden’, oordeelt hij nuchter. ‘Toch speelt het mee in de besluitvorming, net als het verloop van de tweede helft van dit verkoopseizoen.’ Daar waar zaadbestellingen vorig jaar nog zeer laat binnen kwamen is nu duidelijk eerder gehandeld. Bij Jonker rinkelde de telefoon ook gedurende de kerstdagen en met oud en nieuw. Het grote aantal bestellingen noemt hij opmerkelijk.

Daar waar in de voorgaande jaren vooral naar de Veenkoloniën werd gekeken voor een uitbreiding van de teelt, is die focus nu verder naar het noorden verschoven, op de kleigronden van het Groningse ‘Hoge Land’ en vooral de Oldambt-regio. Van oudsher de graanschuur van Nederland, maar na twee jaren van tarweprijzen tussen 160 en 180 euro zoeken akkerbouwers alternatieven. ‘Voor de jaarwisseling – met een prijspiek van 15 cent per kilo – waren de Groningse telers zeer geïnteresseerd. Door het dalende prijsniveau is dat nu wel afgezwakt’, weet de De Groot & Slot man.

Ook voor België zet Jonker in op een toename van het areaal. In het eigen magazine schreef het bedrijf al over een toekomstvisie van 5.000 hectare. In 2016 was dat naar schatting 3.000 hectare. Voor 2017 verwacht het bedrijf eenzelfde groei als in 2016. Die komt neer op zo’n 500 hectare. Minder dan de helft van Nederland, maar procentueel een grote winst. Na het moeilijke aardappelseizoen is voor veel Vlaamse en Waalse akkerbouwers de maat vol. Uien bieden een uitweg echter, ook die telen onze zuiderburen het liefst op een contract. En meestal komen die contracten bij Nederlandse uienverwerkers vandaan.