Helft contracten Nedato al geklikt voor 20 euro

Om meer inzicht te krijgen in de prestaties van Nedato over aardappelseizoen 2014/15, legde Boerenbusiness coöperatiedirecteur Wim van de Ree een zestal vragen voor. Daarin verklaart hij de resultaten en de werking van het in oogst 2014 geïntroduceerde flexibele poolsysteem. Maar liever kijkt hij vooruit. ‘Voor het lopende jaar zijn de helft van de contracten al geklikt voor gemiddeld 20 euro.’

Hoe heeft de gemiddelde teler het dit jaar gedaan? Het is in het nieuwe systeem van Nedato voor een niet-Nedato-lid lastig om daar een exact beeld van krijgen.
‘Je kan over het afgelopen jaar hele lange beschouwingen voeren, maar het is wat mij betreft gerommel in de marge. Sinds september was er geen beleving in de markt. Dat heeft tot eind mei aangehouden. Enkelen hebben nog wat profijt gehad van de opleving. Een jaar om snel te vergeten. De gemiddelde teler zal niet tevreden zijn. Gelukkig zijn de stemming, de verwachting en de eerste realisaties van het nieuwe seizoen een stuk beter. Ik moet er niet aan denken dat we na zo’n slecht jaar zonder verwachting het nieuwe seizoen in moeten.’

Er is al veel gezegd en geschreven over de belabberde aardappelmarkt het afgelopen seizoen. Heeft u daar nog iets aan toe te voegen?
‘Nee!’

Nedato gaf bij publicatie van de uitbetalingsprijzen aan dat de variatie in prijzen bij de tafelpool groot is. Bij de aardappelen voor de verwerkende industrie meldden jullie: Deze prijs is per individuele teler uiteraard zeer verschillend. Hoe zijn de grote prijsverschillen tot stand gekomen?
‘De tafelaardappelpool is een volledig vrije pool. Bij de tafelaardappelen komen de grote prijsverschillen door de grote variatie en beloning van kwaliteiten. Het is al jaren zo dat tussen de hoogste financiële opbrengsten per hectare en de laagste financiële opbrengsten 100 procent verschil zit. De kwaliteit van grond en ondernemer spelen een grote rol. Invloeden (weer ) soms ook.
Bij de aardappelen voor de verwerkende industrie is de beloning voor kwaliteit ook aanwezig (premie tot 8 procent mogelijk), maar het heeft minder impact dan bij tafelaardappelen. Bij aardappelen voor de verwerkende industrie worden de grootste variaties veroorzaakt door de keuze voor prijsvormingssystemen. Afgelopen jaar waren vaste prijzen gemiddeld hoger. Klikcontracten via termijnmarkt vielen tegen. De gemiddelde dagprijzen over het hele seizoen ook. Het is ontzettend belangrijk om een systeem door de jaren heen te beoordelen, en niet op één jaar. Vorig jaar waren klikcontracten slecht met gemiddeld 3,70 euro. Voor het lopende jaar zijn de helft van de contracten al geklikt voor gemiddeld 20 euro.

Oogst 2014 is voor het eerst gebruik gemaakt van het nieuwe flexsysteem. Hoe is dat bevallen?
‘Het nieuwe flexsysteem is ontstaan na een intensieve discussieronde langs onze telers. Daaruit bleek dat er méér maatwerk werd gevraagd. Telers willen zelf hun combinaties maken, vrij zijn in keuzes van voorverkopen enz. Iedere teler heeft op zijn bedrijf een eigen uitgangspositie met een eigen risicoprofiel. Met het Flex Systeem kan daar beter invulling aan worden gegeven dan voorheen. Het systeem voldoet aan de verwachtingen. Los van de resultaten van de diverse onderdelen prijsvorming. Deze zullen tussen jaren sterk fluctueren.’

Eerder gaf Nedato aan dat de twee belangrijkste pools de pool zonder voorverkoop en de top- en bodempool zijn. Waarom? De vaste prijzen lijken het hoogst uit te komen.
‘In het Flex Systeem zitten twee pools; de Top & Bodempool en de pool zonder voorverkoop. De andere prijsvormingssystemen zijn klikcontracten, dagprijzen en vaste prijzen. Deze laatste drie systemen noemen we geen pools, maar zijn natuurlijk wel manieren om de prijs van aardappelen te maken. In het afgelopen jaar zijn de opbrengsten uit de vaste prijzen het hoogst.’

In de tafelpool wordt goede kwaliteit sterk beloond. Komen deze telers in een slecht jaar als dit, toch met een goede prijs weg?
‘De tafelpool bij Nedato is een volledig vrije jaarpool. Al jarenlang wordt er uitbetaald op zowel fysieke kwaliteit als ook schilkwaliteit. De best presenteerbare aardappelen kunnen in dit poolsysteem naar een premie van 30 procent. Bij een gemiddelde telersprijs van 9 euro dit jaar, kan een teler met 30 procent premie richting 12 euro. Nog steeds kun je dan niet spreken over een goede prijs. Met 50 ton opbrengst is het bruto geldbedrag per hectare dan 6.000 euro. Hiermee worden de meeste kosten goedgemaakt, maar wordt er niets verdiend.’

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.