Vragen aan Jaap van Wenum

'Goed jaar voor de boer, slecht voor de ondernemer'

25 December 2017 - Niels van der Boom - 8 reacties

Akkerbouwers kregen in 2017 het nodige voor de voeten geworpen. Dit in het licht van topopbrengsten, maar wel tegen bodemprijzen. Dat geeft de sector een zwart randje, terwijl het jaar positief begon. Jaap van Wenum, voorzitter van LTO Akkerbouw, spreekt over zijn kijk op 2017 en het aankomend jaar.

Akkerbouwer Jaap van Wenum, uit het Gelderse Kootwijkerbroek, zit nu bijna 2 jaar op de post van akkerbouwvoorzitter bij LTO Nederland. Hij nam het stokje over van Jaap Haanstra. Afgelopen jaar spande Van Wenum zich onder meer in voor gewasderogatie en invulling van de nieuwe mestregels in het zesde Actieprogramma Nitraatrichtlijn.

Het jaar 2017 wordt herinnerd als het jaar zonder suikerquotum

Als u 1 onderwerp moet noemen dat u over 2017 het meeste is bijgebleven, hoe luidt die dan?
"Dan noem ik de overvloedige opbrengsten van dit jaar. De bietenteelt en aardappelteelt bereikten recordhoogtes. Helaas betekent dit ook zeer lage prijzen. Kijk maar naar de recent verschenen inkomstenraming van de WUR. Zo herinner ik 2017. Een goed jaar voor de boer, als plantenteler, maar een slecht jaar voor de ondernemer. Daarnaast wordt 2017 ook herinnerd als het jaar waarin het suikerquotum verdween."

Het lijkt wel of we zonder ramp geen fatsoenlijke productprijzen kunnen realiseren. Is dat een zorgelijke ontwikkeling?
"Geen ramp is ook een ramp, zo wordt vaak gezegd. Daar lijkt het wel op en helaas moeten we inderdaad op extreme weersomstandigheden hopen. Dat is heel dubbel, omdat het voor individuele ondernemers een catastrofe is. Toch denk ik dat we het niet met subsidies uit Brussel moeten oplossen, zoals in het verleden gebeurde. Het verdwijnen van de vrije handel heeft de sector doen veranderen. Uien is nog het enige echt vrije gewas en ook die teelt verandert."

Wat moet er volgens u gebeuren om het tij te keren?
"Daarvoor zijn goede ketenafspraken vereist. Die wens zie je ook terug in het regeringsbeleid. Via prijsondersteuning met Brussels geld moeten we het niet regelen. Je merkt dat boeren hier niet langer achter staan. Het overgrote deel van de aardappeltelers heeft kritiek op het ontbreken van een vrije markt, maar tekent wel contracten. Kijk eens in de spiegel en probeer te profiteren van marktwerking. Er zijn verkoopvormen die dat mogelijk maken, zoals het klikcontract. Daar is meer aandacht en bewustwording voor nodig."

Moeten fritesfabrieken niet gewoon met een fatsoenlijke contractprijs over de brug komen?
"Natuurlijk ben ik voor goede contractprijzen, maar de fritesfabrieken zijn elkaars concurrenten in onderhandelingen met de retail. Dat bemoeilijkt de discussie. Vanuit de kant van de boer is het makkelijk oordelen, maar we zijn zelf nauwelijks coöperatief georganiseerd in de fritesverwerking. Bij een aardappelcoöperatie als Avebe profiteren de leden, maar in de fritesindustrie zie je dat niet. Bedenk wel dat in negatieve jaren je als lid ook de verliezen moet dragen. Ook Cosun is een goed voorbeeld waarbij een coöperatie zeer positief uit kan pakken voor de leden en zich wereldwijd onderscheidt. Desondanks krijgt tevens de bietenteelt met dalende prijzen te maken."

De Europese akkerbouwsector is druk geweest met het behoud van glyfosaat. Is het boek nu gesloten?
"De toelating is positief, maar de discussie blijft bestaan. Het debat verschuift naar glyfosaatvrij voedsel. Dat betekent dat de import van glyfosaatresistente rassen het moeilijk krijgt en dat kan in ons voordeel uitpakken. We moeten dan ook zelf acteren. De mening van LTO Nederland is dat we kritisch naar de toepassing moeten kijken. Is een pre-harvest bespuiting bijvoorbeeld noodzakelijk? Door daar concessies te doen, kunnen we glyfosaat behouden voor kritieke situaties als de bestrijding van wortelonkruiden. Het debat over glyfosaat is enorm gepolariseerd. De politiek moet beslissingen nemen op basis van wetenschap. Daarvoor moet de sector ook kritisch zijn. Dat zijn we de samenleving verplicht. Precisielandbouw kan bijvoorbeeld helpen om de emissie en het gebruik te reduceren."

Onze mestwetgeving past niet bij het vastleggen van CO2

Een onderwerp dat leeft binnen de akkerbouw is het vastleggen van CO2. Valt hier in Nederland geld mee te verdienen?
"Het vastleggen van CO2 in de bodem betekent het gehalte organische stof (OS) verhogen. Iedereen in de sector is het erover eens dat dit essentieel is, ongeacht of je CO2 tracht vast te leggen. Het verdienmodel is in Nederland lastig te implementeren. In Oostenrijk is het succesvol, maar daar mag men onbeperkt compost uitrijden. Onze mestwetgeving past helaas niet in het plaatje. Wij moeten het zoeken in andere teelten, stro hakselen en groenbemesters telen. Die €300 per hectare voor Oostenrijkse boeren heb je heel hard nodig voor het saldo als je rooivruchten vervangt door maaigewassen. Misschien is het wel veel te weinig. Het nieuwe GLB zou hierop in moeten steken door deze manier van ondernemen moeten belonen. Door maaigewassen te promoten stabiliseert het areaal rooivruchten en krijgt de bodem rust."

Is de Nederlandse mestsector voor akkerbouwers een last of een lust?
"Het mestoverschot zorgt voor druk, wat zelfs leidt tot fraudedruk. Dat helpt de discussie bepaald niet om de mestwetgeving werkbaar te maken voor akkerbouwers. Je hebt Brussel constant op je nek. Akkerbouwers willen graag dierlijke mest met een hoog OS-gehalte. Daarvoor betalen ze zelfs geld. De plantaardige sector moet met de veehouderij om tafel om een stip op de horizon te zetten. Je kunt veranderingen in mestproductie niet direct doorvoeren. Daar zijn bijvoorbeeld andere stalsystemen voor vereist. Een samenwerking tussen sectoren, de kringlooplandbouw, is een belangrijk punt van de nieuwe regering. Met een eigen ministerie en landbouwminister Schouten aan het roer ben ik positief. Zij heeft een hart voor de boeren."

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Niels van der Boom

Niels van der Boom is senior redacteur akkerbouw bij Boerenbusiness. Hij bericht vooral over de aardappelmarkt. Wekelijks presenteert hij de Marktupdate Aardappelen.
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
8 reacties
Agria74 26 December 2017
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/aardappelen/artikel/10876986/goed-jaar-voor-de-boer-slecht-voor-de-ondernemer][/url]
Roundup preharvest onmiddelijk verbieden maar behoud hem voor het afbranden van ploegsnee en bestrijding van wortelonkruiden in het najaar in groenbemester. Doden van meerjarig graszaad of oude wei. Ook voor aardappelopslag is het middel onmisbaar. Zet desnoods een maximaal toelaatbaar aantal liters per ha in. In sommige geval kan glyfosfaat wel milieu vriendelijk zijn tov andere methoden bijv. afbranden en bestrijden moeilijke onkruiden. Zorg er eens voor dat LTO zich inspant voor de landbouwers en zich niet om laat lullen door een stel milieu rakkers. Neem eens een voorbeeld aan de FNV/CNV die krijgen meer voor elkaar als de LTO.
Jaap 26 December 2017
Heb me een poosje geërgerd aan het beleid van lto, nu het aangesneden wordt voel ik me geroepen reactie te maken.Het was extreem spijtig te moeten aanzien dat lto en zlto bij de minste druk vanuit ngo’s om het hard rennen bijvoorbeeld roundup te laten verbieden!!, minderen is andere koek,, maar direct toegeven zonder enige achtergrond is teken van zwakte!!! Er is voldoende bewijs dat bij normaal gebruik het milieu gebaat is met gebruik van dit middel. Plat gezondheid 2030,, schot in de ruimte waar de sector straks op afgerekend kan en zal worden terwijl dit gebaseerd is op populistisch geschreeuw vanuit linkse groeperingen. Bah, het zal mijn tijd wel duren, maar arme nieuwe generatie.
Jan3 27 December 2017
@Agria74 "voor het afbranden van ploegsnee " Met moderne ploegen, eventueel na klepelen van de groenbemester, moet dat echt niet meer nodig zijn. Echt beperken moet het uitgangspunt worden i.p.v. doorgaan als vanouds. Anders keert de retail zich tegen de 'gangbare' productie. Geldt ook voor neonicotinoiden: preventief (d.w.z. misschien was het helemaal niet nodig geweest) gebruik in gewassen die binnen de werkingstermijn gaan bloeien (pootgoed) moeten we niet meer doen.
Klei 27 December 2017
Jij bent waarschijnlijk geen boer op de zware klei. Hier is het middel in het voorjaar onmisbaar om de ploegsnee schoon te branden. Wij moeten hier in de herfst ploegen voor de verwering van de grond, en dan staat die in het voorjaar vol met onkruid. Dit kunnen we niet mechanisch weghalen, omdat we de kwetsbare grond in het voorjaar zo weinig mogelijk willen berijden i.v.m. verdichting.


Jan3 schreef:
@Agria74 "voor het afbranden van ploegsnee " Met moderne ploegen, eventueel na klepelen van de groenbemester, moet dat echt niet meer nodig zijn. Echt beperken moet het uitgangspunt worden i.p.v. doorgaan als vanouds. Anders keert de retail zich tegen de 'gangbare' productie. Geldt ook voor neonicotinoiden: preventief (d.w.z. misschien was het helemaal niet nodig geweest) gebruik in gewassen die binnen de werkingstermijn gaan bloeien (pootgoed) moeten we niet meer doen.
petatje 27 December 2017
Beste klei, spuit jij in je gewassen dan geen herbicides meer na zaai?
Je hoeft toch niet 2 keer hetzelfde onkruid te doden? Heb je ook geen sproeisporen in je nog niet draagkrachtige grond en zeker geen glyfosaatschade aan je kiemend gewas.
Durf eens wat anders en denk na over wat je doet. Vaak zijn er meerdere wegen naar Rome.
petatje 27 December 2017
Trouwens het ploegtijdstip in de herfst maak ook nog gigantisch verschil. Voor eind oktober ploegen is in dat opzicht te vroeg.
polder 27 December 2017
Petatje, jij hebt duidelijk geen ervaring met zware grond. Zo vroeg mogelijk ploegen is de leuze, liever september dan eind oktober. Neem dat er geen vorst komt wat tegenwoordig wel meer voorkomt door de klimaatsverandering, dan heb je tenminste toch nog wat verweering door afwisseling van droog en nat.
Van Gaal 31 December 2017
Ik hoop dat mijnheer Van Wenum de bovenstaande reacties goed leest en ter harte neemt.
Verder moet mijnheer Van Wenum moet mij eens uitleggen waarom een klikcontract dan zo goed is voor de marktwerking???
De tonnen zijn al weggegeven, dus het is volgens mij ook gewoon een marktverziekend contract.
Berry 31 December 2017
Juist! Er wordt alleen naar beneden geklikt door verkopers. Nooit naar boven door kopers.De laatsten krijgen de aardappelen toch al.
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden