Zes vragen aan Van der Weijden

GLB is nu al verouderd door grondstoffentekort

27 Januari 2014 - Redactie Boerenbusiness - 1 reactie

Grondstoffen zoals kalium en kalium, maar ook soja zijn van essentieel belang voor de Europese landbouw, maar wereldwijd is maar een beperkte hoeveelheid beschikbaar. Het GLB rept met geen woord over de problemen van een mogelijk grondstoffentekort. Volgens Wouter van der Weijden, directeur van het Centrum voor Landbouw en Milieu, is het nieuwe beleid nu al verouderd en maakt het de meststoffenwet slechts van de nood een deugd.

De wereldwijde grondstoffenvoorraden zijn beperkt en de EU is sterk afhankelijk van de import. Wat zijn de voornaamste problemen voor de landbouw die de importafhankelijkheid met zich mee brengt?
‘Ten eerste soja, waar onze intensieve veehouderij sterk van afhankelijk is. Die komt uit Argentinië en Brazilië. Maar China importeert steeds meer. Wat gebeurt er als China opeens alle soja op de markt opkoopt? Dan is het crisis in onze veehouderij en schieten de prijzen van vlees en eieren omhoog.’

‘Ten tweede minerale macronutriënten, zoals kalium en fosfaat, en micronutriënten zoals zink, seleen, molybdeen en borium. Die zijn allemaal essentieel en onvervangbaar. De reserves daarvan raken ooit een keer op, maar zo ver is het nog lang niet. Veel groter is het risico dat grondstofrijke landen de markt gaan manipuleren, om hun eigen landbouw en industrie te beschermen, om de prijs op te drijven en/of om andere landen politieke concessies af te dwingen. China heeft dat de laatste jaren allemaal al een keer gedaan. Voor Nederland en de EU is het probleem dat we bitter weinig reserves hebben. Van kalium 2 procent en van fosfaat minder dan 0,5 procent.’

Wat zijn de mogelijke oplossingen?
‘Voorop moet staan dat we dit Europees aanpakken. Nederland in zijn eentje staat niet sterk. Eerste speerpunt is dan dat we zorgen dat de EU minder afhankelijk wordt van import. Dat kan langs drie sporen. Ten eerste door de grondstoffen efficiënter te gebruiken, ten tweede door recycling te organiseren. Nederland doet dat al met fosfaat uit rioolslib. Als derde moeten schaarse grondstoffen worden vervangen. Dat laatste kan niet in de landbouw, vaak wel in de industrie. Het tweede speerpunt is het aangaan van partnerships met grondstof-exporterende landen zoals Marokko. Maar ook met grondstofarme landen zoals India, die net als wij baat hebben bij een circulaire economie.’

Naast de landbouw is de industrie de andere grootverbruiker van grondstoffen. Waarom wordt niet meer gedaan om het grondstoffenverbruik van de industrie te beteugelen?
‘Dat is grotendeels een kwestie van prijzen. Waarom zou de industrie grondstoffen vervangen zolang ze goedkoop zijn? Het zou dus goed zijn als we de grondstoffen wat duurder maken. Bijvoorbeeld door een heffing waarvan je de opbrengst terugsluist om recycling te steunen. Er moet een level playing field komen tussen primaire en secundaire (gerecyclede) grondstoffen. Daar hebben we de overheid voor nodig. Doodzonde dat Thermphos, dat goed bezig was met recycling van fosfor, failliet is gegaan. Dat kwam mede doordat Kazachstan fosfor goedkoop op de markt dumpte. Toen de Europese Commissie een anti-dumping procedure wilde beginnen, werd ze teruggefloten door Duitsland en enkele andere landen waar de industrie blij was met de goedkope fosfor. Kortzichtig, want recycling is een lange termijnbelang van de hele EU.’

Volgens Hans Hoogeveen, directeur-generaal Agro bij het ministerie van Economische Zaken is in het nieuwe GLB wel degelijk rekening is gehouden met het dreigende grondstoffentekort voor de landbouw. Op welke manieren is dit gedaan?
‘Hij doelde vooral op soja. In het GLB zitten stimulansen om meer eiwitgewassen zoals lupine te telen. Die kunnen geïmporteerde soja stapsgewijs vervangen. Maar dat minerale grondstoffen schaars kunnen worden vind je nergens terug in het GLB. Op dat punt is het kersverse nieuwe GLB nu al verouderd.’

Is de nieuwe meststoffenwet ook een soort voorloper of proefballon voor een nieuw, Europees grondstoffenbeleid?
"Nou, het is vooral bedoeld om op een nette manier van onze mestoverschotten af te komen en van de nood een deugd te maken. Maar ik sluit niet uit dat daar technologie uit komt die past in een toekomstgericht grondstoffenbeleid. Nederland loopt eigenlijk alleen voor met de terugwinning van fosfaat uit zuiveringsslib. Daarnaast wordt gewerkt aan terugwinning van grondstoffen uit mestoverschotten, maar dat gaat nog moeizaam. Bovendien vind ik dat je mest in principe beter op landbouwgrond kan brengen dan er allerlei bewerkingen op los te laten."

Heeft de Nederlandse landbouw niet een enorme kans met het mestoverschot, kan Nederland hierdoor niet een van de grote meststoffenproducenten ter wereld worden?
"Ik ben daar sceptisch over. Onze mestoverschotten zijn indirect grotendeels afkomstig uit soja geïmporteerd uit Zuid Amerika. Die is geteeld met fosfaat uit Marokko. Als we de soja-importen terugschroeven, vanwege geopolitieke risico’s of omdat we een circulaire economie willen, hebben we ook minder mestoverschotten en kunnen we dus geen grote exporteur meer worden. Circulaire economie betekent minder slepen met veevoer, maar ook minder met mest. Laten we onze innovatiegelden liever daar in stoppen dan in een economie die is gebaseerd op lange afstand transporten. Ga maar na: fosfaat uit Marokko gaat eerst naar Brazilië om soja te telen, die soja gaat naar Nederland, wij produceren er vlees mee en de mest met de fosfaat gaat naar Afrika. Wat een gesleep. Dan kan Marokko het fosfaat misschien toch beter direct naar Sub-Sahara Afrika brengen."

Wouter van der Weijden.JPG

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Meer over

CLM
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
1 reactie
Leonardo 27 Januari 2014
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/artikel/item/10843144/GLB-is-nu-al-verouderd-door-grondstoffentekort]GLB is nu al verouderd door grondstoffentekort[/url]
Een hele hoop Bla-bla...... De oplossing hebben we al: Mest terug op het land. Niet verwerken, verbranden, exporteren, maar gewoon daar toepassen waar dat verantwoord kan. Mest zit alles in maar wordt ten onrechte door de politiek als chemisch afval benaderd. In de praktijk zijn de onttrekkingen al groter dan de toegestane aanvoer van mineralen waardoor verschraling dreigt.
Kromwijk 27 Januari 2014
Vraag:

Wie brengt er hoeveel mest naar welk land in Afrika?

Mest moet je inderdaad niet verwerken (kost zeer veel energie en levert doorgaans onverkoopbare producten op zoals Promest, Vefinex, Scarabee en Biogreen Salland boeren hebben ervaren en vele anderen in de nabije toekomst nog zullen ervaren.
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden