Loont het de moeite of niet
Is bietenquotum kopen nog zinvol?
De gehele bietensector heeft zijn pijlen op de situatie na 1 september 2017 gericht, wanneer de Europese suikerbietenquota worden afgeschaft. Dat tempert de vraag naar de huidige basisreferentie in ieder geval niet.
Of er voor teeltseizoen 2016 meer of juist minder bietenquotum verwisselt van teler durft Gert Sikken, directeur agrarische zaken bij Suiker Unie, niet direct te zeggen. ‘Jaarlijks praten we over ruim honderd transacties waarbij basisreferentie in het register van Suiker Unie van eigenaar wisselt. Wanneer in 2017 de basisreferentie wordt omgezet in een ledenleveringsbewijs (LLB) heeft dat geen invloed voor de hoeveelheid suiker die een bietenteler mag leveren.
‘Het is ieder jaar zo dat de vraag naar bietenquotum – zoals het in de volksmond wordt genoemd – het aanbod overstijgt’, legt Sikken uit. ‘Echter, dit jaar is daar geen duidelijk verschil in te ontdekken.’ Sikken kan zich echter wel redenen bedenken waarom een bietenteler nu referentie bij wil kopen. ‘Wellicht dat een teler al voor seizoen 2016 de teelt uit wil breiden. Zo heeft hij in 2017 recht op meer LLB’s. Bijvoorbeeld een akkerbouwer die grond heeft bijgekocht. Maar, de redenen kunnen ook met fiscaal voordeel te maken hebben.’
Gemiddeld wordt momenteel ca. 65 cent betaalt voor de levering van één kilogram quotumsuiker. Telers zijn vrij om onderling te handelen. Suiker Unie beheert het register. In sommige gevallen wordt van een tussenpersoon gebruik gemaakt. Hun marge zorgt ook voor prijsverschillen. ‘Of het rendabel is hangt af van de individuele situatie’, meent de directeur. Reden tot onzekerheid over de toekomst is er volgens hem niet.
Hoe zat het ook alweer? Vanaf teeltjaar 2017 vervalt de basisreferentie. Het nieuwe lidmaatschapssysteem maakt gebruik van zogenaamde ledenleveringsbewijzen (LLB’s). Eén LLB geeft een bietenteler het recht om één ton bieten bij 17 procent suiker te leveren aan Suiker Unie. Hiervoor ontvangt hij een gegarandeerde minimum ledenprijs. Voor 2017 bedraagt deze € 32,50. Dat is exclusief de mogelijke ledentoeslag van Cosun. Op de LLB’s geldt een leverplicht van tenminste 85 procent.
Het omzetten naar LLB’s vindt dit voorjaar plaats. Kort daarna wordt door Cosun ook de mogelijkheid geboden om extra LLB’s aan te kopen. Telers blijven in de gelegenheid dit onderling te verhandelen, mits binnen de regels, waarbij wederom de registratie via Suiker Unie verloopt.
Cosun heeft nog geen concrete groeiambitie genoemd. Voor 2017 ligt deze in de orde van grootte van 20 procent. Met welk percentage de LLB’s uitgebreid kunnen worden zal ook dit voorjaar worden vastgesteld. Bij de huidige methode voor vaststelling van de basisreferentie wordt gekeken naar de suikerproductie binnen de toewijzing over de afgelopen vijf jaar. De drie beste jaren – vaak de laatste drie – bepalen dan de basisreferentie en uiteindelijk ook het aantal LLB’s per teler.
De situatie ligt echter nog iets gecompliceerder, omdat telers ook met aandelen te maken hebben. Het aandeel in de coöperatie en de basisreferentie vloeien straks samen in het LLB. Er wordt een conversie gemaakt van de huidige aandelen plus de basisreferentie. Die gaan samen in het LLB. Het draait om de verhouding tussen de referentie en het aantal aandelen. 'Sommige telers bevinden zich aan de onderkant van hun leverplicht bij de aandelen (20 ton bieten per aandeel). Andere juiste aan de bovenzijde (42 ton per aandeel)', legt Sikken uit. 'Dat is een flinke bandbreedte. Met de conversie trekken we dat gelijk. Bij de conversie kan het dus zo zijn dat telers aan de onderzijde geld terugkrijgen en telers aan de bovenzijde moeten bijkopen. Die situatie moet echter individueel bepaalt worden. Wanneer dit proces is afgerond kunnen mogelijke extra LLB’s worden aangeschaft voor een prijs van 5,50 euro.'
Doordat niet alle details bekend zijn hebben bietentelers nu mogelijk meer interesse in het bijkopen van quotum. Ook vanuit de melkveehouderij komt quotum vrij. De derogatie eisen zorgen ervoor dat slechts 20 procent van het areaal akkerbouwgewassen mag beslaan. Bieten moeten wijken voor snijmaïs. Specifiek in Flevoland, waar relatief veel akkerbouwers op biologisch telen overschakelen, wordt ook quotum van de hand gedaan. Wanneer zij met de teelt stoppen wordt de basisreferentie eveneens in LLB’s omgezet. Echter, wat kan dan worden verdiend met de verkoop? Met die factor in het achterhoofd worden quota wellicht nu al van de hand gedaan.
Volgens Sikken is de groeiambitie die Suiker Unie heeft niet wereldschokkend. Een percentage voor 2016 is nog niet vastgesteld. Begin jaren 2000 nam het areaal in rap tempo af, van ruim 111.000 hectare in 2007, tot 70.500 hectare in 2010. Een groeiambitie van 20 procent zou dus een areaal van 82.200 hectare inhouden. Dat is gelijk aan het areaal in 2007. Directeur Sikken noemt de areaalstijging naar niveaus die we tussen 2000 en 2005 hadden zeker niet wereldschokkend.’
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
