Lees de liveblog terug
Nationaal Economisch Landbouw Congres succes
Donderdag 30 november werd het eerste Nationaal Economisch Landbouw Congres gehouden, georganiseerd door Boerenbusiness. Sprekers uit de food- en agrisector gaven hun visie over onder meer bedrijfseconomische ontwikkelingen, de landbouwkoers van kabinet-Rutte III en duurzame verdienmodellen.
Lees hier de liveblog van het allereerste Nationaal Economisch Landbouw Congres hier terug.
Mede-auteur is Kimberly Bakker
Update 16:22 uur
Het debat is beëindigd en daarmee komt ook het allereerste Nationaal Economisch Landbouw Congres ten einde. Onder het genot van een hapje en drankje wordt nagesproken over de onderwerpen.
Het Nationaal Economisch Landbouw Congres is ten einde.
Update 16:21 uur
Vanuit de zaal komt een vraag over duurzame technologie. Genetische technologie is voorhanden, maar de discussie (op het gebied van GMO) hebben we in Europa verloren. We hebben nu alternatieve oplossing, met bijvoorbeeld sysgenese. Hoe kijkt de politiek aan tegen deze technologieën.
Spierings: "Het antwoord van de maatschappij is het belangrijkste antwoord."
De Lugt: "Veredeling duurt nu ongeveer 15 jaar. Dat kan in 3 jaar en veel beter. De overheid moet gereedschap geven en niet te ingewikkeld doen. De discussie wordt niet goed gevoerd. Haal de emotie uit het debat."
Rosenthal: "De gehele samenleving roept 'eng' bij genetisch modificeren. In veel landen is er de mogelijkheid om daar goed over te praten. We moeten van deze angstsfeer af. Ga de discussie op een zorgvuldige manier aan. Zorg ervoor dat je het niet stop zet, want dan verlies je het op lange termijn."
Jort Kelder druk in gesprek met de debaters.Update 16:17 uur
Vanuit de zaal wordt het nieuwe GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid) aangehaald. De overheid mag dit nu per land zelf invullen. Hoe gaat dit uitwerken op de duurzaamheid?
Spierings: “De maatschappij vraagt erom. Het is je 'license to produce'. De overheid vraagt het, maar de consument? In de melkveehouderij hebben we het al bewezen met onze standaard en kwaliteit. Met vlees is dit ingewikkelder, mede door meerdere voedselschandalen."
Kelder: "Eigen regels heeft het risico dat iedereen zijn eigen regeltjes maakt voor zijn eigen land. Is dat niet gevaarlijk?"
Spierings: "Je moet jezelf de vraag stellen of je een onderscheidend product kunt maken voor de wereldmarkt."
Rosenthal: "Het verhaal van waarde is cruciaal. Het melkpoederschandaal is een voordeel. Dat geldt ook voor varkensvlees; het Hollandse varken is superieur. Kijken we naar de binnenlandse retail, dan zien we dat zij meer eisen stellen. Ze betalen de boer de kostprijs, dus het rendement blijft 0. Een cruciaal probleem, onder andere voor de varkens. Elke schakel in de sector verdient een boterham behalve de varkenshouder. Daar moeten we vanaf."
Kelder: "Na de oorlog werd 40% van het inkomen aan voedsel uitgegeven. Dat is nu 10% tot 15%. Eten kost niks. We vinden het normaal dat de supermarkt zo goedkoop is? Hoe krijg je tussen de oren van de consument dat de prijs omhoog moet?"
De Lugt: "We streven in de akkerbouw naar verduurzaming. Puntje bij paaltje moet je blij zijn dat je aan de tafel mag zitten om te leveren. Over de prijs wordt niet gesproken."
Het debat is momenteel in volle gang.Update 16:07 uur
Kelder: "Burger is hypocriet. Deze wil milieumaatregelen en een goedkoop stukje vlees. Hoe is dit mogelijk?"
Rosenthal: "Nederlands varkensvlees is van topkwaliteit. Kijk je in Londen, dan heb je 3 keuzes: Nederlands, Dees en de rest. Ons superieure vlees ligt tussen de rotzooi."
Kelder: "Hoe komen we van die kiloknallers af?"
Rosenthal: "Daarvoor moeten we bij de supermarkten zijn. Zij hebben de macht. Regelgeving mag geen argument zijn. Ook voor de mestfraude geldt dat. Bikkelhard optreden is de enige optie."
Kelder: "Kunnen we concrete vragen uit de zaal krijgen over investeren en de zaken die leven?" Een melkveehouder vraagt zich af of er niet te ver wordt gegaan in het sturen op louter efficiëntie en wildgroei aan duurzaamheid.
Meuffels: "De markt, de retail, vraagt om duurzaamheid. Er worden keiharde eisen gesteld."
Elshof: "Veel mensen willen wat van de primaire sector, maar je moet het wel doen. Soms moet je het gewoon proberen. Bij ons op het bedrijf was dat weidegang. Je moet het kunnen managen, daar gaat het uiteindelijk om. Wil je gangbaar blijven produceren, dan worden het minnetjes. Je moet programma’s oppakken om wat te verdienen. Anders krijg je korting op je melkprijs."
Update 16:00 uur
Spierings: "Op het gebied van technologie blijven grote kansen liggen. Bij techniek wordt gedacht aan industrie en dat past niet bij de sector. Je kunt er echter wel dieren individueel mee monitoren. Er zijn zoveel mogelijkheden om je te onderscheiden."
Rosenthal: "Spierings heeft helemaal gelijk. Toch weten grote bedrijven, zoals FrieslandCampina, de techniek wel goed in te zetten."
Elshof: "Techniek is mooi, maar het verandert niets aan het denkbeeld van de sector."
Kelder: "Gaan we met meer techniek niet gewoon meer produceren?"
Elshof: "Dat hoeft niet. Je kunt je ook kwalitatief onderscheiden met hoogwaardige producten. Verschillende melksoorten bijvoorbeeld."
Spierings: "Wij kunnen ons alleen op kwaliteit onderscheiden, niet op kostprijs. Daarvoor is techniek onontbeerlijk. Kijk ook breder, naar bijvoorbeeld de tuinbouw. Daar worden enorme stappen ondernomen door bijvoorbeeld sla te kweken met meer vitamine C."
Kelder: “Heeft biologisch niet een geitenwollensokken imago?”
De Lugt: “Bio-boeren lopen niet altijd voorop. Ze gebruiken ook middelen voor hun producten. Als sector zijn we bang om burgers binnen te laten. Dat moeten we als sector meer tonen.”
Update 15:54 uur
Het eerste vraagstuk in het debat is: hoe kun je geld verdienen door te verduurzamen?
Elshof: "Steun van de overheid om betere stallen te bouwen en natuurbeheer te stimuleren."
De Lugt: "In Nederland gaan miljarden om in duurzame energietransitie. In de landbouw is dat €10 tot €20 miljoen. Er mag wel wat geld bij. In Nederland hebben we bedrijven met vele generaties op 1 plek. De landbouw is een goed voorbeeld voor duurzaamheid. In het buitenland is dat lang niet altijd het geval. Ook de suikerbietenteelt doet het enorm goed. De markt gaat schiften."
Rosenthal: "Kijkend naar de varkenshouderij heeft de sector behoefte naar verwaarding van mest: mineralenconcentraat. Daar kun je iets mee. Brussel moet dit ook willen. Ik hoop dat onze nieuwe regering stappen neemt. De Brusselse regelgeving is veel te ingewikkeld. Kijk naar andere Europese landen, dan maken boeren in Nederland enorm veel kosten voor het milieu. Binnen de varkenshouderij betekent dit dat de keten moet samenwerken, kosten moet reduceren en technologie en innovatie moet accepteren."
Meuffels: "Akkerbouwers en melkveehouders werken al samen. Er wordt veel in problemen gedacht en naar de overheid gekeken. Laten we eerst naar ons zelf kijken. Voor een aantal voorwaarden heb je de overheid nodig, maar lang niet altijd. Bij het marktconcept weidegang heeft de overheid geen rol. Dat lost de sector zelf op. Wettelijke verplichting is een basis en zonder premie. Daarmee geef je duurzaamheid geen vorm. We moeten internationaal denken, zeker met de melkveehouderij. Op het gebied van duurzaamheid en kwaliteit kunnen we het verschil maken. Deels kan dit beschermd worden. Kazen bijvoorbeeld, maar we kijken ook naar de bescherming van melk."
Update 15:45 uur
Update 15:40 uur
Het debat wordt gevoerd door Dirk de Lugt (Cosun), Anne-Marie Spierings (D66), Oscar Meuffels (NZO), Lubbert van Dellen (Accon avm), Robert Hoste (WUR), Trienke Elshof (melkveehouder) en Uri Rosenthal (Coalitie Vitalisering Varkenshouderij).
De thema's zijn: klimaatverandering, eisen vanuit de maatschappij en overheid, de koers van kabinet-Rutte III en het verdienmodel voor de toekomst.
Update 15:29 uur
Na een korte pauze gaan we zo van start met het debat. Aan het debat nemen onder meer Uri Rosenthal en Anne-Marie Spierings deel.
Het debat gaat beginnen.
Update 15:05 uur
De groepssessies zijn afgelopen. De bezoekers worden weer naar de algemene ruimte begeleid en daarna gaan we starten met het debat.
Update 15:02 uur
Lubbert van Dellen benoemt in de groepssessie heel wat aandachtspunten voor de melkveehouderij in 2018. Een aantal hiervan zijn het plezier in het werk en de verwaarding van de melk.
Update 14:58 uur
Robert Hoste geeft tijdens de groepssessie ook aan de POV (Producenten Organisatie Varkenshouderij) een rol kan spelen in de rol van waardeknallers in plaats van kiloknallers.
Update 14:40 uur
Tevens is de groepssessie Melkveehouderij met Lubbert van Dellen, regiodirecteur bij Accon avm, gestart. Van Dellen zal onder meer aandacht besteden aan het stelsel van fosfaatrechten.
Update 14:37 uur
Ook de groepssessie Akkerbouw met Arjan Ausma, sectorspecialist bij Rabobank Nederland is gestart. Hij zal meer vertellen over de trends in de akkerbouwsector en hoe sector kansen nog beter kan benutten.
Update 14:30 uur
Tijdens de groepssessie varkenshouderij spreekt Robert Hoste, econoom varkensproductie bij Wageningen Economic Reasearch. "We kunnen trots zijn op wat de varkenssector heeft bereikt op basis van cijfers over de kostprijs, de kringloop en de productie."
Robert Hoste over de varkenssector.
Update 14:22 uur
Er wordt nu gestart met de groepssessies. De bezoekers wordt daarvoor in de sectoren akkerbouw, melkveehouderij en varkenshouderij opgesplitst.
De bezoekers wordt opgesplitst voor de verschillende groepssessies.
Update 14:20 uur
"Duurzaamheid gaat over het milieu, voedselverspilling, dierenwelzijn en gezondheid. Nederland scoort goed op deze vlakken, ten opzichte van de wereldmarkt. Duurzaamheid wordt een ‘license to produce’. De consument wordt bewust van de impact die voedselproductie heeft op het milieu. Mooie praatjes worden niet meer geloofd. Het moet worden gemeten en aangetoond. Keurmerken zijn mooi, maar je valt erover."
"Meten geeft inzicht om verdere verbeteringen door te voeren. Wat opvalt, is dat Nederland het lang niet zo slecht doet op internationaal vlak. Voor ondernemers betekent dit dat zij een proactieve houding moeten aannemen. Zoek naar kansen en haal een premie uit de markt. Kijk vooruit naar nieuwe regelgeving. Wees dit voor en behoud je waarde. Reageer hierop."
"Een goede ondernemer herken je aan zijn geestdrift. Hij kent de innovatie en past die selectief toe. Hij of zij is altijd op de hoogte en let op de markt. Minder goede ondernemers verliezen energie, kijken te weinig in de spiegel, mijden vergaderingen en verachten hun eigen markt."
Update 14:12 uur
"Voor Nederland is export zeer belangrijk. Dat is een fragiele positie. Daarnaast is er de maatschappelijke acceptatie. Ook dit kan doorwerken in je bedrijf. In het regeerakkoord is gekozen voor een bedrijf binnen groenere grenzen. Daarbinnen laat de regering het open om de ondernemer zelf keuzes te laten maken. Het is aan jou om een uitdaging te kiezen, die bij je past. Bedrijven die duidelijke keuzes maken voor een marktsegment, zijn de winnaars van morgen", aldus Ruud Huirne.
Huirne haalt ook de grondprijzen aan. Die zijn, ten opzichte van het buitenland, enorm hoog. Met deze landen moeten we concurreren. "Duurzaamheid is een veelkoppige kans voor de sector. Een brede range. Het gaat om 3 zaken: de mensen, de winst en de planeet. Kijk naar de volhoudbaarheid. Hoe lang kun je de huidige bedrijfsvoering doorzetten in de toekomst? Kijk naar de natuur, jezelf en de financiële situatie. De Nederlandse sector heeft daarbij een naam hoog te houden op het gebied van kwaliteit. Hier moeten bedrijven zich in onderscheiden. In de hele sector zie je dit gebeuren."
Update 14:04 uur
Ruud Huirne, directeur Food en Agri bij Rabobank Nederland, is de volgende spreker. Hij vertelt over zijn eigen achtergrond als zoon van een varkenshouder in Haaksbergen. Hij gaat vertellen over trends en veranderingen op het gebied van duurzaamheid. Kies je ergens voor uit kracht of uit kramp? Met die vraag start de Rabobank-man.
Ruud Huirne: “Is innovatie op je bedrijf een goede stap? Doe je het uit kracht en ga je ervoor, dan kan het je veel brengen. Doe je het uit kramp, bijvoorbeeld biologisch boeren om het financieel te kunnen redden, dan werkt dat niet positief. Richting de toekomst is de agrosector ontzettend zonnig; mede door de toenemende vraag naar voedsel." De sector is veerkrachtig en weerbaar om de wereld aan te kunnen. Wat betekent dit echter voor Nederland?”
Update 13:58 uur
Cor Pierik probeert tevens inzicht te geven in de grondgebondenheid van de melkveehouderij. " Zo'n 30% van de melkveehouderij had in 2016 voldoende plaatsingsruimte voor mest. Ten opzichte van 2006 is de intensivering toegenomen. Toch geven de cijfers over de grondgebondenheid een vertekend beeld. Verscherpte fosfaatnormen hebben ervoor gezorgd dat de ruimte fors is afgenomen. Het fosfaatreductieplan is direct merkbaar in de cijfers over 2017. Er is vooral veel jongvee verkocht."
Ook in de varkenshouderij wordt veel aan duurzaamheid gedaan. “Bijna 78% van alle varkensstallen is emissiearm”, toont Pierik aan. "Bijna 30% van alle stallen heeft een luchtwasser. Echter, minder varkens in de stal betekent wel meer emissie. Zoals bekend heeft het aantal rooivruchten in het bouwplan een recordaandeel ingenomen; dik 60% en het hoogste areaal ooit gemeten. In 2000 was dat 57%."
Daarmee wordt de presentatie van Cor Pierik afgesloten. Niet voor hij een extraatje toont: de schuld per koe. Bedrijven met meer dan 120 melkkoeien hebben namelijk fors meer schuld per koe, dan een klein bedrijf met 70 tot 120 melkkoeien of minder. Haalt een groot bedrijf dan meer winst? Een klein bedrijf houdt E200 meer per koe over, dan een groot bedrijf.
Cor Pierik vertelt meer over de Landbouwtelling 2017.Update 13:45 uur
Cor Pierik: "Klimaatverandering is de realiteit en de landbouw merkt daar direct alle gevolgen van. Zo zijn er ongeveer 20 groeidagen meer, dan 30 jaar geleden het geval was. Gras blijf langer groen en de gewassen leveren meer op. Sinds half 11 vanochtend heeft het CBS een half miljoen cijfers gepubliceerd over de Landbouwtelling 2017. Er wordt een beeld geschetst van de melkveehouderij, akkerbouw en varkenshouderij. Die laatste springt er, qua schaalvergroting, bovenuit. De andere 2 sectoren laten minder groei zien. Vanwege een gebrek aan bedrijfsopvolgers gaat de schaalvergroting ook de komende jaren doorzetten."
"Volgens de meest recente gegevens zie je dat de specialisatiegraad bijna zijn einde heeft bereikt. De 3 grote sectoren bevinden zich op hun top. Alleen de akkerbouw laat een klein knikje zien. Daarmee is het gemengd bedrijf bijna volledig verdwenen. Op 62% van de bedrijven zet verbreding financieel geen zoden aan de dijk. Voor veel bedrijven is verbreding dus geen oplossing om het financieel beter te krijgen."
"Een baan buiten het bedrijf levert meer op. Vooral in de akkerbouw hebben boeren een baan buiten het bedrijf. Bij de melkveehouderij en varkenshouderij zijn het vooral andere gezinsleden met een baan buiten het bedrijf. Een baan buitenshuis is vaak geen noodzaak, maar een bewuste keuze van de ondernemer."
Update 13:25 uur
De eerste spreker, Cor Pierik (CBS), wordt door Jort Kelder aangekondigd. Hij gaat de officiële Landbouwtelling 2017 presenteren. De berichten, die wij eerder vandaag hebben gepubliceerd, zijn hier te vinden.
Update 13:13 uur
Jort Kelder opent het congres als dagvoorzitter het Nationaal Economisch Landbouw Congres. "Alles wat ik verdien met agrarische schnabbels gaat terug naar de agrarische sector. Een initiatief in de varkenshouderij." Kelder is al 30 jaar vegetariër en geeft daar tekst en uitleg over.
Daarnaast vraagt hij aan de zaal welk gevoel zij hebben bij de kersverse minister van Landbouw, Carola Schouten. Het regeerakkoord zit lang niet bij iedereen in het geheugen, zo blijkt. De dagvoorzitter oppert of het programma van de ChristenUnie wel zo gunstig is voor de agrarische sector.
Jort Kelder opent het Nationaal Economisch Landbouw Congres.
Update 13:10 uur
Kees Maas, directeur van DCA Multimedia opent het eerste Nationaal Economisch Landbouw Congres. Maas geeft toelichting over de achtergrond van dit eerste landbouwcongres. Er is veel aan de hand: volatiele prijzen, regelgeving en politiek. Hij schetst een beeld over de 3 belangrijkste sectoren en de situatie waarin zij zich nu bevinden.
Kees Maas, directeur DCA Multimedia, houdt zijn openingswoord.Update 12:45 uur
Het loopt al lekker vol op het Nationaal Economisch Landbouw Congres in Bunnik. Om 13:00 uur start het programma. Vanaf dat moment word je, middels de liveblog, op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen op het congres.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.