'Eiwitgewassen (zoals sojabonen) hebben een enorme potentie', zo betoogde Ruud Tijssens, Director Public & Cooperative Affairs bij Agrifirm, zaterdag 2 juni op het NAV-jubileum. Ook zijn er positieve verwachtingen voor de graanprijs.
Tijssens ziet eiwitgewassen als een goed alternatief voor granen. Hij verwacht dan ook dat die de komende jaren meer geteeld gaan worden. "Dit heeft onder meer te maken met het GMO-vrije sojabeleid vanuit de Europese Unie (EU)." Tijssens noemde dat de prijs van GMO-vrije grondstoffen vanuit het buitenland zo’n €300 tot €350 per ton is. In Nederland wordt echter €529 per ton betaald.
Die hogere prijs komt doordat er geleverd wordt aan de voedselindustrie, en die heeft een grote vraag naar regionale eiwitten. Onder meer het feit dat er minder vlees gegeten wordt, draagt hieraan bij. Tijssens concludeerde dat de eiwitteelt belangrijk gaat worden voor akkerbouwers, maar volgens hem is dat alleen maar gunstig. "Het is ook goed voor de wisselteelt." Ook door het bindend advies van de Commissie Grondgebondenheid zal de vraag naar regionale grondstoffen toenemen.
Toenemende vraag
Overigens schetste Tijssens ook een rooskleurig beeld wat betreft de vraag naar biomassa (voedsel en veevoeders). De totale vraag naar biomassa zal waarschijnlijk toenemen van 40 miljoen ton naar 80 tot 125 miljoen ton in 2050. Dit terwijl de verwachte productie op maximaal 25 miljoen ton blijft steken.
Het betekent dat de vraag de verwachte productie zal overschrijden. Dit terwijl het beleid is om meer regionale grondstoffen te kopen. Tijssens: "Als we ooit circulair willen zijn, dan blijft de akkerbouwsector enorm van belang." Vandaar dat Agrifirm in haar CSR-verslag nogmaals benadrukt dat er in Nederland minimaal 10.000 hectare soja geteeld zal moeten worden. In 2017 lag het areaal nog op 400 hectare.
In het kader van de grote vraag naar biomassa, is het dan ook onverantwoord om akkerbouwgrond op te offeren aan bijvoorbeeld zonnepanelen, aldus Tijssens. "We moeten ons heel goed afvragen waar we de grond voor gaan gebruiken."
Stijgende graanprijs
Behalve de goede verwachtingen voor de teelt van eiwitgewassen, zijn er ook goede verwachtingen voor de tarweprijs, aldus Bert Smit, onderzoeker bij Wageningen Universiteit. Smit toonde aan dat de graanprijs de laatste 100 jaar extreem gedaald is. In 1908 lag de graanprijs nog op zo’n $700 per ton, maar in 2008 was dit gedaald tot $120 per ton. Dit is niet enkel te verklaren door lagere kosten.
De verwachtingen voor de prijzen zijn echter wel voorzichtig positief. Volgens Smit gaat de tarweprijs in 2025 richting de €188 per ton, een stijging van €3 per ton per jaar. Als reden hiervoor noemt Smit de groter wordende vraag, mede door een toenemende wereldbevolking.
Klimaatverandering
Ook de klimaatverandering kan, door grootschalige erosie van landbouwgronden wereldwijd, voor een kleiner areaal beschikbare grond zorgen. Daarnaast kan de klimaatverandering voor lagere opbrengsten per hectare zorgen. Door deze factoren kan het tarwe-aanbod kleiner worden. Ook de stijgende vraag van buiten de EU (veroorzaakt door de hogere melk-, varkens- en pluimveeproductie in het buitenland) zal de graanprijs ondersteunen.
Ook op de suikermarkt verwacht de onderzoeker een prijsstijging. Volgens Smit kan de prijs stijgen van €359 per ton nu tot €403 per ton in 2025, een stijging van ongeveer €5,50 per ton per jaar. Toch zijn er ook factoren die de suikerprijs onder druk zetten, zoals de afschaffing van het suikerquotum en de afnemende vraag.