Gouden tijden voor Russische akkerbouwer

Terwijl Nederlandse land- en tuinbouwbedrijven de Russische importstop vooral ervaren als een enorme strop, breekt voor de Russische boer een gouden tijd aan. Dat is tenminste het idee dat heerst onder agrarische ondernemers in Rusland. De West-Europese concurrentie lijkt gebroken. Voor de lange termijn liggen er echter veel problemen op de loer. De zin en onzin van Rusland als zelfvoorzienende natie in een analyse van Boerenbusiness.nl.

Voor deze analyse sprak Boerenbusiness met verschillende Nederlanders die in de Russische agrarische sector werken. Al ruim 25 jaar leveren Nederlanders kennis, machines en uitgangsmateriaal aan de Russische boer om hun landbouwsector op de kaart te zetten. In 2020 wil het land zelfvoorzienend zijn in voedsel Dat lijkt vooralsnog onmogelijk. Sinds de val van de Sovjet Unie heeft het land een flinke sprong gemaakt, maar in de eigen landbouwsector moet nog veel gebeuren.

De Russische boer, en dan met name de akkerbouwer, heeft een sterke positie. Zo kopen burgers graag product van eigen bodem. De kwaliteit is ondergeschikt. Omdat de kwaliteitsdrempel laag ligt, vindt weinig innovatie plaats om de productkwaliteit te verhogen. Op korte termijn, tot het einde van dit jaar, zijn in Rusland weinig problemen waar te nemen. De supermarkt schappen liggen gewoon vol, iets wat eerder in twijfel werd getrokken. Pas wanneer de winter zijn intrede doet, krijgt Rusland bevoorradingsproblemen. Veel product is dan reeds verkocht of de kwaliteit daalt drastisch.

Naast de levering van land- en tuinbouwproducten hebben we als Nederland nog een troefkaart in handen: pootgoed. Een handel die zeer moeizaam verloopt, dankzij de hautaine houding en het wantrouwen van de Russen. De teeltomstandigheden zijn in het land dermate ongunstig dat geen kwalitatief hoogwaardig uitgangsmateriaal kan worden veredeld. Aardappelverwerkers gebruiken voornamelijk Nederlandse en Duitse rassen.

Blijft de leveringsstop gelden, dan is de situatie binnen twee jaar desastreus voor de aardappelteelt. Wordt de weg voor ons pootgoed toch vrijgemaakt, dan is het de vraag hoeveel Nederlandse telers willen leveren met de strenge regels en de driedubbele controles. Eerder beproefde Rusland zijn geluk met pootaardappelen uit Egypte, Pakistan en India. Gezien de overwegend slechte kwaliteit is dit geen oplossing voor de lange termijn.

Grote akkerbouwbedrijven, met meer dan 500 hectare aardappelen, uien of andere groentegewassen, hebben normaal veel concurrentie vanuit Nederland en Frankrijk. Nu valt die weg. Die bedrijven zien veel kansen voor zichzelf. De Russische landbouw heeft al veel grote sprongen ondernomen, maar is nog jaren verwijderd van de zelfvoorzienendheid die Poetin in 2020 eist. Zo is de productkwaliteit veelal slecht door vaak ongunstige oogstomstandigheden.

Als het bij de huidige sancties blijft, komen deze bedrijven niet in de problemen zo is de verwachting. Kiest Poetin ervoor om ook de Europese machineleveringen te stoppen, dan heeft de Russische akkerbouwer straks wel een probleem. Zij moeten namelijk meer en beter produceren, waarbij machines en kennis zijn vereist. Voor de teelt van aardappelen, uien en wortelen komt die veelal uit Nederland. Ook Duitsland en de Verenigde Staten beleveren het land op dit gebied.

Wat de Russische landbouw mist, is de ruggengraat van familiebedrijven. In Nederland zorgen die voor de stabiele middenklasse met veel kennis. In Rusland is het bedrijf in handen van investeerders. Die hebben geen verstand van de landbouw. Het personeel is onbekwaam. Wil je goede aardappelen telen, dan moet je honderd-en-één dingen goed voor elkaar hebben. Een Nederlandse aardappelteler maakt misschien vier fouten per jaar. Een Rus heeft misschien maar de helft goed. Hierdoor liggen de opbrengsten slechts tussen de 15 en 25 ton per hectare.

Ondertussen is het vooral de propaganda oorlog die wordt aangewakkerd tussen Rusland en ‘het westen’. Van beide zijden wordt een gekleurd beeld in de media gebracht. De Russische media, gecontroleerd door de staat, doet burgers geloven dat het westen zich collectief tegen hun spant. Het vormen van complottheorieën zit bij de Russen diepgeworteld.

Ook vanaf de Nederlandse kant is de berichtgeving zeer eenzijdig. Insiders ergeren zich aan de manier waarop de Nederlandse media omgaat met het conflict in Oekraïne. Er wordt een eenzijdig beeld geschetst dat het land gered moet worden uit Russische handen. In werkelijkheid voelen de mensen in Oost-Oekraïne zich erg verbonden met het land. Het westen van het land is wel gericht op Europa. De waarheid in de berichtgeving ligt ergens in het midden.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.