De varkensprijs schoot in week 39 plotseling omlaag en voor velen kwam de verlaging als een complete verassing. Met de forse verlaging kwam weer een einde aan een korte periode met stijgende prijzen. Wanneer naar de vraag en het aanbod wordt gekeken dan is het echter meer opmerkelijk dat de notering in enkele weken met 14 cent in Nederland en 12 cent in Duitsland wist te stijgen. Bovendien blijkt uit een analyse van Boerenbusiness dat ook op de langere termijn rekening moet worden gehouden met aanhoudende druk op de noteringen.
De belangrijkste factor die de varkensprijs onder druk zet, is de productie. De Europese Commissie verwacht dat de varkensvleesproductie van de EU in 2015 met 2,8 procent stijgt tot 23,42 miljoen ton. In 2016 wordt 23,63 miljoen ton varkensvlees geproduceerd, wat een toename van 0,9 procent is. In de eerste 37 weken van 2015 nam de Nederlandse varkensvleesproductie al met 2,2 procent toe tot 970.522 ton.
De oorzaak van de productiestijging ligt bij een verdere groei van de varkensstapel. De vijf grootste varkenslanden van de EU tellen in 2015 gezamenlijk 93,99 miljoen varkens. Dit is een toename van 2,6 procent ten opzichte van 2014. De Nederlandse varkensstapel nam nog iets sterker toe, namelijk met 2,8 procent tot 12,58 miljoen varkens.
Door de toenemende productie stijgt de zelfvoorzieningsgraad van de EU van 109 procent in 2014, naar 110 procent in 2015 en 2016. De EU-15 hebben in 2015 en 2016 een zelfvoorzieningsgraad van 120 procent, tegen 119 procent in 2014.
Tegenover de toenemende productie, staat een veel minder sterke toename van de consumptie. In de EU-28 wordt in 2015 21,38 miljoen ton varkensvlees geconsumeerd, wat een toename van 2,3 procent is. In 2016 groeit de vraag met nog slechts 0,2 procent. In de EU-15 neemt de consumptie in 2015 met 2,4 procent toe, maar in 2016 daalt de consumptie met 0,2 procent.
Naast meer druk op de prijzen, vergroot het groeiende overschot ook de afhankelijkheid van de export. Sinds Rusland begin 2014 de grenzen sloot voor al het varkensvlees uit de EU, blijft het een grote uitdaging de afzet op andere markten te vergroten. In de eerste zeven maanden van 2015 verscheepte de EU 1,68 miljoen ton varkensvlees naar derde landen. Hoewel dit een stijging van 4,9 procent is ten opzichte van 2014, ligt de uitvoer nog altijd 4,5 procent onder het niveau van 2013. De verwachting is dat de export in 2016 met 0,9 procent daalt tot 2,33 miljoen ton.
Bovendien is de productie in september verder aan het toenemen. Duitsland slachtte in week 38 bijvoorbeeld 1,04 miljoen varkens en in Nederland zijn 298.000 varkens aan de haken gehangen. Dit zijn er meer dan in 2014 zijn geslacht. Omdat ook importerende landen zien dat de productie aan het toenemen is in de EU, willen zij opnieuw over prijzen onderhandelen.
Dat vleesexporteurs een zwakke onderhandelingspositie hebben, blijkt uit de inkomsten uit de export. In de eerste zeven maanden had de totale varkensvleesexport een waarde van 3,19 miljard euro. Dit is een toename van 4,2 procent ten opzichte van 2014. De inkomsten zijn dus wel toegenomen, maar minder sterk dan het volume.
Dit geldt ook voor Nederland. In het eerste kwartaal wist Nederland de uitvoer met 11,4 procent te vergroten tot 198.000 ton. De inkomsten uit de export daalden echter met één procent tot 358,1 miljoen euro.
Dat Nederland en de EU de export wel weten te vergroten, maar hier niet meer geld mee wordt verdiend, heeft verschillende oorzaken. Allereerst speelt de koers van de euro/dollar een rol. Dit sterkt de concurrentiepositie van de EU op de wereldmarkt ten koste van bijvoorbeeld de VS. De lagere eurokoers betekent echter ook dat het vlees voor minder geld wordt verkocht. Bovendien moet de EU ook met de VS, Canada en Brazilië concurreren op de wereldmarkt.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.