Deflatie mag agrarische ondernemer niet schaden

Eerder heb ik betoogd dat het kortzichtig is te beweren dat dalende inflatie of zelfs deflatie een slechte zaak is. In mijn ogen kan alleen iemand die niets weet van de monetaire historie, en zeker die van Nederland, en/of een belang heeft die dat met droge ogen beweren.

Want valt het het u ook niet op dat alle bankiers en politici deflatie een ramp vinden en stijgende inflatie verwelkomen? Dat heeft een reden, voor politici omdat zij dankzij inflatie meer kunnen uitgeven en schulden opstapelen en voor bankiers, omdat zij in de regel profiteren van inflatie. Maar dat wil niet zeggen dat dalende inflatie of prijzen altijd en voor iedereen goed zijn. De periode 2014 en het begin van 2015 is een voorbeeld van een periode waarvoor geldt dat dalende inflatie slecht uitpakt. Voor de agrarische ondernemer......

Zodra Eurostat, het Europese bureau voor de statistiek, het maandelijkse inflatiecijfer in de eurozone bekend maakt, gaat de media ervandoor met de titel van het bericht. Als vóór het cijfer een min staat, ga je - afgaand op de berichten - bijna denken dat de wereld vergaat. En als de min ontbreekt, dan regent het waarschuwingen en onheilsvoorspellingen dat die min er de volgende maand er wel eens kan staan. En dan zijn we terug bij ‘de wereld vergaat’-achtige berichten.

Wie de moeite neemt te kijken wat nou precies die daling van de inflatie veroorzaakt heeft, ziet dan het maar een paar zaken zijn. De energierekening is fors omlaag gegaan. Natuurlijk, het was vreemd als dat níet was gebeurd met de olieprijs die ruim is gehalveerd. Verder is het vooral voedsel, waar de prijs als een baksteen is gezakt.

Maar niet zomaar voedsel. Alleen onbewerkt voedsel, dus wat er van de land komt, dát is behoorlijk goedkoper geworden. Dat ziet de consument ook, de appels in de buurtsuper zijn in tijden niet zo goedkoop geweest om nog maar te zwijgen van worteltjes, uitjes en paprika’s.
Als die producten echter bewerkt zijn, heeft de consument het nakijken, de prijs is dan juist licht gestegen.

Voor de goede orde: gestegen voor de consument, níet voor de producent ervan die van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat op het land te vinden is. Voor hem is het maar te hopen dat hij zich op de markt ingedekt heeft tegen prijsdaling – wat vaak niet het geval, want dat is niet gratis – anders beleeft hij geen makkelijke tijden. Nu is het zo dat elke agrarische ondernemer weet dat die lastige tijden van tijd tot tijd voorkomen. Hij teert dan in op zijn reserves, gaat zelf na waar te bezuinigen valt en neemt nog maar eens een lening om zo’n dip door te komen. Want na regen komt zonneschijn. Is altijd zo geweest en dat zal altijd het geval zijn.

Het probleem anno 2015 is echter dat interen op die reserves nu al lang aan de gang is en niet lang meer door kan gaan. Dan nog maar eens een lening opnemen…. De eerder genoemde daling van de inflatie is in theorie in dat opzicht goed nieuws. Omdat de Europese Centrale Bank (ECB) deflatie koste wat kost wil voorkomen, verlaagt zij de rente tot 0 procent en overspoelt vervolgens de geld- en kapitaalmarkt. Geldmarkt is de markt voor leningen met een looptijd tot één jaar; kapitaalmarkt is de markt voor leningen met een looptijd van langer dan één jaar) om de rentes zelfs onder de 0 te drukken. Helaas is dit alleen in theorie goed nieuws voor de agrarische ondernemer.

Hij merkt die renteverlaging alleen maar op zijn spaarrekening. Als hij geld wil lenen, zijn die renteverlagingen ineens stuk moeilijker te zien. Dat is als hij überhaupt een lening krijgt. Dat zijn grond goud waard is, zet vaak geen zoden aan de dijk. Hoewel de ECB geld lenen én goedkoper heeft gemaakt, want lage rente én makkelijker, (de bank koopt tegenwoordig leningen van de commerciële banken op en verlaagt zo hun risico), is daar in de eurozone maar weinig van te merken.

Wie goed leest, heeft hier een reden voor klein beetje optimisme. Immers, weinig is beter dan ‘helemaal niet’. Maar zelfs dat weinig gaat in Nederland, als het enige grote euroland, niet op. Dat blijkt weer uit een rapport van diezelfde ECB. Daarin zegt de bank, aan de hand van de antwoorden op wat vragen die de banken uit alle eurolanden gekregen hebben, dan geld lenen de laatste tijd makkelijker en iets goedkoper is geworden overal behalve in de polder. In Nederland is, nogmaals volgens de ECB zelf, geld lenen bij een bank de afgelopen maanden juist duurder en lastiger geworden. Ironisch is dat juist in de afgelopen maanden de ECB de rente verlaagd heeft naar 0,05 procent en is begonnen met het opkopen van leningen die de banken aan bedrijven hebben verstrekt.

Het enige voordeel dat de agrarische ondernemer geniet, is het feit dat de dieselprijs is gedaald. Dat heet niets met de banken of de ECB te maken, dat komt door de lage olieprijs. En zelfs dit is een mager voordeel: de daling van de dieselprijs valt in het niet gezien de daling van de olieprijs. Daarvoor kunt u een bedankkaartje sturen naar de regering in Den Haag, want die voorkomt een forse daling van de brandstofprijs met allerlei heffingen op diesel.

Als monetair econoom blijf ik zeggen dat deflatie en lage inflatie een goede zaak is en stijgende inflatie niet toe te juichen is. Maar als ik zie hoe dat de agrarische sector raakt doordat andere factoren in het spel zijn: van mij mogen die prijsdalingen, althans wat voedsel betreft, meteen stoppen. Laat de deflatie maar eens komen uit de fors lagere dieselprijs en laat die deflatie merkbaar zijn op uw rente die u betaalt om geld te lenen. 

Edin Mujagic
Monetair econoom en DCA analist rentemarkt

Edin Mujagic

Edin Mujagic is macro-econoom en hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ECB en Fed. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.