Buitenlandse rechtsvorm is dichterbij dan je denkt

Een paar weken geleden bracht Boerenbusiness.nl een Top 5 over de rechtsvormen die in de agrarische sector in gebruik zijn. Bij het doornemen van deze publicatie moest ik onbewust denken aan de uitdrukking ‘onbekend maakt onbemind’. Uit het artikel bleek dat de eenmanszaak, de maatschap en de vof de lijst aanvoeren.

Op enige afstand gevolgd door de BV op de vierde plaats en alle andere denkbare rechtsvormen kwamen met een wel zeer marginaal percentage op deze lijst tevoorschijn. De vraag die dit bij mij opriep: is dit terecht? Apen wij elkaar na of zijn de vier meest gebruikte rechtsvormen ook veruit de beste en komen zij daarom het meeste voor. En zijn er alternatieven?

Tot minister Ivo Opstelten in 2011 de stekker er uit trok (het wetsvoorstel was de Tweede Kamer al gepasseerd), is er jarenlang gediscussieerd, geschreven en gesproken over het zogenoemde wetsvoorstel Personenvennootschappen. In dit wetsvoorstel was de openbare vennootschap met rechtspersoonlijkheid (de ovr) opgenomen. Een maatschap of vof plus.

Met deze rechtsvorm kwam de wetgever de praktijk - gedeeltelijk - tegemoet. Het werd en wordt in de praktijk als een gebrek ervaren dat het in ons Nederlandse rechtssysteem ontbreekt aan een rechtsvorm, die het goede van de maatschap of vennootschap onder firma (vof) en het goede van de rechtspersoon (de BV en de NV) in zich verenigt.

Vennoten in deze ovr bleven voor de inkomstenbelasting ondernemer en hadden zo toegang tot de aantrekkelijke faciliteiten (onder andere de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling) die deze wet voor ondernemers kent. Aan de andere kant was er de rechtspersoonlijkheid. De ovr verkreeg bezit en kon als persoon optreden in het handelsverkeer, dus zonder met de afzonderlijke vennoten zaken te hoeven doen. De vennoten bleven wel hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden van de ovr.

Sinds het intrekken van het wetsvoorstel is het op dit terrein stil geworden op wetgevingsgebied. De praktijk die al die jaren in de wachtkamer zat met een kater achterlatend. Het gevolg hiervan is dat nog meer dan voorheen de praktijk naar alternatieven is gaan zoeken. Niet in Nederland vanzelfsprekend maar in het buitenland. In landen daar waar soortgelijke rechtsvormen wel bestaan.

Voorbeelden van dergelijke rechtsvormen zijn de  Engelse LLP en de sinds vorig jaar bestaande Duitse Partnergesellschaft mit beschränktes berufshaftung. Deze overigens primair voor vrije beroepsbeoefenaren geschikte rechtsvormen kennen een beperkte aansprakelijkheid voor haar vennoten - tot de hoogte van de inbreng - en bezitten rechtspersoonlijkheid (het privévermogen is afgeschermd). Voor de inkomstenbelasting is er echter fiscale transparantie.

Wie wil weten welke buitenlandse rechtsvorm door de belastingdienst wordt geaccepteerd of welke (fiscale) gevolgen in de ogen van de ficus uit het gebruik van een buitenlandse rechtsvorm voortvloeien, kan de door de belastingdienst uitgegeven lijst gekwalificeerde buitenlandse samenwerkingsverbanden raadplegen.

In de open wereld waarin wij leven en waarin de economische grenzen steeds meer vervagen, ligt het gebruik van buitenlandse rechtsvormen voor de hand. Zeker daar waar de Nederlandse wetgeving gaten laten vallen. Desondanks heeft het gebruik van buitenlandse rechtsvormen in Nederland en zeker in de agrarische sector (nog?) nog niet zo’n vlucht genomen. In voorkomende situaties is dat jammer en doet de ondernemers zich zonder meer te kort.

Over het hoe en waarom is wel iets te zeggen. Vaak maakt onbekend onbemind. Als mens zoeken wij immers naar zekerheden en bekende patronen. Dat geldt niet alleen aan de kant van de ondernemers, maar ook aan de kant van de adviseurs en de zakenpartners van deze ondernemers. De haken en ogen die aan het gebruik van buitenlandse rechtsvormen verbonden kunnen zitten, willen zij ook niet. Voorts hebben buitenlandse rechtsvormen niet altijd een goede naam, doordat louche ondernemers buitenlandse rechtsvormen misbruiken in hun kwalijke praktijken. 

Zoals al opgemerkt leven wij in een veranderde wereld. De grenzen van Nederland zijn nog slechts de grenzen om ons nationale gevoel van trots een begrenzing te geven. Het economisch handelsverkeer kent deze grenzen al lang niet meer. Economisch is Europa één handelsgebied geworden en ook met de rest van de wereld wordt zaken gedaan. Het gebruik van buitenlandse rechtsvormen past in deze ontwikkelingen. Het is goed om daar voor open te staan.

mr. Erik Marcus
Eigenaar Remie Fiscaal Juridisch Adviesbureau LLP
 

Erik Marcus

Erik Marcus is eigenaar van Remie Fiscaal Juridisch Adviesbureau, een adviesbureau voor agrarisch ondernemers. Hij komt graag met innovatieve en grensverleggende oplossingen, zeker als daar fiscaal voordeel mee te behalen is.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.