Blog: Jinke Hesterman
Gezonder leefklimaat in veedichte gebieden
Anderhalf jaar lang is er door veel betrokkenen hard gewerkt aan de evaluatie van de wetten en regels die geurhinder door veehouderijen zoveel mogelijk moet voorkomen. Het advies, dat in oktober 2016 is uitgebracht aan de staatssecretaris van I&M, ligt helaas nog altijd op haar bureau. Wanneer het naar de Tweede Kamer gaat, is nog onduidelijk.
Paul Bodden heeft er inmiddels wel kennis van genomen. Het valt hem een beetje tegen: het advies bevat naar zijn oordeel slechts enkele suggesties, die niet of nauwelijks zijn uitgewerkt. Ik deel zijn kritiek.
Helder verhaal en duidelijke normen
Als lid van de werkgroep max5odeur en deelnemer aan de evaluatie, had ik natuurlijk graag een steviger advies gewild. In dat advies zijn duidelijke normen (het liefst zo laag mogelijk) en een helder verhaal noodzakelijk. Dat heldere verhaal moet ingaan op de noodzaak om stank van de ene veehouderij niet alleenstaand te beoordelen, maar juist in samenhang met de stank van andere veehouderijen, ofwel cumulatie.
Ook hadden de volgende onderdelen er van mij klip-en-klaar in mogen staan:
- De "50 procent-regeling" dient te worden afgeschaft.
- De stoppersregeling mag geen ruimte laten voor gemarchandeer.
- Alle stankbronnen op een bedrijf moeten worden meegeteld, daaronder valt ook het uitrijden van mest.
- Best Beschikbare Technieken (BBT) mogen niet meer worden gebruikt als excuus om meer dieren te houden. Het zogeheten "opvullen van normen" leidt namelijk op heel veel plaatsen nog steeds tot een onaanvaardbare stankoverlast.
De stankkaart van Nederland
We begonnen de evaluatie met een kaart van alle stankgebieden in Nederland. Dat was voor velen even schrikken. De stankkaart van Nederland kleurt in grote delen van Brabant, Limburg, Gelderland en op veel plaatsen in Overijssel donkerrood.
In maart 2015 verscheen het geurrapport van GGD Brabant en Zeeland en het Institute for Risk Assesment Sciences (IRAS) van de Universiteit van Utrecht. Dat rapport toonde aan dat het stankprobleem veel groter en ernstiger is dan eerder door velen werd gedacht. Niet alleen de veel te ruime normen, maar ook de overschrijding daarvan en de overschatting van het effect op luchtwassers hebben tot de onhoudbare situaties geleid.
Drastische verlaging van geurnormen
Vertegenwoordigers van de GGD'en, milieufederaties en burgergroeperingen pleitten tijdens de evaluatie voor een drastische verlaging van de geurnormen. Zij wistten zich gesteund door wetenschappelijk onderzoek. LTO, de gemeenten en de provincies vonden echter dat dit onderzoek onvoldoende basis bood voor een ingrijpende beleidswijziging.
In het Milieumagazine van maart 2017 laat wethouder Aart de Krijff van de gemeente Barneveld, en deelnemer aan de evaluatie, zich hierover uit. Strengere normen zullen diep ingrijpen in het landelijk gebied, waarschuwt hij. 'Dat is niet alleen rigoreus voor de agrarische sector. Het heeft ook behoorlijke consequenties voor de gemeenten.'
Door de normen voor het buitengebied van 14 naar 5 Ou te verlagen, schuiven geurcontouren van veehouderijen over gebieden waar de gemeenten willen bouwen. Dat beweert De Krijff. 'Ik vind het helemaal niet vervelend om een bedrijf weg te kopen vanwege woningbouwaspiranties, maar dat moet dan wel op basis van een objectief vastgestelde norm.'
Breder veranderingsproces gaande
Gelukkig staat zo'n evaluatie niet op zichzelf. Er is namelijk een breder veranderingsproces gaande, waarin er stapje voor stapje wordt toegewerkt naar een gezonder leefklimaat in veedichte gebieden. Paul Bodden verwijst daar ook naar: er lopen verschillende projecten en onderzoeken en hij voorspelt daar een vrij grote wijziging in het toetsingskader aanstaande is. Ook daar zal hij wel eens gelijk in kunnen hebben.
Een onderzoek naar het rendement van luchtwassers gaat onherroepelijk gevolgen hebben voor het aantal dieren dat met dergelijkse systemen kan worden gehouden. Er zijn handreikingen voor gemeenten in de maak, eentje voor geur en eentje voor volksgezondheid, die hopelijk worden verankerd in de wet.
Het zijn allemaal ontwikkelingen waaraan de burger in ieder geval enige hoop op verbetering kan ontlenen.
Jinke Hesterman
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.