Blog: Peter Goumans

Fosfaatrechten: aftellen en stilzitten?

20 Oktober 2017 - Peter Goumans - 7 reacties

De Wet fosfaatrechten is op 9 juni 2017 in het Staatsblad bekend gemaakt. Die wet wijzigt de Meststoffenwet met de invoering van een fosfaatrechtenstelsel voor melkveebedrijven. De wet treedt op een nader te bepalen datum in werking. Daar is namelijk een koninklijk besluit voor nodig.

Dat zal pas volgen als er zicht is op het verkrijgen van een nieuwe derogatie. En daarvoor moet de fosfaatproductie dit jaar weer onder het nationale plafond uitkomen. Om dat te bereiken is onder meer de Regeling fosfaatreductieplan 2017 afgekondigd. De verbindendheid van die Regeling ligt onder een vergrootglas. Wat is momenteel de stand van zaken?

Er werd al snel een kort geding gestart

Kort geding
Direct na afkondiging van het reductieplan hebben enkele tientallen melkveebedrijven een kort geding opgestart. Voor die bedrijven is de Regeling door de rechtbank Den Haag (bij vonnis van 4 mei 2017) buiten werking gesteld. Die actie kreeg navolging. Enkele honderden bedrijven claimden bij de voorzieningenrechter van de rechtbank Den Haag ook voor hun bedrijf buitenwerkingstelling.

Dat leidde tot vonnissen van de rechter op 9 en 16 augustus. Voor die bedrijven werd de buitenwerkingstelling afhankelijk gemaakt van een, door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) uit te voeren, lichte toets. Via die toets wordt vastgesteld of de bedrijven vóór 2 juli 2015 onomkeerbare investeringsverplichtingen waren aangegaan.

Slechts enkele tientallen bedrijven doorstonden die toets niet. De uitspraak van de Rechtbank Den Haag heeft vervolgens tot een toevloed van aanvragen om een lichte toets geleid. De toegang daartoe hoefde namelijk niet meer via een kort geding te worden afgedwongen.

Hoger beroep
De buitenwerkingstelling van de Regeling is voor de betrokken melkveebedrijven nog niet definitief. De minister van Economische Zaken heeft namelijk een hoger beroep ingesteld tegen de vonnissen van de rechtbank Den Haag. Het hoger beroep tegen de vonnissen van 4 mei is op 18 september door het gerechtshof behandeld. Het gerechtshof heeft aangekondigd op 31 oktober 2017 arrest te zullen wijzen.

Het eerste arrest zal richtinggevend zijn voor de andere uitspraken

Het hoger beroep in de andere zaken zal later worden behandeld, maar voor de afloop daarvan is het arrest van het gerechtshof van 31 oktober vanzelfsprekend richtinggevend. De minister heeft tevens aangekondigd dat hij, als hij in het gelijk wordt gesteld, onmiddellijk opnieuw geldsommen zal opleggen aan de betrokken bedrijven.

Ruimte om alsnog melkkoeien of jongvee af te voeren, wordt niet geboden. Dat is een onderkend procesrisico. Ondertussen is het aftellen naar 31 oktober begonnen. Het arrest van het gerechtshof is cruciaal voor het vervolg, te meer omdat een eventueel cassatieberoep dit jaar niet meer tot een rechterlijk oordeel zal leiden.

Oproep minister
De minister van Economische Zaken rapporteert regelmatig aan de Tweede Kamer over de voortgang van de fosfaatreductie. Al in juli is aan de Tweede Kamer bericht dat er goede resultaten zijn behaald en dat de doelstellingen zijn bereikt. De uitdaging ligt erin om die resultaten vast te houden.

Bij de brief van 18 september doet de minister opnieuw verslag aan de Tweede Kamer. Er is inmiddels een vermindering van 9,2 miljoen kilo fosfaat bereikt. Binnen het voerspoor zijn de doelstellingen ruimschoots behaald. Vanuit de stoppersregeling was er een redelijke bijdrage. En ook met de Regeling is het gestelde doel bereikt (5,1 miljoen kilo, bij een doelstelling van 5 miljoen). 

Toch spreekt de minister zijn zorgen uit. Hij constateert in de maand september een toename in de vrouwelijke veestapel van 10.000 GVE. Hij roept de melkveehouders daarom op om de behaalde resultaten vast te houden. Anders zal het verkrijgen van derogatie vanaf 2018 ernstig in gevaar komen. Zijn oproep is dus: stilzitten.  

De oproep is de begrijpelijk

Gezond boerenverstand
Natuurlijk mag worden verwacht dat hij zich maximaal inzet om de doelstellingen te behalen. Te meer omdat in het Regeerakkoord 2017-2021 (pagina 44) is neergelegd dat om het 6e actieprogramma Nitraatrichtlijn te kunnen uitvoeren voor de periode 2018-2021 opnieuw derogatie moet worden verkregen. De oproep van de minister is in dit licht zonder meer begrijpelijk. 

Los van de oproep is er een serieuze aanleiding om goed na te denken of het verstandig is om weer melkvee aan te voeren. Voor melkveebedrijven die buiten de werking van de Regeling zijn gesteld, is er natuurlijk het procesrisico dat samenhangt met de hogerberoepsprocedures. Maar ondertussen werpt ook de invoering van het fosfaatrechtenstelsel zijn schaduw vooruit.

Nu melkvee aanvoeren, waarvoor volgend jaar geen fosfaatrechten worden toegekend, is niet zinvol. Overigens kan dit per bedrijf anders liggen. Het is zeker niet onverstandig om dit met de bedrijfsadviseur voor uw eigen bedrijfssituatie eens goed door te nemen.

Ondertussen blijft het aftellen. U leest in een volgende blog vanzelfsprekend hoe het oordeel van het gerechtshof uitvalt.

Peter Goumans

Peter Goumans is advocaat bij Hekkelman. Hij focust zich op de agrarische sector en volgt de ontwikkelingen in deze sector op de voet. In zijn blogs gaat hij in op juridische vraagstukken in de agrarische sector.
Reacties
7 reacties
Bik 21 Oktober 2017
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/ondernemen/blogs/column/10876277/fosfaatrechten-aftellen-en-stilzitten][/url]
Dit is toch een interessant verhaal van advocaat Goumans: de datum van invoering van het fosfaatrechtenstelsel is nog steeds niet definitief want nog niet bij koninklijk besluit genomen, dit omdat er nog geen zicht is op derogatie voor een nieuwe periode
Jammer dat hij in het ongewisse laat of de fosfaatrechten definitief komen te vervallen in geval van afwijzing van die derogatie, wat de staatssecretaris wel ooit verkondigde, of dat het toch door zal gaan , misschien later en met wijzingen.
Je hoort vanuit de politiek, het bedrijfsleven en de organisaties niks over de gevolgen voor het stelsel in geval afwijzing derogatie.
Durk 22 Oktober 2017
Elke derogatie > 170N is een derogatie en die zal waarschijnlijk niet komen ver voor medio mei 2018.
Abonnee
erik 22 Oktober 2017
hoop op geen derogatie, kunnen de akkerbouwers en de tuinders ook weer eens met fatsoenlijke landbouwkundige normen werken. Problemen die je in lange tijd over jezelf afroept moet je niet over de rug van een ander afwentelen. Los van het feit dat onduidelijkheid over regels nog altijd erger is dan vervelende regels. Onzekerheid gun ik niemand
sjon 22 Oktober 2017
@ erik, waarom krijgen akkerbouwers en tuinders opeens fatsoenlijke normen als derogatie vervalt?? Volgens mij is het gewoon kwestie van jarenlang aantonen dat je een tekort hebt in je mineralenkringloop om vervolgens hogere normen af te dwingen/krijgen.
schoenmakers1 22 Oktober 2017
sjon geloofd nog in een eerlijke overheid, hij zou zo bij lto passen
schoenmakers1 22 Oktober 2017
sjon, we moeten allemaal overal aan voldoen om de derogatie in de benen te houden, als we daar afscheid van willen nemen hebben de ambtenaren ons misschien niet meer in de tang met deze dreigenmenten
Abonnee
mafex 23 Oktober 2017
Sjon is zeker veeboer?
geen rechten? 23 Oktober 2017
Het is en blijft de vraag of fosfaatrechten een feit zal gaan worden. De extra koeien waarover gesproken wordt, lopen die op de bedrijven die zich aan de regels houden of zijn er (grote) bedrijven die gokken op geen rechten? In beide gevallen hebben juist die bedrijven de meeste €, (desnoods met een slimme constructie) en het recht om te overleven of (dure) rechten te kopen!
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Analyse fosfaatrechten

Fosfaathandel trekt licht aan bij lagere prijzen

Analyse fosfaat

Hogere fosfaatprijzen bij rustige handel

Nieuws stikstof

Boer dwingt publicatie fosfaattoekenning af

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden