Shutterstock

Opinie Bert Rijk

Is landbouwkundig onderzoek nog nodig?

7 Januari 2019 - Bert Rijk - 15 reacties

De Wageningen Universiteit werd in 100 jaar tijd opgebouwd op basis van traditioneel landbouwonderzoek, maar de komst van sensoren en big data kan de traditionele instituten op hun grondvesten laten schudden. Heeft iedere boer straks zijn eigen proefboerderij?

De universiteit vierde onlangs haar 100-jarig bestaan en dus 100 jaar van hoogwaardig landbouwkundig onderzoek. C.T. de Wit legde in de jaren '50 tot de jaren '80 de fundering voor de relatie tussen fotosynthese en de gewasproductie, maar ook die voor de plaatsing van meststoffen en het mixen van verschillende gewassen die elkaar positief beïnvloeden.

Dit soort wetenschappelijk onderzoek is in de tweede helft van de vorige eeuw opgebouwd door enorm veel metingen, theoretische modellen en uiteindelijk het ontwikkelen van adviezen waar de landbouw vandaag de dag nog steeds gebruik van maakt.

Sensor als databron
Het verzamelen van gegevens die nodig zijn voor dit onderzoek, gebeurt vaak op proefvelden met verschillende grondsoorten, rassen, doseringen meststoffen of gewasbeschermingmiddelen en vaak op proefboerderijen. Echter, we zien de laatste decennia dat digitalisering een deel van deze dataverzameling en kennisontwikkeling overneemt. Sensoren maken het mogelijk op grote schaal data te verzamelen en inzichten te ontwikkelen die wij als mens niet kunnen overzien.

Automatische aansturing van poot- en zaaimachines, kunstmeststrooiers en spuiten via taakkaarten maken het mogelijk om moeiteloos praktijkproeven aan te leggen. De opbrengstsensoren kunnen van deze proeven automatisch de gerealiseerde resultaten vastleggen. Zo is elke teler onderzoeker op zijn eigen bedrijf en gaan de kosten van onderzoek drastisch omlaag. Daarnaast worden de resultaten veel relevanter, omdat iedereen onderzoeksresultaten heeft van zijn eigen bedrijf, in plaats van die van een proefboerderij. Er zijn daarnaast steeds meer mogelijkheden om zelflerende algoritmes in te zetten voor data-analyse.

Amerikaanse praktijk
Een voorbeeld komt van het Amerikaanse Climate Corporation, onderdeel van Bayer. Dit bedrijf heeft onlangs een digitale seed advisor gelanceerd. Door slimme algoritmes in te zetten op een database van bodemkaarten, data uit zaaimachines en opbrengstkaarten van combines geven ze geautomatiseerde adviezen per grondsoort voor het beste maïsras. Hier is geen landbouwkundige proef aan te pas gekomen. Dit is ontwikkeld op basis van data verzameld bij 200 telers op 40.000 hectare, met data die veelal al aanwezig was. Zelflerende algoritmes hebben een strategie bepaald die voor iedere grondsoort de hoogste winst oplevert.

Ook bij Dronewerkers zijn we bezig (in samenwerking met ketenparters en adviseurs) continu nieuwe inzichten te creëren op basis van data. Op basis van bodem- en hoogtekaarten nemen we grondmonsters voor het seizoen. Vervolgens wordt de opkomst van elke plant in kaart gebracht en kunnen we tijdens het seizoen het groeiverloop volgen, aangevuld met grondmonsters. Met behulp van warmtebeeldcamera’s brengen we de vochthuishouding in beeld en richting de oogst kunnen we de opbrengst voorspellen. Nieuwe inzichten uit deze big data gebruiken we om nieuwe kennis op te bouwen en bestaande advisering te verbeteren.

Gekleurd advies
Voor u als teler betekent dat er in een sneller tempo nieuwe inzichten beschikbaar komen over de beste strategieën. Huidige teeltadviezen zijn vaak erg algemeen. Afhankelijk van de situatie is een dosering te laag of zorgt deze juist voor schade. Ook kunnen adviezen gekleurd zijn, door de verkoper of adviseur, maar ook door de manier van proeven waarop het advies gebaseerd is. Proeven zijn vaak beperkt relevant voor de praktijk, terwijl data uit de praktijk dit probleem overkomt.

Boerenwijsheid zal altijd nodig zijn om het bedrijf goed te laten draaien, maar de bedrijfsvoering zal vaker ondersteund gaan worden door nieuwe vormen van begeleiding op basis van data. Niet alleen voor de teelt, maar ook vanuit de boekhouder, de overheid en samen met collega’s.

Traditioneel onderzoek
Als we met de data zoveel nieuwe aspecten van de teelt in beeld kunnen brengen en nieuwe kennis kunnen ontwikkelen, tegen veel lagere kosten en met een kortere ontwikkelingstijd, is er dan nog een rol voor het traditionele landbouwkundige onderzoek? Of weet de nieuwe generatie onderzoekers dit juist als kans aan te grijpen om samen met de sector nieuwe kennis te ontwikkelen?

Bert Rijk

Bert Rijk is mede-eigenaar van Aurea Imaging. Dat bedrijf vliegt al sinds 2010 met drones, waarvan een aantal zelf ontworpen en gebouwd zijn. Volgens hem bieden drones de uitkomst voor flexibele inzet en betere beelden.
Reacties
15 reacties
petatje 7 Januari 2019
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/column/10880970/is-landbouwkundig-onderzoek-nog-nodig]Is landbouwkundig onderzoek nog nodig?[/url]
Nou beste heer Rijk u begint al vooraan goed met het Bayer advies in Maisrassen! Zal er vast geen ras zijn van een collegakweker die geen inkomsten afdraagt aan Bayer!
Dus onafhankelijkheid van adviezen wordt nog veel dubieuzer.
Verder kun je met data niks zolang ze niet oorzaak en gevolg kunnen onderscheiden met betrekking tot constateringen! Het blijft dan de kip en ei vraag! Dus je blijft gewoon tradioneel wetenschappelijk onderzoek nodig hebben wat steeds met een beperkt aantal variabelen werkt en er vervolgens een hopelijk sluitend statistisch betrouwbare conclusie aan verbindt! Die verhalen met drones zijn in mijn ogen luchtfietserij om zoveel mogelijk aan de boer te verkopen en zijn marge nog verder te ondergraven, nog meer meeeters aan een zeer karige tafel! Zoals ik van enthousiastelingen van het eerste uur begrijp zijn bekalkingsadviezen via bodemscans om percelen qua ph recht te trekken op zijn zachts gezegd niet erg betrouwbaar. Deze blijken volgens hun ervaring, 2 jr na zorgvuldige uitvoering en hernieuwde scans,totaal averechts gewerkt te hebben. Dus hoezo vooruitgang? Helaas zijn er steeds minder agrarische kopstukken in dit land die nog over nuchtere diepgaande landbouwkennis beschikken en hier stelling in durven nemen. De overheid zal wellicht jullie grootste klant worden om de sector nog intensiever te kunnen controleren op uitvoering van de steeds onzinnigere regelingen die met zowel milieu-als landbouwkundige praktijk niets meer van doen hebben.
HV Geerligs 7 Januari 2019
Iedereen die zich bezig houdt met precisielandbouw zou er goed aan doen zich te verdiepen in de theorie van de "flat payoff function". Deze theorie is ontwikkeld door Prof. David Pannell van de universiteit van Western Australia. Kern van zijn verhaal is dat vele stuurvariabelen (bv plantafstanden of kunstmest gift) over een breed traject nauwelijks invloed heeft op de financiële opbrengt. De gevolgen hiervan voor vele vormen van precisielandbouw zijn groot: ze leveren nauwelijks iets op.

Precisielandbouw is eigenlijk een soort kers op de taart terwijl de taart bij de meeste akkerbouwers nog lang niet op orde is. Je kunt je geld maar beter aan "de taart" besteden dan aan "de kers". Daar rendeert het simpelweg beter.

Wij hebben het onafhankelijk landbouwkundig onderzoek naar mijn mening meer dan ooit nodig om ons te helpen deze "taart" op een hoger niveau te brengen.
Narcos 7 Januari 2019
Meneer Rijk is een van de velen die graag harkt vanuit de grote subsidieruif met de drone.
In 2018 groot betaald onderzoek gedaan samen met agrifirm en alle data weerspraken hun ideen.
Lekker mooi, groen, interessant, belangrijk doen en ondertussen amderen de les proberen te lezen.
Abonnee
Kjol 7 Januari 2019
HV Geerligs schreef:
Iedereen die zich bezig houdt met precisielandbouw zou er goed aan doen zich te verdiepen in de theorie van de "flat payoff function". Deze theorie is ontwikkeld door Prof. David Pannell van de universiteit van Western Australia. Kern van zijn verhaal is dat vele stuurvariabelen (bv plantafstanden of kunstmest gift) over een breed traject nauwelijks invloed heeft op de financiële opbrengt. De gevolgen hiervan voor vele vormen van precisielandbouw zijn groot: ze leveren nauwelijks iets op.

Precisielandbouw is eigenlijk een soort kers op de taart terwijl de taart bij de meeste akkerbouwers nog lang niet op orde is. Je kunt je geld maar beter aan "de taart" besteden dan aan "de kers". Daar rendeert het simpelweg beter.

Wij hebben het onafhankelijk landbouwkundig onderzoek naar mijn mening meer dan ooit nodig om ons te helpen deze "taart" op een hoger niveau te brengen.
Volledig mee eens!
Rob 8 Januari 2019
Alle 3 hierboven zijn raak.Traditioneel onderzoek kost tijd en geld, maar is voor vele generaties te gebruiken en kost per ha teelt helemaal niet zoveel. Zeker niet in vergelijking met alle moderne hulpmiddelen.
Bert Rijk 8 Januari 2019
Bedankt voor al het commentaar, allen. Goed om te zien dat jullie hier goed over nagedacht hebben. Ter verduidelijking: ik zeg niet dat landbouwkundig onderzoek te duur of onnodig is, ik durf wel te beweren dat de methodes zullen gaan veranderen, wat een flinke stroomversnelling zal geven.

Over Bayer, ik ben het zeker eens dat het een risico is dat je enkel Bayer mais rassen (in dit geval) geadviseerd krijgt. Het is de vraag wie deze nieuwe methodes het beste en snelste in de vingers krijgt, en daarmee een mooie positie voor zichzelf zal verwerven. Wellicht kans voor telers om dit als cooperatief te doen?

Interessante literatuur over de flat pay-off function, hoewel veel onderzoek laat zien dat er zeker 10% meer opbrengst met 10% minder kosten te behalen valt, met uitschieters (zoals bijv. onkruidbestrijding) tot 80 - 90% besparing. Gezien dat landbouw een kapitaal intensieve sector is met hoge inputs en lage marges, zal deze meer opbrengst en kosten besparing een flink effect hebben op de netto winst per hectare.

Ik snap overigens de opmerking over het subsidie project niet. We hebben afgelopen jaar hoofdzakelijk positieve reacties uit de praktijk ontvangen, grote factor was wel dat Moeder Natuur een behoorlijk overheersende invloed had, waardoor sommige precisielandbouw slecht uit de verf kwam. Ik weet zelf niets van een groot betaald project van Agrifirm, maar ik ben wel nieuwsgierig. Ik hoor graag waar de frustratie is ontstaan, wellicht per email. Ook de subsidie die we ontvangen zetten we in om nieuwe middelen en demonstraties voor de agrarische sector te financieren. Wij proberen altijd juist erg selectief te zijn met overheidsgeld. Jammer dat u dit anders ziet.
kalf 8 Januari 2019
Onafhankelijk eerlijk onderzoek is nodig.Niet door bedrijven ministeries of allerlei bewegingen beinvloed, maar dat is blijkbaar niet mogelijk.
hans 8 Januari 2019
Stop maar met "landbouwkundig" onderzoek.
Eventuele meeropbrengst zal slechts de hogere kosten betalen, maar daarintegen de opbrengstprijs voor de boer naar beneden halen door nog meer aanbod.
Daarnaast zoekt men niet naar echte oplossingen, maar naar winstpraktijken voor multinationals.
Zie hoe homeopatie in de gezondheidsleer verkettert wordt, en nu alom door dure medicijnen vervangen, medicijnen die geen herstel opleveren, maar een langdurige en dure behandeling van de kwaal.
Rob 8 Januari 2019
Iemand die homeopathie preekt snapt per definitie niet wat gedegen en eerlijk onderzoek is.
petatje 8 Januari 2019
Rob schreef:
Iemand die homeopathie preekt snapt per definitie niet wat gedegen en eerlijk onderzoek is.
Sorry Rob, Hans heeft naar mijn mening wel een beetje gelijk. Door de opkomst van de chemie zijn wij allerlei oude huismiddeltjes die wel degelijk werken vergeten. In mijn jeugd plukten wij een steeltje van de stinkende gouwe en drupten een beetje van het sap op een wrat en dat enkele dagen lang en weg was de wrat! Of bij kiespijn gewoon kamille plukken en thee ervan drinken! Dat leren de artsen in opleiding hier niet meer, kan de apotheek ook niets aan verdienen. Hier in de buurt wonen vluchtelingen uit Armenië en die kunnen je van elk onkruid in de berm vertellen wat de geneeskundige kracht ervan is, allemaal kennis die hier waarschijnlijk ook was, maar verdwijnt! Datzelfde dreigde voor zaken als brandnetelgier tegen luizen of gewoon een kist afgekeurde appels tussen je aardappelen zetten als natuurlijke ethyleenbron als kiemremmer. Soms heel simpel, doetreffend, echter commercieel niet interessant en daarom ook nooit echt onderzocht, wel massaal toegepast in het verleden en niet zonder reden.
hans 8 Januari 2019
Drs. Rob, vertel me even wie of waar wereldwijd dan nog
"gedegen en eerlijk onderzoek"
doet of gedaan wordt, en een resultaat daarvan?
Bert Rijk 9 Januari 2019
Veel reacties noemen landbouwkundig onderzoek. Bayer is uiteraard niet onafhankelijk, maar wat als jullie zelf makkelijk eigen onderzoek kunnen opzetten? Een paar verschillende zaai momenten, plant afstanden of verschillende bemesting giften. Het resultaat zie je direct op de opbrengst kaart terug. De gegevens eventueel met adviseur of onderzoeker doorspreken. Onafhankelijker dan eigen onderzoek kan niet! Ook dat wordt mogelijk met technologie!
Abonnee
Rob 9 Januari 2019
Petatje,

Jij praat over oude wijsheden, Hans over homeopathie.
Verzamel 100 mensen met een wratje. Smeer op 50 wratten jouw middel en op 50 wratten een placebo. Zorg dat patiënt en verpleger niet weten wat gebruikt wordt. Beoordeel dit na een paar dagen en kijk of het statistisch verschil maakt. Dat is betrouwbaar onderzoek.
In de homeopathie zoekt men een middel dat ook een wratje veroorzaakt. Lost dit op in water en verdunt dit zo vaak dat de oorspronkelijke moleculen amper tot niet terug te vinden zijn in de oplossing. Het geheugen van het water moet het middel werkzaam houden! Dit werkt uitstekend, totdat je er een onderzoek zoals hierboven op los laat. Dan blijkt er geen verschil. Homeopathie zit voor mij in de hoek met aardstralen en astrologie, kwakzalverij en oplichterij.

Dankzij gedegen landbouwkundig onderzoek weten we dat ethyleen inderdaad een positief effect heeft op het aantal knollen. Dat kun je niet vanuit de lucht zien of op een opbrengstkaart. Gewoon op de knieën en rapen. De verschillen tussen rassen, grondsoort, en jaarinvloed zijn echter groot. Daarom een proefveld waarbij alle variabelen hetzelfde zijn behalve de zaken die je wilt onderzoeken. Het is daarna aan de teler om te bepalen of hij daar geld aan uit wil geven.

Je kunt met opbrengstkaarten uiteraard verschillen tussen behandeling vinden in bruto kilo's, maar ik dacht dat we van het puur telen van kilo's een beetje afkwamen.
Je kan dan de opbrengstverschillen in suikerbieten wel zien, maar hoe is het suikerpercentage en de winbaarheid?
Je kan de opbrengst van de uien meten, maar hoe is de bewaarbaarheid, hardheid en velvastheid?
Hoe je de opbrengst en kwaliteit van wortelen automatisch wil vastleggen is voor mij ook een raadsel.


Het onderwerp wordt wel erg breed nu. Mijn visie is dat goed landbouwkundig onderzoek belangrijk blijft. Het kost wat, maar de resultaten staan voor altijd vast. Als je dankzij een collectieve financiering dit regelt dan vallen de kosten per ha wel meer.

Smart farming kan helpen, maar is zeker geen vervanging. De titel van het artikel bedoelt om te prikkelen, maar is gewoon grote onzin.
Mike 9 Januari 2019
Jemig, wat een hoop negativiteit als reactie op een wat prikkelende blog (gelukkig niet alle reacties!). En waarom eigenlijk? Bert geeft aan dat de grote hoeveelheden data die nu beschikbaar komen onderzoek versnelt. Daar is denk ik niet veel tegen in te brengen. Dat data niet alleen maar meer door onderzoeksinstellingen wordt geproduceerd, maar juist door de eindgebruikers van de technologie. Dit wil zeggen dat het kennis monopoly dus niet langer in handen van de onderzoeksinstellingen is. Iedereen kan zijn eigen onderzoek doen, op basis van machine data, (IoT) sensoren, spectrometers etc. En niet alleen op het veld, maar ook in de schuur. En ja niet alle techniek werkt nog voldoende. En ja, de praktijk is complex met tig variabelen, die elkaar beïnvloeden. Maar door de huidige technologie kunnen we steeds meer van deze variabelen echt meten en modelleren. Deze data-analyse is complex, maar ook daar kunnen de technologiebedrijven in helpen. Het gevaar zit hem in de consultants/bedrijven die precisie landbouw en data-analyse voor doen komen als simpel. Die met te weinig data van te weinig parameters verkeerde conclusies trekken waardoor het kind met het badwater wordt weggegooid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan adviezen die puur en alleen op basis van een NDVI plaatje worden gemaakt.

Hiernaast kan ik beamen dat het toepassen van precisie landbouw principes niet direct die paar procent extra opbrengst eruit weet te persen. Maar wat het wel doet, is heel veel basis teelt fouten aan het licht brengen. Als je open staat om naar de data van de sensoren en beeldanalyse te kijken, kan je als teler nog veel bijleren.

Ondernemers die nog niet van bovenstaande digitalisering volledig doordrongen zijn, zouden eens naar de resultaten moeten kijken van de autonomous greenhouse challenge (georganiseerd door de WUR en Tencent). Hierbij hebben teams meegedaan aan een internationale wedstrijd om komkommers te telen op basis van data en algoritmes. Van de top 5 was er één team met teelt kennis. Zij zijn derde geworden. Microsoft heeft glansrijk deze wedstrijd gewonnen. Hun productie en rendement was niet alleen beter dan van de andere teams, maar ook beter dan de referentiegroep bestaande uit professionele telers. En wat zegt Microsoft tijdens de prijsuitrijking; 2 jaar geleden hadden we nog nooit van de WUR gehoord… Dit is de toekomst waar u en ik ons op moeten voorbereiden.

Laten we blij zijn met jonge ondernemers die samen met de onderzoekscentra proberen de agrarische kennisvoorsprong die wij (nog?!) hebben te behouden.
Jpk 11 Januari 2019
Wat echt helpt is hogere afzetprijzen op het boeren erf.minimaal 25% hoger . De acm zal voor sector uit het beeld moeten verdwijnenwaar afzet beter geregeld kan worden .door natuurlijke te veel product uit de markt halen .zie aardappel prijzen 2017 o o3 € .2018 030&
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden