Column Kees Maas

Tijd voor Cosun om Aviko te verzelfstandigen

24 November 2014 - Kees Maas - 9 reacties

Met een aardappelmarkt in mineur en een sector zonder geld, lijkt het een mooi moment om te kijken of de teler nog dichter naar zijn afnemer wil kruipen. In goede tijden kan de agrarische ondernemer zich prima redden, maar in slechte tijden zoekt hij steun. En steun is wat Aviko biedt.

Aviko, de grootste aardappelverwerker van Nederland, laat duidelijk merken dat het moeite heeft met de zeer beweeglijke aardappelprijzen. Het concern voelt zich daardoor op achterstand gezet in de wereldwijde afzetmarkt van frites. Vooral door de Amerikanen, die door een honderd procent vaste inkoopprijs beter op de marktomstandigheden kunnen inspelen.
 
Daar wil de fritesproducent uit Steenderen, een onderdeel van coöperatie Cosun, verandering in brengen door de teler meer aan zich te binden. Met als doel; meer aardappelen op vaste prijs vast te leggen. Hiermee krijgt Aviko een stabielere inkoopprijs, waarmee eenvoudiger de internationale afzetambities kan verwezenlijken.
 
Het nadeel van deze aanpassing van de inkoop van aardappelen is dat, door de steeds kleiner wordende vrije aardappelmarkt, de handel zo goed als dood valt. Bovendien wordt het ook steeds lastiger om vrije aardappelen te prijzen. Immers, er worden geen transacties meer gedaan waarop goede beursnoteringen kunnen worden gebaseerd.  
 
Bovendien worden de prijsbewegingen bij een tekort of een overschot ook steeds groter. Als het ergens mis gaat in de wereld,  zoals in 2012 met Engeland en 2010 met Rusland, is er bijna geen ruimte meer om bij te schakelen. Een ander groot nadeel van het contractueel vastleggen van alle aardappelen is de vraag: hoe kom je als contractteler/ketenteler aan een eerlijke vaste prijs? Is er wel onderhandelingsruimte? Of wordt de prijs, hoeveelheid en areaal van de teler door de afnemer gedicteerd?
 
Daarbij is Aviko in eigendom van een coöperatie. Veel telers die lid zijn van Cosun ervaren dit als een duaal systeem. Aviko moet zoveel mogelijk rendement genereren voor hun eigenaar Cosun, maar dat betekent dus ook zo goedkoop mogelijk inkopen bij dezelfde leden van Cosun. Dus met een goede winstbijdrage van Aviko aan Cosun, krijgt de leden meer bietengeld maar voor hun gevoel  minder aardappelgeld.
 
Daarom is het de grote vraag of het beoogde ketentelerschap van Aviko in de huidige constellatie gaat slagen. Voor een grotere kans op succes is het verstandiger om Aviko te verzelfstandigen, oftewel: Cosun moet Aviko los laten. Volgens mij is dat goed mogelijk in een coöperatieve structuur. Wat dat betreft moet Aviko wat structuur betreft gewoon een kleine Cosun worden.
 
Aardappeltelers worden rechtstreeks eigenaar van Aviko in een coöperatieve structuur, gefinancierd door Cosun via een achtergestelde lening.  Aviko gaat de aardappelen inkopen en uitbetalen zoals Cosun dit met de bieten doet. Dan kun je dus een vaste prijs afspreken met de teler, tevens de eigenaar van het bedrijf, en je geeft hem rechtstreeks een nabetaling bij goede winstgevendheid. Daarmee creëer je pas betrokkenheid en een ketenbelang.

Kees Maas
Directeur DCA Groep

Kees Maas

Kees Maas is directeur van de DCA Groep. Hij heeft meer dan 25 jaar ervaring in de grondstoffenhandel, zowel op de beurzen als in de fysieke markt. Maas is een specialist in prijsrisicomanagement en een veelgevraagd sparringpartner van foodconcerns voor hun afzet- en inkoopstrategie.
Reacties
9 reacties
Jacco 24 November 2014
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/columnisten/column/10860735/Tijd-voor-Cosun-om-Aviko-te-verzelfstandigen]Tijd voor Cosun om Aviko te verzelfstandigen[/url]
Interessante gedachte, maar ik zie nog wel een probleem dat de meeste Cosun leden geen Aviko leverancier zijn. Dan blijven er tegengestelde belangen.
Appie 24 November 2014
Daar ben je als boer toch zelf bij en het kan er bij mij niet in dat Aviko structureel een te lage prijs zou betalen,dan doe je er toch geen zaken mee.
Het is gewoon onzin te denken dat bij verzelfstandiging de prijs hoger zou zijn.
T. 24 November 2014
Goed idee. Graag ook Sensus volgens de nieuwe formule verzelfstandigen.
1PICASSO 24 November 2014
Aviko vs.Cosun vs. telers.
Een van de grootste problemen is dat Aviko wel telers aan zich wil binden, maar zich niet aan telers wil binden. Aviko contracteert 100-duizenden tonnen op marginale prijzen en daarnaast nog enkele 100-duizenden tonnen "meelever"aardappelen zonder prijs of n.o.t.k. zoals het Aviko past.
Een zogenaamde "boerenpoolcommissie"zit met de handen op de rug gebonden naar de zgn. cooperatief ingestelde directie te luisteren en ja te knikken en doen nog een plas..... etc. en hebben totaal geen inbreng.

Terwijl de schuren bij de zgn. "ledentelers"uitpuilen van de aardappelen op of beneden voerprijsniveau halen Aviko en andere fabrieken in oktober ook nog eens zo'n kleine 160.000 ton uit Belgie en Duitsland om in Nederland nog goedkopere frietjes te bakken en de prijzen van hun cooperatieve meeleveraardappelen nog verder onderuit te halen.
En Aviko kraait victorie omdat ze met deze ingevroren markt afpikken van de Amerikanen in verre landen. Om die markten te behouden willen ze volgende jaren nog meer aardappelen contracteren en nog meer prijsloze meeleveraardappelen vangen.
Vorig jaar zagen we iets identieks: De aardappelen leken in de herfst te duur te worden en er werden ineens "vrije"en minder vrije fabrieksaardappelen opgeladen door Aviko c.s.tegen lage prijzen en zonder superstrenge kwaliteitsbeöordelingen en kortingen voor vlokken en ander spul. Gevolg: De prijs van fritesaardappelen knalt onderuit en de fabrieken kopen later door een zelf gecreëerd overschot bij leden voor dalende prijzen in.
Hopelijk zal de aardappelvarkenscyclus zijn werk doen: Minder telen en verre verliesgevende markten aan de Amerikaanse concurrentie gunnen. Meer telen en van te voren weten dat je er aan verliest is behoorlijk dom... En.. er als boeren met z'n allen voor zorgen dat de nu gehanteerde praktijken van "meelever"aardappelen voor eens en altijd uit de wereld raken.Telers Verenigt U!
En of Aviko nou zelfstandig is of onder de vleugels van Cosun fladdert, maakt niets uit. Hier ligt ook een forse taak voor het cooperatieve boerenbestuur van Cosun; misschien dat die wel vat kunnen krijgen op de fritesbakkende kinderen.
MK 24 November 2014
Mee eens, Aviko zelfstandig verder laten gaan. Tevens wat Europese subsidie binnen harken. Goed voor het coöperatieve landschap in Nederland.
Geen achtergestelde lening maar werkkapitaal onder voorwaarde dat de Cosun leden naar suikerquotum certificaten Aviko krijgen. Deze kunnen vervolgens op de markt verkocht/verhuurd worden aan aardappel telers die aardappelen willen leveren.
1PICASSO 24 November 2014
Aviko vs.Cosun vs. telers.
Een van de grootste problemen is dat Aviko wel telers aan zich wil binden, maar zich niet aan telers wil binden. Aviko contracteert 100-duizenden tonnen op marginale prijzen en daarnaast nog enkele 100-duizenden tonnen "meelever"aardappelen zonder prijs of n.o.t.k. zoals het Aviko past.
Een zogenaamde "boerenpoolcommissie"zit met de handen op de rug gebonden naar de zgn. cooperatief ingestelde directie te luisteren en ja te knikken en doen nog een plas..... etc. en hebben totaal geen inbreng.

Terwijl de schuren bij de zgn. "ledentelers"uitpuilen van de aardappelen op of beneden voerprijsniveau halen Aviko en andere fabrieken in oktober ook nog eens zo'n kleine 160.000 ton uit Belgie en Duitsland om in Nederland nog goedkopere frietjes te bakken en de prijzen van hun cooperatieve meeleveraardappelen nog verder onderuit te halen.
En Aviko kraait victorie omdat ze met deze ingevroren markt afpikken van de Amerikanen in verre landen. Om die markten te behouden willen ze volgende jaren nog meer aardappelen contracteren en nog meer prijsloze meeleveraardappelen vangen.
Vorig jaar zagen we iets identieks: De aardappelen leken in de herfst te duur te worden en er werden ineens "vrije"en minder vrije fabrieksaardappelen opgeladen door Aviko c.s.tegen lage prijzen en zonder superstrenge kwaliteitsbeöordelingen en kortingen voor vlokken en ander spul. Gevolg: De prijs van fritesaardappelen knalt onderuit en de fabrieken kopen later door een zelf gecreëerd overschot bij leden voor dalende prijzen in.
Hopelijk zal de aardappelvarkenscyclus zijn werk doen: Minder telen en verre verliesgevende markten aan de Amerikaanse concurrentie gunnen. Meer telen en van te voren weten dat je er aan verliest is behoorlijk dom... En.. er als boeren met z'n allen voor zorgen dat de nu gehanteerde praktijken van "meelever"aardappelen voor eens en altijd uit de wereld raken.Telers Verenigt U!
En of Aviko nou zelfstandig is of onder de vleugels van Cosun fladdert, maakt niets uit. Hier ligt ook een forse taak voor het cooperatieve boerenbestuur van Cosun; misschien dat die wel vat kunnen krijgen op de fritesbakkende kinderen.
MK 24 November 2014
Geld trouwens niet voor Sensus. Waar Aviko een cash cow is geworden met weinig belang voor de aandeelhouder van Cosun, is Sensus een redelijk nieuwe markt waar nog volop in ontwikkeld wordt. Daarnaast zijn er tussen Cosun en Sensus nog wat efficiency voordelen welke er niet zijn bij Aviko (denk aan proces en markt). Census heeft zijn grote suiker broer voorlopig nog nodig op basis van financiering, markt benadering en proces technologie.
dirk blijdorp 24 November 2014
cosun is niet uitsluitend van frites aardappeltelers dat lijkt me nog een probleempje verder eeen goede gedachte. denk aan poot en zetmeel telers
MK 24 November 2014
Dirk Blijdorp# Deze niet teler kan de certificaten verkopen/ verhuren op de markt. Frites teler zonder of met te weinig afzet voor zijn aardappelen koopt/huurt deze aandelen. Het dividend van Aviko valt terug via de aardappel leverantie.
Westbrabander 25 November 2014
De beste manier om mee te delen in het rendement van Aviko: Bietenquotum kopen.
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Nieuws aardappelen

Personeel Aviko staakt opnieuw en nu langer

Nieuws Aardappelen

Poolprijs Aviko middelt in jaar met extremen

Interview Arwin Bos (Cosun)

'Waterkwaliteit is bij Cosun een topprioriteit'

Nieuws Suikerbieten

Cosun draait eerste biobietencampagne dit jaar

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden