Van het melkquotum naar de cash flow planning

De dag dat het melkquotum definitief verdwijnt nadert met rasse schreden.  Een dag waar velen wellicht al lang naar hebben uitgekeken, maar ook een dag die - onder invloed van de dalende melkprijzen - velen zorgen baart. Het wegvallen van het melkquotum en de daarmee gepaard gaande financieringslasten, resulteert er in dat een hinderlijke kostenpost op de balans verdwijnt en er geld vrijkomt voor nieuwe investeringen.

Vorige week sprak ik nog met iemand die dagelijks bij agrarische ondernemers over de vloer komt. Grofweg deelt hij de melkveehouders in drie groepen in. Een groep die er financieel sterk voor staat en die ook de kracht hebben om verder te groeien. Een groep bedrijven die het goed doen, maar te kampen hebben met  uitdagingen op bijvoorbeeld het gebied van overname of recentelijke uitbreidingen. Een groep die nu al min of meer financieel krap zitten en weinig of geen hulp van hun bank krijgen.

Vraag voor een ieder is hoe ze hun bedrijf verder voorbereiden op datgene wat er komen gaat? Hoe staat uw bedrijf ervoor? Neem actie indien dat is gewenst is. Wacht niet af tot er onherstelbare schade ontstaat. Hoe langer wordt gewacht met actie te ondernemen, hoe moeilijker het wordt om knelpunten op te lossen.

Het wordt meer en meer duidelijk dat melkveehouders van banken niet al teveel meer te verwachten hebben. Zolang er voldoende eigen vermogen in het bedrijf is, financiert de bank.  Voor de meeste bedrijven is het eigen vermogen voornamelijk aanwezig in de vorm van grond.  Het risico bestaat dat grond in waarde gaat dalen, waardoor ook de bank deze waardedaling gaat (moet) doorvoeren in haar financieringsberekeningen.  We zien dat banken nu al lagere bedragen per hectare financieren dan voorheen.

Inmiddels ontstaan nieuwe vormen van financiering buiten het reguliere bankkanaal om. Een voorbeeld daarvan is Farmersfunding dat onlangs is opgericht. Dit is een eerste aanzet voor een ontwikkeling die in de USA al langere tijd gaande is, namelijk dat steeds meer 'vreemd' geld in de sector stroomt ten koste van de eigen vermogenspositie van agrarische ondernemers.

Vanuit mijn ervaring in de USA verwacht ik dat de melkprijzen in de toekomst grotere schommelingen laten zien dan dat we tot nu toe gewend zijn. Dit kan zeer lage melkprijzen veroorzaken, maar ook zeer hoge melkprijzen. In de USA zijn in het afgelopen jaar maandenlang melkprijzen betaald van tegen de 50 euro per 100 liter.

Bovendien verwacht ik ook veel meer verschillen tussen bedrijven. In het  verleden hadden vele bedrijven min of meer dezelfde bedrijfsomvang. Dat beeld is al veranderd en gaat nog veel sterker veranderen. Grote bedrijven gaan bij hun leveranciers en ook bij hun afnemers kortingen en betere condities bedingen door hun bedrijfsomvang. Dit heeft voor die bedrijven een kostprijs verlagend effect. 

Wat kan een veehouder, of beter ondernemer, doen om bovenstaande ontwikkelingen het hoofd te bieden? Natuurlijk moeten investeringsbeslissingen worden overwogen, moet er voldoende advies van deskundigen worden ingewonnen indien dat is vereist, enzovoort. De standaardzaken die een ieder u adviseert.

Wel pleit ik voor het maken van cash flow verwachtingen voor de komende twaalf maanden. Door stelselmatig iedere maand zowel inkomsten en uitgaven in te schatten, krijgen de ondernemer en de financiers veel beter inzicht in de prestaties van het bedrijf. Zo ontstaat een veel beter gevoel voor wat er gaande is in het bedrijf en worden verrassingen voorkomen.

Als een ondernemer hier eenmaal voldoende ervaring mee heeft opgedaan, ziet hij ook met een geruster hart mindere tijden tegemoet. Een accountmanager van een grote bank in Nederland heeft relaties een spreadsheet gestuurd. In de overzicht staat een voorbeeld, ik noem het maar even een invuloefening, voor  het maken van een cash flow berekening. De relaties van de bank krijgen het advies om deze voor hun bedrijf in te vullen.

Een ander adviesbureau adviseert boeren die het moeilijk hebben, de problemen inzichtelijker te maken met een liquiditeitsbegroting.  Dit zijn mooie initiatieven. Het invullen van een cash flow berekening is echter veel meer dan het invullen, optellen en aftrekken van getallen. Het gebruik van een dergelijke berekening moet ook niet beperkt blijven tot bedrijven die in de knel zitten.

Anders dan in de USA zijn we in Nederland lang gewend geweest om maar vooral te sturen op het niet hoeven betalen van belasting. Dit heeft, denk ik, soms gezorgd voor het aangaan van investeringen die niet direct bijdroegen aan het bedrijfsresultaat. Bedrijven in de USA zijn veel meer gewend te sturen op cash flow en daardoor ook meer op korte termijn resultaten gefocust.

Het gebruiken van cash flow begrotingen is het bewust bezig zijn met de financiële kant van het bedrijf. Niet alleen in moeilijke tijden, maar ook in goede tijden. Het vraagt ook de bereidheid om alle getallen ter discussie te stellen en alle uitgaven kritisch onder de loep te nemen. Ik wens u veel succes met de cash flow berekening voor uw bedrijf.

René Coumans*
Directeur/eigenaar financieel adviesbureau Agriane
Twitter: @AgrianeNL

Agnes van den Pol

Agnes van den Pol is sinds 1 januari 2015 lector Grasland en beweiding bij de Aeres Hogeschool Dronten. Ze staat in Europa bekend als een gerenommeerd onderzoeker op het gebied van gras en beweiding.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.