Hier moet je op letten bij het verzekeren van je gewas

Tot de zomer van 2018 werd bij een brede weersverzekering gedacht aan wateroverlast, hagel, storm of vorstschade. Anno 2019 is ook droogte (met afgelopen seizoen vers in het geheugen) bijna letterlijk een 'hot topic'. Toch is het niet voor iedereen vanzelfsprekend om dit jaar opnieuw te tekenen.

Wel of geen uitkering?
Diverse ondernemers kwamen van een koude kermis thuis, ondanks dat de gewassen door een brede weersverzekering gedekt waren. Zo pakte de uitkering in werkelijkheid bijvoorbeeld lager uit, werd de schadedrempel niet gehaald en werden torenhoge kosten voor beregening niet vergoed. Volgens verzekeraars kunnen deze teleurstellingen worden voorkomen door de voorwaarden te lezen, informatie in te winnen via een adviseur, offertes aan te vragen en belangrijker; te informeren bij collega’s met ervaring.

Verzekeraars stapten afgelopen zomer naar Den Haag om aan te kaarten dat de hoge beregeningskosten een aanslag zijn voor de ondernemers. Echter, uiteindelijk kregen zij nul op hun rekest. De overheid oordeelde dat het niet is toegestaan om hier een vergoeding voor uit te keren; het zorgt voor oneerlijke concurrentie ten opzichte van bedrijven die niet kunnen beregenen en het is niet controleerbaar. Want, is een boer op tijd gaan beregenen of niet? Hoeveel beregende hij en wat was het effect?

"De akkerbouwers in het zuidwesten van Nederland hebben verreweg de meeste schade", zegt een van de verzekeringsexperts. "Zij konden veelal niet beregenen. In bijvoorbeeld Flevoland zijn extra kosten gemaakt voor beregening, maar in de schuur hebben zij nog wel verkoopbaar product liggen. Daarmee kunnen die telers profiteren van de hoge marktprijzen."

Overgangsjaar
De verzekeraars en belangenbehartigers hadden meer succes met de assurantiebelasting. Menno Snel, staatssecretaris van het ministerie van Financiën, deed de toezegging per 1 januari 2020 vrijstelling te verlenen. De sector had (nog) liever gezien dat dit per 2019 ingevoerd zou worden, maar Snel legt het voorstel eerst neer in Brussel.

Aangezien andere landen al een vrijstelling kennen, wordt aangenomen dat de Nederlandse zaak niet bezwaarlijk is. De maatregel, waarbij niet langer 21% assurantiebelasting over de bruto premie wordt geheven, kost de staat €6,5 miljoen. Verzekeraars hopen dat dit een grote doorbraak oplevert.

Waar je op moet letten bij het afsluiten van een brede weersverzekering:

• Verzekeraars hanteren diverse drempels voordat wordt gesproken over droogteschade. Bij Agriver is dit een neerslagtekort van 252 millimeter op zandgrond en 317 millimeter op kleigrond. Vereinigte Hagel hanteert een drempel van 250 millimeter voor heel Nederland.
• Keert de verzekeraar uit op basis van financieel verlies of op basis van de veldopbrengst en het verzekerde bedrag? De veldopbrengst wordt definitief vastgesteld op het veld, voor de oogst.
• Uitkeren op basis van de financiële opbrengst kan grote gevolgen hebben. Wordt er bij de uien een opbrengstderving van 50% geconstateerd, maar ligt de verkoopprijs 50% hoger, dan wordt er niets uitgekeerd. Dit omdat er geen financieel verlies is. Dit geldt ook voor aardappelen die op contract worden geteeld of vrij worden verkocht. LTO Nederland is inmiddels in gesprek hierover met de betreffende verzekeraar.
• Er zitten verschillen in de schadevergoeding uitgekeerd ter grootte van het verzekerde bedrag. Dit bedraagt (standaard) voor droogte maximaal 25% of tot maximaal 70% bij een aanvullende polis.
• Vraag vooraf een offerte aan en staar je niet blind op het totale verzekerde bedrag. Kijk naar de kosten per hectare. Belangrijk is wat uiteindelijk wordt uitgekeerd en of er praktisch wordt getaxeerd.
• Lees de kleine lettertjes goed en kijk naar de verschillen die de maatschappijen onderling hebben. Er zit veel verschil in.
• Verzekeraars eisen dat een eigenaar als 'goed huisvader' voor zijn perceel en gewas zorgt. Dat betekent onder meer een goede afwatering, met preventief greppelen wanneer mogelijk, maar ook een goed bouwplan. Extra inspanningen als beregenen worden nooit vergoed en gelden als preventiemaatregel.

Tijdens het invullen van de Gecombineerde opgave (tussen 1 maart en 15 mei) kan deelname aan de Gecombineerde opgave worden opgegeven. De verzekeraars hanteren een 1-jarig of meerjarig contract; vaak in combinatie met een loyaliteitskorting, die tussen de 5% en 10% bedraagt.

Details wijzigen
Begin februari wordt bekend welke details in de brede weersverzekering veranderen. Het is mogelijk dat de schadedrempel, onder invloed van de Omnibusregeling uit Brussel, wordt verlaagd van 30% naar 20%. De overheidssubsidie gaat daarbij van 65% naar 70%. In Nederlandse regels is dit nu nog niet meegenomen.

Het budget voor de brede weersverzekering bedroeg in 2018 €13 miljoen, waarvan €11,5 miljoen naar verwachting wordt uitbetaald. Er is dus nog ruimte. Met het veranderen van de voorwaarden (2020) gaan verzekeraars mogelijk ook hun verzekeringsvoorwaarden aanpassen.

Vlaams rampenfonds verdwijnt
In Vlaanderen konden landbouwers tot en met vorig jaar aansprak maken op het landbouwrampenfonds. Ook de Nederlandse bedrijven die grond betelen over de grens mogen hier aanspraak op maken. De Vlaamse landbouwminister Joke Schauvliege heeft echter aangekondigd dat dit fonds per 1 september 2019 stopt. Een alternatief is er nog niet, maar de minister zegt wel dat er wordt gewerkt aan een brede weersverzekering. De partijen die ook in Nederland actief zijn, zeggen geïnteresseerd te zijn om hun product in België aan te bieden, maar eenvoudig is dat nog niet.

Belangenbehartiger Boerenbond is bezorgd over de transitie van het rampenfonds naar een brede weersverzekering, omdat er nog geen plan is. Voorzitter Sonja de Becker hoopt dat er voor de verkiezingen van mei 2019 meer duidelijk is. De transitie moet geleidelijk verlopen, zonder dat er een gat valt tussen beide systemen. Ook in andere Europese landen wordt gewerkt aan een brede weersverzekering.