Euro kan Grexit overleven
Kans op Griekenland uit de euro groter dan ooit
Het rommelt weer in en met Griekenland. Dat is op het eerste gezicht niets nieuws maar de schijn bedriegt. In de eerste plaats omdat de situatie nooit ernstiger is geweest dan nu het geval is en in de tweede plaats omdat de eurozone voor het eerst een Grieks vertrek uit de muntunie aan kan.
Hoewel uit alle hoofdsteden van de eurozone geluiden komen dat men Griekenland erin wil houden, is achter de schermen wel iets anders gaande. Duitsland bijvoorbeeld heeft onlangs laten weten dat de eurozone een Grieks vertrek uit de euro wel aan kan. Dat was sinds het begin van de crisis anders geweest.
Toen de eurocrisis een paar jaar geleden begon, was het bekend dat een eventueel faillissement van Griekenland onvoorspelbare maar dramatische gevolgen zou hebben voor de Europese banken en daarmee voor de overheidsfinanciën en economische groei in de rest van de muntunie en daarbuiten. Europese banken zouden één voor één omvallen, economische groei zou met procentpunten tegelijk instorten – volgens sommige schattingen zelfs met tien procentpunten – de waarde van de euro zou pijlsnel dalen omdat het voortbestaan ervan aan een zijden draadje zou hangen en de inflatie zou mede daardoor oplopen. De kans is groot dat in zo een moeras geen enkel euroland door beleggers gezien zou worden als een veilige haven, waardoor de langetermijnrentes scherp zouden stijgen. Het voortbestaan van de eurozone zou ernstig gevaar lopen.
Kortom, Griekenland én de eurozone zouden samen de afgrond in gaan. Dat is de reden waarom de eurolanden tot nu toe 240 miljard euro overgemaakt hebben aan Athene om dat land boven water te houden. Dat gebeurde ook als Griekenland zich niet (helemaal) aan de afspraken hield. Als het puntje bij paaltje kwam, gingen de andere eurolanden door de knieën en verstrekten ze Griekenland nieuwe noodleningen. Waarom? Simpel, omdat ze daarmee zorgden dat hun banken overeind bleven.
In de afgelopen jaren hebben de banken uit andere eurolanden hun blootstelling aan Griekenland sterk verminderd met als doel ervoor zorgen dat de banken in de rest van de eurozone een Grieks faillissement zouden kunnen overleven. Zolang dat niet het geval was, konden de regeringsleiders en ministers van Financiën van de andere eurolanden harde taal uitslaan over Griekenland maar achter de gesloten deuren, in de onderhandelingen met Griekenland, moesten ze telkens weer door de knieën. Zij konden niets anders.
Anno 2015 is de situatie heel anders. De eurozone heeft met het onbeperkt opkopen van staatsobligaties en een bankenunie nieuwe instrumenten om eventuele problemen bij de banken aan te pakken. Banken die, zoals gezegd, veel minder hard geraakt zouden worden als Griekenland de eurozone zou verlaten.
Natuurlijk, een Grieks faillissement zou ook nu voor veel financiele schade zorgen. Maar de schade voor de eurozone zou niet meer rampzalig zijn. Het zou wellicht zelfs een zegen kunnen zijn. Vergelijk de eurozone met een mandje appels met één rotte appel erin. Laat die erin staan en het is slechts een kwestie van tijd voordat andere appels bederven. Haal de rotte appel eruit en er is niets aan de hand. Griekenland is als het ware de rotte appel van de eurozone. Vooral dat land zorgt ervoor dat de vraag of de euro levensvatbaar is van tijd tot tijd oplaait. Het is daarom goed voor te stellen dat de eurozone zónder Griekenland een stuk stabieler zou zijn. Immers, de zwakste schakel zou eruit zijn.
Bovendien: andere landen die het niet zo nauw nemen met de Europese regels over begrotingstekorten bijvoorbeeld, denk daarbij aan Italië of Cyprus, zouden merken dat daarmee doorgaan ertoe kan leiden dat ook zij eruit worden gezet. Geen zwak euroland wil dat want een seconde later zou het failliet zijn. Beleggers lijken serieus rekening ermee te houden dat Griekenland de eurozone zal verlaten. Het aantal short posities op de euro is in jaren niet zo groot geweest. Met een shortpositie positioneert een belegger zich op de waardedaling van, in dit geval, de euro. De euro zou inderdaad waarschijnlijk fors in waarde dalen als Griekenland uit de muntunie zou stappen omdat het duidelijk zou zijn dat de euro wel degelijk omkeerbaar is, in tegenstelling tot wat de beleidsmakers ons sinds het begin van de huidige crisis steeds hebben verteld.
Edin Mujagic
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.