Enkele jaren geleden zag Van der Slikke Rentmeesters wel brood in emigratie naar het Verenigd Koninkrijk voor agrarische ondernemers. Echter, sinds 2011 is veel veranderd en is het niet langer interessant. Zo verdubbelden de grondprijzen. Het Zeeuwse makelaarskantoor ziet in Roemenië een goed alternatief.
In 2011 kwam Van der Slikke in het nieuws. In plaats van oostelijk werd naar het westen gekeken en emigreerden enkele Nederlandse agrarische ondernemers via hun handen succesvol naar het Verenigd Koninkrijk. Echter, de landprijs is er sindsdien meer dan verdubbeld. Dat maakt het flink minder interessant om de oversteek te maken. Nu worden de pijlen wederom naar het oosten gericht. Nationale valuta blijken echter van een wezenlijk belang voor grondaankopen.
‘Eén van de oorzaken waarom Groot-Brittannië niet langer bovenaan het lijstje staat is de waarde van de Britse pond. Die is met 15 procent in waarde gestegen en staat erg sterk tegenover de euro’, laat eigenaar Johan van der Slikke weten. ‘Daarnaast is de grondprijs minimaal verdubbeld. Voor een hectare goede akkerbouwgrond wordt nu 30 tot 35.000 euro per hectare betaald. In 2011 – toen wij in Engeland actief waren – investeerde de financiële sector daar nog in veel andere projecten. Later is het teruggevallen op investeren in grond, wat historisch gezien in Groot-Brittannië veel gebeurt. Britten investeren het liefst in hun eigen land en steken niet snel geld in grond over de grens.’
Van der Slikke is anno 2015 onder meer in Roemenië actief. Daar heeft het inmiddels een eigen vestiging. ‘Het land is vooral voor akkerbouwers zeer aantrekkelijk’, zegt Van der Slikke. ‘Maar, ook voor de intensieve veehouderij biedt het mogelijkheden. Voor de melkveehouderij wordt toch nog steeds veel gekeken naar midden Frankrijk. Roemenië is eigenlijk het enige niet-Slavische land in Oost Europa. Als Nederlanders kunnen we daar goed terecht met Engels en Frans. De economie staat aan het begin van een enorme groei. Dat biedt veel kansen voor investeerders. Zo zien we ondernemers uit Rusland en Oekraïne zich terugtrekken en in Roemenië vestigen. Maar, ook veel Europese investeringsfondsen verwerven hier gronden. Vooral vanwege de stabiliteit en het in de grondwet verankerde eigendomsrecht.’
Maar, ook in het Oost-Europese land gooit de lokale valuta - de leu - wat roet in het eten. Die is ten opzichte van de euro wat in waarde gestegen. Volgens Van der Slikke biedt Roemenië een redelijk goede rechtszekerheid, met weinig corruptie. De lonen liggen er laag, waardoor een echte ‘maak-industrie’ ontstaat, voor de productie van goederen bestemd voor de West-Europese industrie. Een zeer vergelijkbare situatie met die in Polen twintig jaar geleden. Naast Roemenië biedt ook Bulgarije kansen. Echter, het marktaanbod in bedrijven is daar flink kleiner en de economie is in een zeer slechte staat.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.