Voor de tweede keer buigen de leden van de Drents Overijsselse Coöperatie kaas (DOC) zich over een mogelijke fusie met het Duitse DMK. Anders dan de vorige keer begint er langzaam een strijd los te barsten rondom de DOC melk. Waarom laten de plannen deze keer zoveel stof opwaaien, terwijl in 2011 de commotie rondom de fusie beperkt bleef?
De kaasmessen worden geslepen in aanloop naar de stemming op 21 mei. Dan mogen de leden van DOC in Zwolle laten horen hoe ze over de voorgenomen fusie denken. De coöperatie rekent daarbij op een grote opkomst. Niet vreemd, want van deze stemming hangt af hoe de toekomst van het bedrijf er uit gaat zien.
Om de fusie in een goed perspectief te kunnen plaatsen moet eerst een blik worden geworpen op de omvang van DOC. Uit het jaarverslag van de kaasmaker wordt duidelijk dat de melkplas die afgenomen wordt van melkveehouders groeide van 1,04 miljard kg melk over 2013 naar 1,07 miljard kg over 2014. Een plus van 3,4 procent laat de gemiddelde jaarleverantie per veehouder stijgen naar 844.000 kg.
Ter vergelijking. De complete melkplas in Nederland bedroeg, op basis van de cijfers van Eurostat, over 2014 12,47 miljard kg melk. Een plus van net iets meer dan 2 procent in vergelijking met 2013. Het houdt in dat de melkplas van DOC Kaas harder groeide dan het Nederlands gemiddelde. Over 2014 bedroeg de gemiddelde melkopbrengst per melkveebedrijf 671.020 kg melk. Een cijfer wat gebaseerd is op gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in combinatie met die van Eurostat.
De omvang van de melkproductie maakt duidelijk dat DOC een aantal grote melkveebedrijven tot haar leden mag rekenen. Voor een bedrijf als DMK is een fusie met DOC dubbel interessant. Ze krijgen namelijk via DOC toegang tot de Nederlandse markt en extra Duitse leden, maar dit zijn meteen ook bedrijven met een behoorlijke melkproductie.
Dit is niet anders dan in 2011, want ook toen al bezat DOC een portfolio waarin zich relatief grote producenten van melk bevinden. Het grote verschil zit hem in de omgeving. In 2011 was A-Ware al bezig met een opmars, maar toen werd er nog niet gesproken van een eigen fabriek. Ondertussen is de kaasfabriek in Heerenveen operationeel en heeft A-Ware melk nodig. Melk die niet bij FrieslandCampina vandaan mag komen, want dan snijden ze zichzelf in de vingers. Daarvan krijgen ze immers al melk met korting uit de Dutch Milk Foundation (DMF).
A-Ware werkt nauw samen met Deltamilk, wat verklaart waarom er zowel vanuit de hoek van Deltamilk als vanuit de hoek van A-Ware kritische geluiden komen over de voorgenomen fusie. Daar bovenop liet A-Ware vorig jaar al weten de melk binnen een straal van 60 kilometer rondom de fabriek te willen betrekken. Wat inhoudt dat doordat de leden van FrieslandCampina afvallen en ze de grens trekken door het bovenste deel van Flevoland en Overijssel ze maar een kleine pool hebben om melkveehouders in te vinden.
Dat er nu weer gesproken wordt over een fusie met een Duitse partij zet dan ook meteen een streep door de plannen van A-Ware. Het is bij wijze van spreke een troefkaart die niet te voorzien was. En ja DMK heeft grote ambities en kan daarvoor de kennis van DOC en de melk van DOC goed gebruiken. Ook werkt het bedrijf samen met Arla via ArNoCo, dus heel in de verte kan gesteld worden dat een paar grote jongens in Europa de kans krijgen hun positie te versterken. Doordat DMK een concurrent is van DOC bij de foliekaas krijgt die markt na een mogelijke fusie ook weer meer ademruimte.
De tweede reden dat de fusie resulteert in zoveel onrust ligt wat gevoeliger. Het heeft namelijk alles te maken met de melkprijs. DOC liet bij het naar buiten komen van de plannen voor een fusie weten te kiezen voor DMK vanwege het brede pakket aan producten wat het bedrijf produceert, waardoor het bedrijf minder kwetsbaar is dan een bedrijf wat alleen in kaas doet. Maar juist omdat DOC alleen in kaas doet koos A-Ware ervoor om de melkprijs te koppelen aan DOC, totdat ze zelf een systeem voor het berekenen van een melkprijs hebben opgezet.
Nu werkt A-Ware hard aan het opstellen van een eigen melkprijs, maar die is er nog niet. Een fusie zorgt hier voor een lastig dilemma. Ondertussen blijft het een raadsel waarom de twee bedrijven niet met elkaar in zee zijn gegaan. Iets waar alleen DOC en A-Ware het antwoord op weten.
Hoe groot de kans is dat de bedrijven nog gaan samenwerken? Nou die is klein. DOC reageert alleen via persberichten, terwijl de leden zich uiten op diverse fora, maar vanuit beide hoeken klinken geen positieve geluiden over de acties van A-Ware. Vaker wordt het bedrijf beschuldigd van het bewust ondermijnen van de plannen. Vanuit managementoogpunt schiet het bedrijf ook weinig op met een samenwerking, want ook A-Ware heeft zich gespecialiseerd in kaas. De gewenste risicospreiding ontbreekt dan nog steeds.
Uiteraard is het goed als Nederlandse KKM melk in Nederlandse handen blijft, maar om mee te komen op de wereldmarkt is groei ook nodig. Bovendien heeft Nederland al te maken met Bel Leerdammer, een bedrijf met Franse wortels, en werd Fonterra met open armen ontvangen. Ook Chinezen heten we graag welkom in Nederland, getuigen de samenwerkingen in Wageningen. Daar komt bij dat de Duitse deelstaat Nedersaksen op melkveehouderijgebied steeds dichterbij het Nederlandse niveau komt. Misschien is samenwerking met een Duitse partij tegen die achtergrond alleen maar goed.
Het antwoord op de vraag waarom de voorgenomen fusie tussen DMK en DOC Kaas juist nu zoveel stof laat opwaaien lijkt terug te voeren te zijn op de verhoudingen tussen DOC en A-Ware. Dat een dergelijke fusie niet direct consequenties heeft voor de Nederlandse melk blijkt uit de stilte vanuit de hoek van de andere verwerkers, waaronder FrieslandCampina.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/melkmarkt/artikel/10863586/De-reden-dat-plan-DOC-Kaas-stof-doet-opwaaien]De reden dat plan DOC Kaas stof doet opwaaien[/url]