Kaders melkprijs 2018 nog vrij onzeker

De melkaanvoer in de Europese Unie (EU) lag in de eerste 4 maanden van 2018 zo’n 2,1% voor op dezelfde periode in 2017. Recente data van de melkplas gaat tot april; in die maand lag de aanvoer 1,2% voor op dezelfde maand in 2017. Qua tonnen melk zit de grootste groei in Duitsland (+94.000 ton), Italië (+64.000 ton) en Polen (+36.000 ton). Nederland (-21.000 ton) en Ierland (-52.000 ton) leverden de meeste melk in. De grootste procentuele groei vond plaats in Oost-Europa. Landen als Bulgarije en Roemenië realiseerden een groei tot 15%.

De aanhoudende droogte kan later in het jaar bepalend zijn voor de melkaanvoer. In Duitsland bijvoorbeeld hebben de belangrijkste ruwvoerteeltgebieden sinds Pasen nauwelijks neerslag gehad. Dat is nu al meer dan 3 maanden geleden. Ook in andere melkproducerende landen is het extreem droog. Door de nijpende droogte komt de ruwvoerwinning op melkveebedrijven mogelijk in gevaar, waardoor melkveehouders mogelijk moeten snijden in de veestapel. Het is echter te vroeg om eventuele effecten hiervan in te schatten.

Overal meer melk
Door de grote producerende landen wordt in 2018 meer melk geproduceerd. Met name in Oceanië is de melkaanvoer beduidend hoger. Zo produceerde Nieuw-Zeeland afgelopen mei 6,2% meer melk, terwijl melkveehouders in Australië in april een groei realiseerden van 4,5%. De extra liters zijn een gevolg van de hogere melkprijs en goede weersomstandigheden. Voor komend seizoen verwacht Eucolait 2% meer melk in Nieuw-Zeeland en 1% tot 2% groei in Australië.

Hoewel de melkprijs in de Verenigde Staten (VS) niet hoog is, was de melkaanvoer afgelopen mei 0,8% hoger dan 1 jaar eerder. In de VS is al jaren sprake van een geleidelijke groei, die nu wat lijkt af te vlakken. In Zuid-Amerikaanse landen als Uruguay en Argentinië wordt dit jaar fors meer gemolken. Al is de invloed van Zuid-Amerika op de wereldmarkt vrij gering.

Hoge kaasvoorraad
Naast dat er meer melk wordt geproduceerd, lopen ook de voorraden van diverse zuivelfabricaten op. Vooral de geschatte voorraad kaas van de European Dairy Association (EDA) springt in het oog. Afgelopen april lag er 400.000 ton in voorraad in Europese pakhuizen; historisch gezien een hoog niveau. Alleen in juni 2016 noteerde de voorraad nipt meer. Overigens hoeft dat niet per se een belemmering te zijn voor de prijs, zo blijkt uit het verleden.

Aangezien de kaasprijs niet echt een seizoenspatroon laat zien, is het moeilijk om een prognose te maken. De Duitse kaasprijs (Gouda 45) noteert op het moment boven het 5-jarig gemiddelde. In de markt is sprake van een vaste tendens, al zijn er tegelijkertijd twijfels over of de opwaartse lijn gaat doorzetten. Kaas is de grootste zuivelexportcommodity. In 2017 zette de EU 829.000 ton af op de wereldmarkt, waarbij Nederland het grootste aandeel leverde. Dan spelen onzekere factoren, zoals valutakoersen en handelsverdragen, een grote rol.

Dalende boterprijzen
Ook de botervoorraden stijgen al enkele maanden op rij. Volgens de EDA lag er afgelopen april zo’n 75.000 ton in voorraad. Historisch gezien is dit nog steeds niet veel. Toch staat de boterprijs sinds juni onder druk. Inkopende partijen maken stemming op basis van hogere voorraden en de ruimere melkaanvoer. Boter was in 2017 en tot dusver in 2018 het smeermiddel op de zuivelmarkt. Die invloed brokkelt nu af, terwijl ook de kaasprijs in onzekerheid verkeerd.  

De uitbetalingsprijzen naar melkveehouders reageren doorgaans met vertraging op de mutaties van zuivelfabricaten. Sinds juni stijgen de melkprijzen in Nederland, nadat de zuivelfabricaten 3 maanden eerder begonnen te plussen. Gezien het sentiment op de zuivelmarkt medio juli draaiende is, lijkt het stijgingspotentieel voor de melkprijzen niet groot. Zeker niet omdat de uitbetalingsprijs, in relatie tot de zuivelprijzen, al als 'hoog' bestempeld wordt.

Moeilijke afweging
Al met al zijn de kaders voor de tweede helft van 2018 vrij onzeker. Rooskleurig is het zeker niet. Daartegenover staat dat van hele sombere vooruitzichten ook geen sprake is. De tijd gaat leren wat de rest van 2018 gaat brengen. De afweging tussen fosfaatrechten kopen, of snijden in de melkveestapel, wordt er voor Nederlandse melkveehouders niet gemakkelijker op.De melkaanvoer in de EU lag in de eerste 4 maanden van dit jaar 2,1% voor op 2017.