Achtergrond Kaasexport
Nederlandse kaasexport afgetroefd door Polen
Gouda kaas staat, net als tulpen, symbool voor de Hollandse glorie van weleer. Van oudsher is Duitsland de belangrijkste afnemer, maar die handelsrelatie toont barstjes. Onze buren kiezen namelijk steeds vaker voor goedkopere kaas uit Polen, zo concludeert onderzoeksbureau Annual Insight.
Nederland en Duitsland zijn de grootste producenten van Gouda kaas en tevens elkaars belangrijkste handelspartners. De kaasproductie in ons land groeit nog steeds. In 2018 produceerde Nederland 879.000 ton, wat neerkomt op een groei van 4,4% sinds 2015.
Polen wint marktaandeel in Duitsland
Duitsland, verreweg de belangrijkste afnemer, importeert echter steeds minder Nederlandse kaas. Sinds 2015 daalde de import met 8,3% tot ruim 90.000 ton in 2018. Dit was goed voor een exportwaarde van €394 miljoen. De totale Duitse kaasimport zit daarentegen nog steeds in de lift. Duitse importeurs kiezen echter steeds vaker voor de goedkopere kaas uit Oost-Europa. Met name Polen wint marktaandeel; sinds 2015 is de kaasexport met maar liefst 354% gegroeid.
Annual Insight signaleert dat de export van Poolse Gouda naar vrijwel elk Europees land groeit. Ten opzichte van 2015 is de totale export met circa 60% gegroeid tot 19.000 ton. Vergeleken met het Nederlandse volume is Polen nog een kleine speler, maar de groeipercentages zijn zonder meer indrukwekkend. Dit maakt Polen voor de toekomst een niet te onderschatten speler op de kaasmarkt.
Dit wordt bevestigd door het feit dat de kaasproductie in Polen sterk aantrekt. Die is sinds 2015 met 60% gegroeid tot bijna 230.000 ton in 2018. Naar verluidt wordt deze groei voornamelijk op eigen kracht gerealiseerd. De melkproductie in Polen toont daarbij al jaren een duidelijk stijgende trend. In 2018 bedroeg de melkaanvoer bij de zuivelfabrieken 11,9 miljoen ton. Daarmee is Polen (na Nederland) de vijfde grootste melkproducent van Europa.
Wel groei in Japan
Het is niet zo dat Nederlandse kaas geen andere afzetmarkten vindt. Na Duitsland, zijn België en Japan de belangrijkste afnemers en die landen importeren de laatste jaren meer; vooral Japan is een groeimarkt. Sinds 2015 is de afzet met meer dan 40% toegenomen tot krap 30.000 ton. De verwachting is de import de komende jaren blijft toenemen, onder meer dankzij het handelsverdrag met de Europese Unie dat sinds dit jaar van kracht is. Ook de afzet naar Spanje en Mexico trekt aan.
Hoewel de Nederlandse kazen in veel landen groeicijfers realiseren, is de krimpende afzet in Duitsland zorgwekkend. Daarnaast timmert de Poolse kaasexport hard aan de weg, terwijl de Duitse productie blijft aantrekken. Die landen beconcurreren Nederland veelal op dezelfde afzetmarkten en hebben doorgaans een lagere kostprijs. Annual Insight vraagt zich af in hoeverre Nederland deze concurrentie in de toekomst aankan, als die alleen op kostprijs wordt beslecht.
Wouter Baan
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.