Het einde van het melkquotum geeft melkveehouders de kans om de sector naar een hoger niveau te brengen. Promar International onderzocht wat melkveehouders kunnen doen om de kansen te grijpen die ze krijgen. Een van de aanbevelingen in het rapport 'The European dairy industrie towards 2020' luidt dat melkveehouders zich meer moeten gaan zien als CEO en dat ze beter moeten gaan reageren op de productiekosten.
Uit de cijfers van Promar komt naar voren dat Nederland het in vergelijking met andere Europese lidstaten zeer goed doet. Zo heeft Nederland, net zoals Denemarken, geen melkveehouders meer die in de groep overlevers vallen. Er zijn doeners, managers en entrepreneurs. Van die laatste groep worden er nog maar een handvol gezien in Duitsland en geen in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Qua ontwikkeling kom Polen op de laatste plaats bij de negen zuiveltoppers.
'Hoewel het melkquotum melkveehouders niet direct belemmerd heeft, beperkte het in veel landen de groei van bedrijven.' Groei is nodig, zodat een bedrijf voldoende omvang heeft om eventueel personeel aan te nemen en het geeft ondernemers de kans zich meer met strategisch denken bezig te gaan houden. 'Het einde van het melkquotum gaat er niet direct voor zorgen dat er meer melkveehouders bij de koplopers komen, maar het gaat het proces versnellen.'
Het adviesbureau weet door de vele bedrijfsbezoeken dat melkveehouders niet gediend zijn van woorden zoals efficiency en verandering, 'maar dit is de inconvenient truth.' Zij geloven er in dat 'boeren als een manier van leven slecht zaken doen is, maar boeren op een zakelijke manier een goede manier van leven is.'
Om dat te bereiken moet een melkveehouder anders naar zijn eigen rol gaan kijken. 'Hij moet zichzelf als een CEO gaan beschouwen en niet langer als een goedkope arbeidskracht.' Hierbij hoort ook dat ze zich moeten gaan concentreren op de onderdelen waar ze goed in zijn en voor andere gebieden beter de samenwerkingen kunnen aangaan met degene die daarin uitblinken. Maar het belangrijkste is positief blijven en de focus houden op de gebieden waar ze controle over hebben.
Als belangrijk punt van kritiek noemt het adviesbureau de kostprijs. 'Om veranderingen door te kunnen voeren en de winstgevendheid te verbeteren is kennis daarover nodig. Nog veel te weinig melkveehouders in Europa beschikken over voldoende inzicht in de kosten en reageren op de productiekosten. Ook samenwerkingen met andere melkveehouders kunnen daarbij waardevol zijn. Dit gebeurt in de EU nog veel te weinig.'
Voor Nederland zijn de perspectieven goed, maar Nederland blinkt nu al uit. Zo kent Overijssel de grootste melkdichtheid van Nederland en 'Europa' 550 ton melk per vierkante kilometer. In Friesland, de belangrijkste melkveeprovincie, ligt die melkdichtheid met 368 ton melk per vierkante kilometer net iets lager.
De gemiddelde omvang van de kudde bedroeg in 2013 nog 84 dieren, maar die bezit de potentie om te groeien naar 109 tot 128 dieren tegen 2020. Een plus van 53 procent in het meest positieve scenario. Alleen in Duitsland wordt er een kleinere uitbreiding voorzien, wanneer de groeicijfers van Denemarken, Groot-Brittannië, Nederland, Ierland, Italië, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Polen naast elkaar gelegd worden.
Het lukte de onderzoekers niet om te achterhalen waarom melkveehouders in Denemarken en Nederland zoveel vertrouwen in de sector hebben. Zij ontdekten dat er een sterke relatie bestaat tussen productiekosten en het vertrouwen in de sector, met name doordat het vaak de productiekosten zijn die de omvang van de winst bepalen. Helaas kennen Nederland en Denemarken vrij hoge productiekosten. Het blijft daardoor gissen naar de sleutel van het succes van de Deense en Nederlandse sector.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.