Fosfaatrechten waren niet te voorkomen

Uiteraard zijn de resultaten en de prestatietoeslag de belangrijkste onderwerpen bij de presentatie van de halfjaarcijfers. Maar ook is er op een dergelijke bijeenkomst ruimte om te praten over andere belangrijke ontwikkelingen voor Nederlandse melkveehouders. Hierbij wordt ook met een schuin oog naar de Duitse buren gekeken.

Op de vraag aan coöperatievoorzitter Piet Boer of de fosfaatrechten te voorkomen waren is het antwoord luid en duidelijk nee. Hij praat dan voor zichzelf als melkveehouder en niet voor de hele coöperatie. 'We zijn ingehaald door het tempo waarin onze leden de ambities die ze hadden hebben waargemaakt.'

Al van te voren waren er ernstige zorgen vanwege de krappe milieugrens en het enorme enthousiasme om te groeien onder melkveehouders. Uiteindelijk waren de maatregelen op privaat niveau onvoldoende om een ingreep op wettelijke basis te voorkomen. 

Daar waar verschillende partijen er nog niet helemaal zeker van zijn of er fosfaatrechten komen lijkt FrieslandCampina er niet over te twijfelen. Wat niet wegneemt dat alles al in kannen en kruiken is. Zo geeft Boer aan te willen voorkomen dat net zoals bij melkquotum de fosfaatrechten te zwaar gaan drukken op de bedrijfsbalans. Zo kijkt hij bij de verhandelbaarheid onder meer naar een systeem zoals in Duitsland. Daar werd een keer in de zoveel tijd melkquotum verhandeld via een beurs.

Over het effect van fosfaatrechten op de melkaanvoer maakt de grootste zuivelaar van Nederland zich weinig zorgen. Er wordt namelijk rekening gehouden met een licht stijgende aanvoer, na de grote stijging in 2015. Een stijging die zeker tot oktober en of november aanhoudt. Dit hangt af van het weer. Daarna begint de planning rondom het voer en neemt de kans op selectie door krappere marges toe. Wat inhoudt een verlaging van de melkaanvoer.   

Maar nu de fosfaatrechten in zicht zijn wordt het ook tijd om nog eens naar de opmerking van Dijksma omtrent weidegang te kijken. Zij wil het percentage weidegang in 2020 weer op 80 procent hebben. Het percentage van 2012, terwijl het huidige percentage rond de 70 procent ligt. 

FrieslandCampina ziet hier goede kansen om weidegang bij inzet van automatische melken te promoten. Lastiger is de situatie bij melkveehouders met een te kleine huiskavel. Een ander punt van aandacht noemt Boer de communicatie rondom fosfaatmanagement. Zo wordt de schijn gewekt dat dit beter te doen is bij permanent opstallen, maar dit is niet per definitie zo. 'Zowel bij permanent opstallen als weidegang zijn wij een enorme spreiding in de resultaten, maar dat moeten we wel goed communiceren.' De reden mag duidelijk zijn. Wordt de indruk gewekt dat er meer te winnen valt binnen de fosfaatrechten met opstallen dan betekent dat een harde klap voor het percentage weidegang.  

Eerder konden spelers in de zuivelsector voorkomen dat een motie voor verplichting van weidegang niet doorging. 'Dat was ook niet goed geweest voor de verwaarding van het product', verduidelijkt Boer. Hiermee doelt hij op de vermarkting van producten waarin weidemelk als meerwaarde gebruikt wordt. 'Verplicht je het dan heeft het product geen meerwaarde meer.'

Toch ligt de bal niet alleen bij de agrarische ondernemer. Want ook in Duitsland begint weidemelk aan belang te winnen, maar daar is de politiek bereid om mee te betalen aan het streven om koeien in de wei te houden. Iets wat FrieslandCampina in Nederland nog mist. 'Via het GLB zijn er voor Dijksma goede mogelijkheden om dit te ondersteunen.'

Het blijft een punt van aandacht voor melkveehouders, want na de lawine van regels van het laatste jaar kunnen nog meer regels gemist worden als kiespijn. Het enige waardoor weidegang minder prangend is dan fosfaat is dat hier Brussel geen druk legt op Nederland. Dit is vooral een binnenlandse aangelegenheid.