Nieuwe mengvorm voor schoon gas uit biomassa

Het Gelderse Hellouw is een klein dorp met grote ambities. De broers Henk en Kees van Noord maken er al sinds 2006 plannen voor een biomassavergister, die nu werkelijkheid lijkt te worden. Daarin willen zij mest en bermmaaisel uit de lokale omgeving vergisten, om vervolgens schoon biogas te leveren aan een steenfabriek en woonwijk.

Met Stichting Biomassa Hellouw willen Henk en Kees van Noord duurzame plannen in de omgeving realiseren, te beginnen met een biomassavergister. Henk: ‘We komen uit een agrarische omgeving en zijn van boerenafkomst. Een biomassavergister leek ons een goede manier om de reststromen in de omgeving te benutten.’ Door op energiegebied een bijdrage te leveren, willen de broers de leefbaarheid in de omgeving van Hellouw vergroten. Een deel van de opbrengsten vloeit terug in de stichting en gemeenschap. Om meer duurzame projecten te realiseren en culturele en sociaal-maatschappelijke projecten te ondersteunen.

De installatie gaat een combinatie van mest en bermmaaisel vergisten tot biogas. Vaak wordt biogas opgewerkt tot groen gas, of in een warmtekrachtkoppeling omgezet naar elektriciteit. Het rendement van een WKK is echter laag, en een opwerkinstallatie is kostbaar. Kees van Noord: ‘Daarom zochten we andere toepassingsmogelijkheden. We gaan schoon biogas produceren: ontzwaveld en ontvochtigd, maar niet verder opgewerkt. Dat slokt zoveel geld op, dat is ook niet duurzaam.’

De lokale steenfabriek gaat het biogas gebruiken om stenen te bakken. Daarnaast wil de stichting biogas leveren aan een nieuwe woonwijk. Daar wordt het biogas in speciale ketels gemengd met aardgas, waarna het bruikbaar is voor verwarming. Op volledige sterkte zal de installatie zo’n 1.500 kuub biogas per uur produceren, gelijk aan het jaarverbruik van een huishouden. 

Dat dit type gas nog niet bekend was, had voor een lange aanloop tot gevolg. Kees van Noord: ‘Het past niet in de gaswet, dus bestaat het in principe niet. Hoe ga je het dan afrekenen bij de eindgebruiker? Onze partner en netbeheerder Alliander is dit aan het uitwerken.’ Er zijn veel gesprekken met gemeente, provincie en Rijk gevoerd om het project te kunnen realiseren. Henk van Noord: ‘Iedereen heeft vanaf het begin bijzonder goed meegedacht. Het is soms verleidelijk om de gebaande paden te bewandelen, zodat je zeker in aanmerking komt voor subsidie en je makkelijker partners kunt vinden. We brengen het biogas nu onder in de categorie warmte en vragen daarop ook SDE+ subsidie aan. We houden er in de businesscase rekening mee dat de subsidie tijdelijk is, want het moet op termijn ook rendabel zijn zonder.’  

Ook de vergisting van mest in combinatie met bermmaaisel is nieuw. Bermmaaisel was tot dusver nog niet gecertificeerd als co-vergistingsmateriaal. Agentschap NL heeft hierop actie genomen en een certificeringssysteem ontwikkeld voor producten die niet op de ‘positieve lijst’ onder de meststoffenwet staan. Mathieu Dumont, adviseur van Agentschap NL, ‘kostentechnisch is bermmaaisel heel interessant, maar vanwege de potentiële verontreiniging is vergisting niet zonder meer toegestaan. Wij hebben een controlesysteem ontwikkeld zodat producten die aan de kwaliteitseisen voldoen wel vergist mogen worden, en hebben een pilot gedraaid met bermmaaisel. Dit is vaak in grote hoeveelheden voorhanden, goedkoop en het levert voldoende biogas. Het ontzorgt ook overheden, die bermmaaisel niet meer zelf hoeven te verwerken.’ 
       
Als rechtsvorm kozen de broers voor een stichting. Kees van Noord: ‘Dat is een goede vorm om te starten en past goed bij onze sociale en duurzame doelstellingen. We onderzoeken nog welke vorm het meest geschikt is voor exploitatie. Geldzaken brengen we waarschijnlijk onder in een bv, zodat het ook mogelijk is om te investeren. Wellicht in combinatie met een coöperatie, want we willen vooral ook dat burgers en agrariërs kunnen participeren.’

Plan is om de installatie in 2014 te bouwen. Als deze goed draait, willen de broers meer projecten opstarten. Kees van Noord: ‘Het moet kopieerbaar zijn, daarom willen we een kenniscentrum oprichten. Ook algenteelt en liquid biogas behoren tot de mogelijkheden.’ Henk: ‘We zijn hier best naïef ingestapt. Soms zit je in de versnelling, soms zet je een paar stappen terug. Maar als je innovatief blijft en een lange adem hebt, dan kom je er wel.’

Door Imke Hamacher, in opdracht van Agentschap NL

Henk (l) en Kees van Noord

 
Plattegrond en schets van de installatie

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.