Opinie Das Kapital

Boeren frauderen er op los, maar ze hebben geen keuze

6 Augustus 2018 - Boerenbusiness - 16 reacties

Kalverfraude, illegale geiten, bermfraude, melkquotumfraude en de mestfraude. De boer ploegt voort en fraudeert er op los, zo lijkt het wel.

Geschreven door: Das Kapital.

Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) noemde de mestfraude niet zomaar een beetje gesjoemel met de regels. Volgens Schouten is hier sprake van van een 'cultuurkwestie', een verziekte moraal. Bij de mestfraude spraken boeren met transporteurs af om met lege vrachtwagens op en neer te rijden, terwijl de mest gewoon op het eigen boerenbedrijf op de grond werd gemieterd.

Toen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) een paar maanden na het mestschandaal de kalverfraude aan het licht bracht, sloeg boerendochter Schouten wederom op de paniekknop. Zeker 2.100 melkveehouders zouden zich in 2017 schuldig hebben gemaakt aan de kalverfraude, wat 13% van alle Nederlandse melkveebedrijven is. Via kalverfraude probeerden boeren meer melkgevende koeien in hun veestapel te houden, dan dat zij op basis van de fosfaatregels zouden mogen. De 2.100 bedrijven kregen direct een blokkade opgelegd; ze mochten geen koeien meer aan- of afvoeren.

's Nachts gangsters?
De Volkskrant, die niet vies is van wat sensatie, sprak van een schande en vroeg zich af of boeren niet een soort maffiosi zijn. Overdag rijden zij in hun blauwe overall op de trekker en lopen ze op klompen, maar 's nachts veranderen zij in strakbestropdaste, zonnebrildragende gangsters. "Bestaat er onder de Nederlandse boeren een cultuur waarin gesjoemel normaal is, of nog erger: onderling wordt gestimuleerd?" Afijn, dit soort berichtgeving is voor boeren een reden om de kant massaal op te zeggen.  

Is er sprake van georganiseerde misdaad?

Boerenorganisatie LTO Nederland vond de beschuldigingen te ver gaan en sputterde dat het om individuele gevallen gaat. Echter, daar wil de Volkskrant niets van weten, want bijna de helft van de gecontroleerde melkveebedrijven wordt verdacht. Het lijkt aannemelijker dat er in de sector wordt samengewerkt, aldus de krant. Georganiseerde misdaad dus.

Al snel bleken de minister en de Volkskrant voor hun beurt te praten. In de meeste gevallen ging het namelijk niet om fraude, maar om onvolkomenheden in het administratieve systeem. Het overgrote deel van de bedrijven bleek onterecht op slot te zitten. De Tweede Kamer riep Schouten op het matje. De minister bood haar excuses aan en draaide de maatregel bij de meeste boeren weer terug. Ze had de impact van de heksenjacht, die ze had geopend, onderschat.

Mestfraude
Ook de mestfraude kent een keerzijde. Het NRC won een tegel met het onderzoek naar: 'Het mestcomplot'. Volgens NRC heeft 61% van de mesthandelaren weleens een overtreding begaan, of wordt deze hiervan verdacht. Echter, opnieuw bleek dat het percentage kort na publicatie drastisch moest worden bijgesteld. Dat neemt niet weg dat het aantal boeren dat de regels overtreedt, nog steeds aanzienlijk is (tussen de 25% en 40%.)

Helemaal onbegrijpelijk is het niet. De mestregel kent een aantal dubieuze kanten. Boer Verstraten mopperde in De Groene Amsterdammer dat hij tegen betaling verplicht een deel van zijn mest moet afvoeren. "En wat ik vervolgens tekortkom, moet ik aanvullen met dure kunstmest. Het is absurd. Dierlijke mest is veel beter voor de bodem."

Het is het gevolg van politieke keuzes die ver weg worden gemaakt; als compromis tussen uiteenlopende landen, belangen, regio’s en sectoren (met daarbij de lobby van de kunstmestindustrie). De overheid wordt steeds weer geconfronteerd met nieuwe problemen, veroorzaakt door het boerenbedrijf. En het antwoord op die problemen is altijd: meer regels, die niet altijd even zinnig zijn en om de haverklap worden gewijzigd.

Nooit meer tulpenbollen eten
Bij boeren is weinig draagvlak voor die regels, en dat is niet vreemd. Onlangs kwam het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) met een rapport waarin staat waarom boeren van affaire naar affaire struikelen. Na de Tweede Wereldoorlog werd onder het motto 'Nooit meer tulpenbollen eten', een landbouwsysteem opgetuigd dat was geënt op de productie van veel en goedkoop voedsel.

Het is het verdienmodel waar na de Tweede Wereldoorlog stelselmatig op ingezet is en waar het gehele landbouwsysteem van voerleveranciers, boerenorganisaties, kennisorganisaties, landbouwadviseurs en banken door de decennia heen mee vergroeid is geraakt. In de jaren na sterke overheidsstimulering, hebben agrarisch bedrijven hun keuzes (specialisaties, bedrijfsstrategieën en investeringen) afgestemd op het verhaal 'Nooit meer honger'. 

230

procent

groeide de schuld op agrarische bedrijven

De agrarische sector staat nog altijd in het teken van schaalvergroting en intensivering. En dat botst met de steeds strengere regels die zijn ingevoerd om het milieu te sparen. Daar zomaar vanaf stappen is voor de meeste boeren geen optie, want hun bedrijfsfinanciering hangt nauw samen met het 'Nooit meer honger-verhaal'.

Hoezeer boeren vastzitten in het spoor van schaalvergroting en intensivering blijkt wel; zo nam het aantal bedrijven in 2016 (ten opzichte van 2001) met 40% af en groeide de schaal met 40%. Tevens namen de schulden met 230% toe. "Ook de grondprijs is bijna verdubbeld". En dus is het voor boeren lastig om over te stappen op een bedrijfsmodel dat voldoet aan de eisen die tegenwoordig gesteld worden (meer biodiversiteit en dierenwelzijn en minder uitstoot van broeikasgassen). 

Dure grond
Trouwens, wat uit bovenstaande ook blijkt, is dat de opbrengst van die grotere efficiency in de landbouw vooral tot hogere grondprijzen leidt. Ook dat verklaart waarom boeren (om zelf nog wat te verdienen) zich soms genoodzaakt zien om de regels wat flexibeler toe te passen.

Fraude? Het lijkt er meer op dat de overheid aan symboolpolitiek doet. De minister reageert op schandalen die worden opgeklopt in de media en gebruikt regelgeving als lapmiddel om de uitwassen van dit systeem tegen te gaan. Eigenlijk is er een compleet nieuw, duurzamer verdienmodel nodig voor boeren. Want het oude is op. 

Boerenbusiness

Onder Boerenbusiness worden opinies geplaatst van auteurs die in principe eenmalig hun mening op Boerenbusiness.nl ventileren of van personen die liever anoniem willen blijven. Naam en woonplaats zijn altijd bij de redactie bekend.
Reacties
16 reacties
Fortissimo 6 Augustus 2018
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl/ondernemen/blogs/column/10879527/boeren-frauderen-er-op-los-maar-ze-hebben-geen-keuze][/url]
Gelukkig is de landbouw een unieke sector met zijn focus op schaalvergroting. In de horeca (mac, KFC,...,...,...), bouw, sport en de financiele wereld is iedereen gelukkig met de beide benen op de grond gebleven. HaHaHa.
piet 6 Augustus 2018
Het zou goed zijn als onze minister een tijdje stage zou lopen op een boerderij. Ze heeft er volgens mij geen flauw benul van wat er allemaal "te doen" is op administratief gebied.
Pette 6 Augustus 2018
Onvolkomenheden in het administratieve systeem kost mij uiteindelijk nog weer 6000 euro aan naheffing door corrrectie "kalverfraude" terwijl ik vorig jaar volgens crv goed zat met de dier aantallen word na alle doorgestuurde bewijzen dood leuk gezegd rvo is leidend
Wat een .ut systeem
Hak op de tak politiek...
Mvg
piet 6 Augustus 2018
iedereen vergeet steeds maar weer dat we met onze gewassen co2 omzetten in zuurstof,zelfs de boeren zelf vergeten dit.
Ton Westgeest 6 Augustus 2018
Vanaf de jaren vijftig tot op heden heeft de overheid de agrarische sector opgejaagd (subsidies), met grotere stallen (Mantsholt), meer kunstmest per hectare (landbouwconsulenten), ook de agrarische scholen en Wageningen universiteit (meer melken en hogere producties) hebben hieraan meegewerkt.
Er is totaal geen visie voor de langere termijn en er is ook totaal geen idee welke kant het op zou moeten gaan door de politiek. De agrarische sector is een grote onwerkbare soep geworden, waar we met het ene regeltje het andere ontkrachten. Ook omdat het regels zijn die vaak tegenstrijdig zijn met elkaar, de natuur, het bodemleven en het gezonde verstand!
En ja, als je dat frauderen noemt....
Je zult als overheid toch op een gegeven moment echte keuzes moeten gaan maken en je zult daar toch een keer serieus over moeten gaan nadenken....
Ik weet als geen ander dat het heel erg moeilijk is voor de politiek, om het algemeen belang nu eens voorop te zetten, in plaats van je eigen belang....
tem 6 Augustus 2018
laatste 2 goed verwoord.
Frans 6 Augustus 2018
Het allerbelangrijkste mist nog in dit verhaal. De consument is in 60 jaar 3x minder voor voedsel gaan betalen, van 30% naar 10% voedselbesteding. Dat deel is weer ingevuld met speeltjes als vakanties, vliegreizen, auto's en computers. Draai dat maar eens weer om en de boeren willen wel.
Martien kroon 6 Augustus 2018
Weer een lul verhaal van z’n stedelijke pro arme sloeber boer. Snap niet waarom DCA dit een platvorm geeft, wil men dat wij onze maatschappelijke idiote achterban leren kennen die leuke emotionele semi intellectuele stukjes op het internet pleuren, waar men kant noch wal in raakt?
Ton Slagter. 6 Augustus 2018
Hallo test.
Ton Slagter. 6 Augustus 2018
Hallo test.
Ton Slagter. 6 Augustus 2018
Dan nu mijn verhaal. Laat ik voorop stellen dat het agrarische vak zeer boeiend is en dat ik mijn collega's van boer tot akkerbouwer zeer waardeer. Maar dat we met z'n allen de regels niet niet zo nauw nemen daar ben ik het roerend mee eens. Ik heb daar eerder iets over geschreven in mijn column in de groente en fruit. De sector is niet in staat om daar iets aan te veranderen. Er zijn teveel partijen die er baat bij hebben oa de consumenten maar in grote maten natuurlijk ook alles wat verdiend aan de agrarische sector buiten de agrarische sector zelf. Het is tekort door de bocht om even in een reactie uit te leggen hoe het anders moet maar we moeten beginnen om de discussie over dit probleem eens op te pakken. Ik heb meerdere malen geprobeerd om dit te organiseren maar niemand wil er aan beginnen. Dit zegt ook iets over de waarheid van het probleem van de sector. Zelfs met het ministerie heb ik er over gesproken maar vanuit hun kant ook geen initiatief. Wat er nu gebeurt met de droogte vind ik persoonlijk bedrijfsrisico maar ik vind het ook niet normaal dat we meer betalen voor water dan voor melk en dat 4 porties patat met saus 10 euro kost en een bloemkool voor 4 personen nooit meer dan 2 euro.
Ton Slagter bloemkool teler uit lutjebroek.
geert 6 Augustus 2018
Een tsunami aan regels ,de regels zijn ook nog erg ingewikkeld ,dit vraagt om creativiteit !
Ton Westgeest 6 Augustus 2018
Dat is volgens mij juist het probleem Ton. Ik was gisteren aan het fietsen en betaalde € 3,= voor een portie patat, en ik had er wel € 5,= voor over wat was die patat lekker...
Ik denk wel de lekkerste patat van Nederland!

Maar bloemkool, witte kool,spruitjes, melk,kip en soms ook vlees is een eenheidsworst geworden.
Dus dat er marktwerking is ja daar doen we waarschijnlijk niets aan,want de grootgrutters halen het anders gewoon in het buitenland.

Het probleem is de overheid, als die niet anders gaan regeren, neem van mij aan dat het dan niet anders gaat worden dan deze rotzooi die zij er van gemaakt hebben!
Regeren is als een vader met kinderen, gaat er wat mis, gaat een kind de verkeerde kant op moet je dat corrigeren...
Je kan niet zeggen ga je gang maar met groei, vergunningen, milieu etc. als je maar deze regels in acht neemt, en dan daar weer maatregelen tegen nemen.....als het uit de klauwen loopt!
Het probleem is dat ze totaal niet weten welke kant het op moet! Totaal geen visie...

Je laat je gewoon ondersteunen door aannames van van Wageningen Universiteit, net zoals justitie doet met WODC...Je laat je leiden door minderheids- groepen die we notabene zelf met belastinggeld betalen!
Thijs 7 Augustus 2018
Moet ik hieruit opmaken dat Ton Westgeest van de linkse kant is? Dat zal toch zekert niet! Je kunt de vrije democratie niet sturen. Ondernemerschap is iets zoals vechten voor je toekomst. Niets is te voorspellen, zeker de toekomst niet. Je kunt de sector aan banden leggen (zoals de huidige linkse politieke partijen willen) maar zelfs dan heeft de toekomst een probleem. Een neerwaartse spiraal is zomaar niet te stoppen. Voedsel zal altijd een discussie zijn binnen elke economie. En hoe rijker het land hoe meer er wordt geïmporteerd.
Ton Westgeest 7 Augustus 2018
Thijs ik zal het nog een keer uitleggen, ook al ben jij een ondernemer pur sang,kan je niet werken met zo een zwalkende overheid!
De ene keer dit en de andere keer dat, daar kan je niets mee als ondernemer...
Het is niet alleen bij de boeren het is overal! Kijk naar de chauffeurs euro95 moest worden ingevoerd(voegt niets toe) alle gepensioneerde chauffeurs stopten, terwijl het een groep was die het met veel passie deed.
Nu komen ze 8000 chauffeurs te kort en nu doen ze huilie,huilie. Het is zo bij gezondheidszorg, onderwijs, politie, etc. en straks ook bij de boeren.
Verstand is er niet in Den Haag en we wachten met smart tot de wal het schip gaat keren....
schoenmakers1 7 Augustus 2018
zolang de ambtenaren niet persoonlijk verantwoordelijk worden voor hun fouten zal het nooit goed komen, er wordt meer fout gedaan door de ambtenaren als de boeren, maar die treft nooit geen blaam
Kjol 7 Augustus 2018
Och, de landbouw zal in NL nog wel een aantal decennia doorpruttelen denk ik, echter is het boek dan wel zo’n beetje uit. Er zijn vele sectoren verdwenen de afgelopen eeuw, ook de landbouw staat nu aardig vooraan in de rij om te verdwijnen, los van een enkeling die als museum boer wat doorgaat. Ik zou er persoonlijk geen cent meer insteken, nu is het een kwestie om de blik buiten NL te richten om daar een nieuwe toekomst te beginnen.
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Opinie Jurphaas Lugtenburg

Overheid en grond, niet de gelukkigste combinatie

Nieuws Grond

Investeerders VS duiken massaal op landbouwgrond

Nieuws grondmarkt

Wat kost een hectare landbouwgrond in Europa?

Nieuws grond

Agrarische grondprijs stijgt met ruim 7 procent

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden