Column Erik Marcus
Fiscale discriminatie voor directeur-aandeelhouder BV
De ondernemer die zijn bedrijf uitoefent in de rechtsvorm van een B.V. heet in fiscale vaktermen een directeur-grootaandeelhouder (dga). Hij is zowel de directeur van het bedrijf alsmede de bezitter van alle of nagenoeg alle aandelen. Jaren geleden, in 1997 om precies te zijn, besloot de wetgever dat voortaan in beginsel iedere dga voor de loonbelasting een salaris wordt geacht te genieten.
Dit salaris of het zogenoemde gebruikelijk loon, is voor 2014 op een minimaal bedrag van 44.000 euro vastgesteld. Zelfs in de achter ons liggende jaren van economische recessie en matigingen is dit loon jaarlijks nog met 1.000 euro verhoogd.
Dit salaris geldt bij een fulltime dienstverband. Voor wie minder werkt, kan het salaris op een lager bedrag worden vastgesteld. De invoering van deze regeling heeft haar achtergrond in het voorkomen van misbruik, doordat een dga zichzelf geen of een te laag salaris toekende. Hierdoor betaalde hij enerzijds te weinig belasting en kreeg anderzijds, zelfs ten onrechte, recht op uitkeringen en subsidies.
Het is fantastisch dat de wetgever vindt dat een dga een salaris van 44.000 euro per jaar, ofwel ruim 3.600 euro per maand verdient. Iedere dga vindt waarschijnlijk ook wel dat hij dat verdient. De werkelijkheid is echter vaak anders. In jaren waarin de opbrengstprijzen tegenvallen, de (voer)kosten te hoog zijn, de oogsten mislukken of andere rampspoed het agrarische bedrijf treft, wordt dit inkomen bij lange na niet verdiend.
De belastinginspecteur heeft daar echter in beginsel weinig boodschap aan. (Soms is het wel mogelijk om met de belastinginspecteur een lager salaris af te spreken. Van diens medewerking bent u dan wel afhankelijk). Het salaris voor dat jaar staat en daarover moet loonbelasting worden betaald. Omdat het geld er niet is, wordt het (netto)salaris ook niet uitbetaald. De dga krijgt hiervoor een vordering op zijn B.V. De B.V. moet daarover weer rente betalen aan de dga. Als die rente niet kan worden betaald, groeit de schuld: weer meer rente en de negatieve spiraal is daar. De fictie gaat hier boven de werkelijkheid.
De ondernemer die zijn bedrijf uitoefent in de rechtsvorm van een eenmanszaak of maatschap/vof kent die problemen niet. Die ondernemer wil natuurlijk graag elk jaar minimaal 44.000 euro verdienen en - het liefst niet natuurlijk maar vooruit - daarover belasting betalen. Is de winst echter lager of is er zelfs verlies dan verdient hij minder of zelfs niets, maar hij hoeft dan ook geen belasting te betalen. De belastingheffing sluit hierbij aan bij de werkelijkheid.
In hoeverre is dit verschil tussen fictieve en werkelijke belastingheffing nu gerechtvaardigd? Feitelijk is er in beide situaties sprake van ondernemers die met hun bedrijfsactiviteiten proberen hun brood te verdienen. Voor hen maakt het in de praktijk niet zo veel uit of dat zij dat als B.V. of als eenmanszaak doen. Hard werken moeten zij toch. Rechtvaardigt het verschil in rechtsvorm en het daarmede samenhangende fiscale regime een dergelijk verschil in benadering? Ik meen van niet.
Natuurlijk kunnen fiscale overwegingen een rol spelen bij de keuze van de ondernemer voor de rechtsvorm waarin zijn bedrijfsactiviteiten worden uitgeoefend. Vaak liggen aan die keuze echter andere argumenten ten grondslag. De beperking van aansprakelijkheid is een belangrijk argument of de grotere mate van flexibiliteit van de gekozen rechtsvorm.
Naar mijn mening is een wettelijke regeling die is gebaseerd op wantrouwen jegens ondernemers, foute wetgeving. Ten onrechte lijden de goede ondernemers onder de kwade ondernemers. Misbruik kan en moet door de Belastingdienst met overige wetgeving en handhavingsinstrumenten worden aangepakt. Eric Wiebes, onze nieuwe staatssecretaris van Financiën, kan goede sier maken bij veel ondernemers door een streep te zetten door deze regeling. Van fictie naar werkelijkheid. Dat sluit goed aan bij de Nieuwe Werkelijkheid, waarin wij na de actuele economische crisis leven.
mr. Erik Marcus
Eigenaar Remie Fiscaal Juridisch Adviesbureau LLP
Erik Marcus
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.