Banken lijden onder ECB-beleid

Spaarrente nu ook negatief in Duitsland

24 Augustus 2016 - Edin Mujagic - 1 reactie

Gmund am Tegernsee, een plaatsje met slechts iets meer dan 5000 inwoners, gelegen zo’n 50 kilometer ten zuidwesten van de Beierse hoofdstad München, is sinds kort verzekerd van een plek in de geschiedenisboeken. Althans, in het hoofdstuk over geld in de eurozone.

Vorige week besloot namelijk de plaatselijke Reiffeisen bank dat haar particuliere klanten die 100.000 euro of meer op hun spaarrekening hebben, niet meer rente zullen krijgen maar rente zullen moeten betálen om er te mogen sparen. Die strafrente is gelijk aan de rente die de banken uit de eurozone tegenwoordig moeten betalen als ze geld bij de Europese Centrale Bank (ECB) stallen. Op het moment bedraagt die rente -0,4 procent.

Gmund am Tegernsee gaat de geschiedenisboeken in in de zin dat de maatregel voor het eerst een groep van enige omvang raakt, namelijk bijna 150 klanten, en níet omdat het dorpje de primeur heeft. De primeur, negatieve rente voor particulieren, is namelijk al enige tijd in handen van de Skatbank, een kleine Duitse bank.

Rente moeten betalen om geld bij je eigen bank te mogen stallen als fenomeen is geen novum. Al enige tijd hebben zakelijke klanten bij veel banken ermee te maken, ook die van de Reiffeisen in Gmund am Tegernsee. Het nieuwe is dat nu ook particulieren ermee te maken krijgen. Iemand die 100.000 op een spaarrekening bij Reiffeisen in het kleine Beierse dorpje heeft liggen, betaalt vanaf 1 september 400 euro per jaar voor dat recht dus.

Duitse banken geven het voor hen pijnlijke ECB-beleid door aan hun klanten

De Duitse Vereniging van Banken verwacht niet dat meer banken het voorbeeld van het kleine filiaal van Reiffeisen zullen volgen.  De concurrentie tussen de banken zou daar te groot voor zijn. Vergeet echter niet dat het niet zo lang geleden ook onbestaanbaar leek dat de zakelijke klanten een strafrente zouden moeten betalen; inmiddels is dat een volkomen normaal fenomeen voor een beetje groot bedrijf.

Negatieve rente op spaarrekeningen voor particulieren leek ook niemand minder dan een bestuurder van de ECB slechts enkele weken geleden onmogelijk. Het Franse bestuurslid Benoit Coeure zei namelijk dat ‘de rente op spaarrekeningen een vloer kent, namelijk op 0 procent’. En na het besluit van de ECB de depositorente negatief te maken, in de zomer van vorig jaar, zei de President van de bank Mario Draghi nog dat die negatieve rente er ‘voor de banken was, niet voor de mensen’. Reiffeisen bank in Gmund am Tegernsee schiet die illusies van de ECB-bobo’s dus aan diggelen.

Bovendien: het mag best lijken alsof de andere, grote, Duitse banken niet zo ver gaan als hun branchegenoot in het Beierse alpendorpje, in de praktijk doen ze dat wel degelijk, alleen via een omweg. Waar het bij veel Duitse banken tot voor kort gold dat het hebben van een bankrekening gratis was (nominaal dan), sinds enige tijd verandert dat rap.

Onlangs besloot bijvoorbeeld de grote Postbank voor veel rekeninghouders een maandelijkse heffing voor het hebben van een bankrekening in te voeren. Bij veel andere banken zijn in de afgelopen twaalf maanden de kosten voor het gebruik van de bankpas of het ontvangen van papieren afschriften, omhoog gegaan. De reden die bij al die kostenverhogingen werd gegeven? De lage rentes en de negatieve rente van de ECB.

De maatregelen van de ECB raken de banken namelijk hard. Volgens de Bundesbank, de Duitse centrale bank, kan de negatieve rente van de ECB de winsten van de Duitse banken de komende jaren tot wel 25 procent lager doen uitvallen. Eerder becijferde Deutsche Bank dat dit jaar alleen al de Duitse banken samen een kostenpost van 787 miljoen euro op de winst en verlies rekening hebben door het ECB-beleid. Sinds de zomer van 2014 is het gecumuleerde bedrag op die post zelfs 2,6 miljard euro.

787

miljoen

euro verlies hebben de Duitse banken dit jaar geleden door het
ECB-beleid

Nu zullen er mensen zijn die denken ‘zo hoort het ook, banken moeten bloeden’. Bedenk echter wel dat een bank die dankzij het ECB-beleid geld verliest en die wanneer die naar de toekomst kijkt, dat beleid alleen maar extremer ziet worden – en de bijbehorende verliezen dus groter – geen bank is die maar wat graag nieuwe leningen rondstrooit. Voor nieuwe leningen, voor investeringen en consumptie, zorgen is echter precies wat het doel van de ECB is geweest toen die het gereedschapskist met extreem beleid openmaakte.

Het idee was en is: laten we het voor banken zo aantrekkelijk (lees goedkoop) mogelijk maken bij ons geld te lenen c.q. zo onaantrekkelijk mogelijk maken dat ze geld bij ons stallen, dan gaan ze vanzelf wel vaker aanvragen voor nieuwe leningen goedkeuren en de kredietenkraan weer opendraaien.  Leuk gedacht en bedacht alleen…dat gebeurt dus niet. Dat zien we niet alleen aan banken die die negatieve rente, tegen alle verwachtingen van de ECB in, wel doorgeven aan hun zakelijke en particuliere klanten, maar ook aan een andere ontwikkeling.

Wat die is en wat die keuze ons zegt over de staat waarin onze economie verkeert, daarover morgen meer in deel twee van dit tweeluik.

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Edin Mujagic

Edin Mujagic is macro-econoom en hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer. Hij focust zich op de wereldwijde centrale banken, en in zijn blogs schrijft hij met name over de ECB en Fed. Ook heeft hij diverse boeken geschreven.

Meer over

ECB
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
1 reactie
ome henk 24 Augustus 2016
Dit is een reactie op dit artikel:
[url=http://www.boerenbusiness.nl//artikel/10871249/Spaarrente-nu-ook-negatief-in-Duitsland]Spaarrente nu ook negatief in Duitsland[/url]
Wat kost het om een kluisje te huren, voor 200 briefjes van 500, bij de bank.
U kunt niet meer reageren.

Wat zijn de actuele noteringen?

Bekijk en vergelijk zelf prijzen en koersen

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden