Toolbox aan oplossingen voor duurzame akkerbouw

Een toolbox van technologie, biologische, chemische middelen en nog veel meer ziet Bayer als oplossingen die bijdragen aan duurzame akkerbouw. Op de Forward Farm 'Het Groene Hart' in Noord-Holland worden deze getest en doorontwikkeld. Joris Roskam, manager Sustainable Agriculture bij initiatiefnemer Bayer, reageert.

Onlangs werd de Forward Farm officieel geopend. Waarom is gekozen voor de locatie in Abbenes?
'Dat is een strategische keuze. Abbenes ligt centraal in Nederland en is goed bereikbaar voor politiek Den Haag en voor internationale gasten vanuit Schiphol. Het is wellicht niet het agrarische mekka van ons land, maar je wilt wel zoveel mogelijk beleidsmakers, boeren en burgers naar het bedrijf halen. In deze regio gaat dat wat gemakkelijker dan in bijvoorbeeld Flevoland.'

Bayer is een producent van gewasbeschermingsmiddelen. De Forward Farm behandelt echter een zeer breed aantal thema's. Wat is hier de gedachte achter? 
'Om echt aan duurzaamheid te werken, heb je een breed vizier nodig. Gewasbescherming is slechts een schakel in het geheel. Steek je het te smal in, dan kom je in een zwart-witdiscussie terecht en mis je te veel potentie tot verduurzaming. Het is niet óf biologische óf gangbare landbouw, beiden hebben voor- en nadelen, het is een kwestie van keuze. Kortom, benut met een open vizier alle mogelijkheden, kijk naar bodemgezondheid, kijk naar nieuwe technieken, alles grijpt op elkaar in.'

Is duurzame landbouw de juiste koers voor een groot deel van de sector?
'Wij zien geïntegreerde teelt met een verschuiving naar preventie als uitgangspunt. Meer met minder produceren. Wij hebben 3 thema’s gekoppeld aan geïntegreerde teelt; schoon en veilig toepassen van gewasbescherming waarin het terugbrengen van emissies een grote rol speelt. Denk aan spuitdoppen die preciezer doseren. Verder is er op het bedrijf ruimte voor natuur en functionele biodiversiteit, functioneel voor bijvoorbeeld plaagonderdrukking, maar een akkerrand kan ook drift of zelfs afspoeling flink beperken. Ten slotte verwachten we veel van technologische innovaties zoals precisielandbouw en beslissingsondersteunende systemen. Geavanceerde technieken kunnen een bepaald tekort of ziekte die in het gewas aan het komen is, eerder en beter diagnosticeren, waardoor je tijdig kunt ingrijpen en soms kunt voorkomen. En als een teler dan in moet grijpen, heeft hij daar wel een toolbox voor nodig, waarin enerzijds biologische gewasbescherming zit, deels chemische en oplossingen in techniek. Wieden en schoffelen zijn ook gewasbeschermingsoplossingen.'

Bayer staat vooral bekend als chemieconcern, maar er worden alleen maar minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Is de Forward Farm daar een reactie op?
'Veranderende wensen in een veranderende tijd is de reden dat Bayer Crop Science in opzet verandert. De landbouw zal de komende jaren flink veranderen. Chemische gewasbescherming is bij juist gebruik veilig voor mens en milieu. Dat neemt niet weg dat er een duidelijke behoefte is om van chemische naar biologische gewasbescherming op te schuiven. We zetten dan ook nadrukkelijk in op ontwikkeling van dit type middelen. Daarnaast zien we vooral in de technologische ontwikkelingen een belangrijke “gamechanger” voor de landbouw, met een ongekende potentie om verduurzaming te versterken. Verder is er is veel winst te behalen in de ontwikkeling van uitgangsmateriaal, veredeling dus, en ook hier spelen we met toekomstige ontwikkelingen nadrukkelijk op in. We moeten uitkijken dat we niet de Nokia van de toekomst worden. Willen wij op z’n minst in de voorhoede mee blijven lopen, dan is het een must om mee te gaan in die ontwikkelingen. Als marktleider wijzigen wij daarom onze koers.'

Wat voor strategie zit achter het concept?
'Forward Farming is bedoeld om een dialoog met stakeholders zoals politiek, ketenpartijen, boeren en burgers te hebben over duurzame landbouw. Cruciaal daarbij is samenwerking. Voor bijvoorbeeld kennis over bodemgezondheid en techniek hebben we andere partijen nodig. Daarvoor zoeken we de expertise van instellingen als Wageningen University & Research en machinefabrikanten. Gezamenlijk werken we aan ‘praktisch innoveren’; er komen veel nieuwe technieken die de stap naar de praktijk missen, daar pakken zaken soms anders uit. Simpele werkzaamheden zoals een akkerrand inzaaien willen soms niet door de verschillende zaadgroottes. Dat kan doorontwikkeld worden. Een erf emissie-arm inrichten? Ga er maar aan staan!'

Wat is de visie van Bayer op het gebied van precisielandbouw in Nederland?
'Voor ons is precisielandbouw de sleutel tot verduurzaming en vergroening. Het biedt ongelofelijk veel potentie; beter waarnemen in het gewas wat er speelt, het beter kunnen interpreteren van die big data, en vervolgens het super precies uitvoeren van werkzaamheden (over 5 of 10 jaar misschien wel via drones) dát is de sleutel tot méér productie met minder impact op mens en milieu. Techniek wordt steeds belangrijker op het boerenbedrijf, burgers kijken daar echter anders tegenaan, die hebben veelal een kleinschaliger en nostalgischer beeld van wat een duurzame boer zou moeten zijn. Wat mij dan ook zorgen baart is dat de kloof tussen boer en burger steeds groter wordt. Wij zien het ook als onze taak om deze veranderingen goed uit te leggen. Met GMO hebben we dat als sector verzaakt. We moeten nu wel ons verhaal goed vertellen om meer begrip en inzicht te genereren. Ik snap dat Bayer door burgers wordt gezien als een bedrijf dat geld wil verdienen en daardoor een beperkte geloofwaardigheid heeft, maar dat valt vaak weg als mensen op de boerderij komen en zien wat er eigenlijk allemaal gebeurt.'

Hoe staan jullie tegenover GMO?
'Daar kan ik duidelijk over zijn. De deur voor GMO in de EU zit dicht en daar steken wij geen energie meer in. Dat is jammer, want het had de maatschappij veel kunnen brengen. Europa staat daardoor op een achterstand. Onze landbouw moet het doen met klassieke veredelingstechnieken. Wij hopen dat de deur voor moderne veredelingstechnieken zoals CRISPR-Cas ook niet sluit. Anders wordt de achterstand enorm. Dat zou zonde zijn.'

De Monsanto overname. Wat kunt u daar nog over zeggen?
'Niet veel. Het voorstel wordt momenteel beoordeeld door de mededingingsautoriteiten over de hele wereld. Daar is nu het wachten op.'

Kunnen we nog meer van deze Forward Farms in Nederland verwachten?
'Wellicht dat we ook in bloembollen starten en we overwegen in fruit wat te gaan doen. Dat is een andere sector, andere teelt, met een ander gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Abbenes houden we als hoofdboerderij, maar het kan zijn dat er ondersteunende locaties bijkomen. Het hangt er ook vanaf of er zich een geschikte teler aandient. Dat wordt één dezer maanden duidelijk. Of het volwaardige Forward Farms worden, weet ik niet. Bayer Crop Science is in Nederland geen groot bedrijf. Het is in ieder geval niet de bedoeling om 10 locaties te hebben.'

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.