Bent u wel eigenaar van uw John Deere trekker?

John Deere liet afgelopen week veel stof opwaaien met een brief aan de United States Copyright Office. De fabrikant wil namelijk dat de software op hun trekkers en zelfrijdende machines auteursrechtelijk wordt beschermd. De koper is dan eigenaar van het voertuig, maar niet van de software waar het mee werkt. Een doorn in het oog voor consumentenorganisaties.

De actie volgt na een discussie over de toegang tot data systemen. Zo pleit de Electronica Frontier Foundation ervoor dat softwaresystemen toegankelijk moeten zijn voor de gebruiker ervan. Ook The Copyright Office laat weten na te denken over het openstellen van systemen. Fabrikanten als John Deere willen daar een stokje voor steken. Kwaadwillende kunnen namelijk trekkers ‘hacken’ en schade aanrichten aan mens en machine, zo stelt het.

In rap tempo worden machines voorzien van elektronica en softwarematige systemen. Denk maar aan het internet der dingen. In de landbouw is dit proces al dik twintig jaar gaande. De ‘harde metalen’ zijn daarmee niet langer de kern. Besturingssystemen zijn het hart. In hun brief stelt John Deere daarom dat een trekker eigenlijk een software systeem is met mechanische onderdelen. Koop je een nieuwe  trekker - dan ben je eigenaar van de onderdelen - maar niet van de software. En dat stoot veel mensen tegen het hoofd.

Schaf je bij John Deere een trekker aan, dan verkrijg je in wezen een licentie voor het gebruik en ben je niet echt de eigenaar. De software bepaalt wat je wel en niet mag doen. Dat kan voor de gebruiker nadelige gevolgen hebben. Verschaf je je als gebruiker toegang tot de software - of pas je hem aan - dan ben je strafbaar. Dat is bij wet geregeld.

Geoordeeld vanuit het perspectief van de fabrikant valt er best wat te zeggen voor deze regels. Miljoenen worden besteed aan het ontwerpen en bouwen van softwaresystemen. Door deze te beveiligen behoudt de fabrikant zijn techniek in eigen huis, zonder dat een ander daar van profiteert. Daarnaast wordt het apparaat beschermt tegen onjuist gebruik.

Tegenstanders zien dat heel anders. Je bent immers geen eigenaar meer van een product, maar huurt het slechts. Het eigendom blijft bij de maker. Als je zelf iets uitvindt om het apparaat te verbeteren, is het illegaal dit toe te passen. Het stopt John Deere bijvoorbeeld niet om de software zo op te zetten dat alleen met eigen werktuigen wordt ‘gepraat’. Daarvoor vrezen tegenstanders.

Eigendom blijft een lastig vraagstuk. Voor beide standpunten valt wat te zeggen. Zo heeft de iPhone miljoenen tevreden gebruikers die wel eigenaar van het toestel zijn, maar niet van de software. Echter, naarmate het percentage software in apparaten toeneemt, kunnen fabrikanten hier ook sneller misbruik van maken.

Voor de agrarische sector lijkt deze situatie niet direct haalbaar. Fabrikanten werken goed met elkaar samen en hebben universele systemen als Isobus ontwikkeld. Een trekker die qua software niet met andere wil praten kan op weinig klandizie rekenen. Maar, Deere heeft met hun brief genoeg stof doen opwaaien. Het is goed er over na te denken.

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.