Achtergrond Voedselproductie
Voedselissues uitgelicht: boerenmoord in Afrika
Exploderende prijzen voor varkensvlees in China. Recordhoge uienprijzen in India. Ontwrichtende bosbranden in Australië. Het zijn allemaal gebeurtenissen die resulteren in volatiele voedselprijzen. Boerenbusiness schetst (in de periode rondom Kerst en nieuwjaar) in een reeks artikelen de voedselissues op de verschillende continenten. Het continent dat vandaag centraal staat is Afrika, met Zuid-Afrika in de hoofdrol.
De problemen in Zuid-Afrika zijn niet direct gerelateerd aan de teelt van gewassen of de veehouderij. Het heeft te maken met misdaad. Boeren in Zuid-Afrika worden namelijk op grote schaal vermoord. Al jarenlang.
'Plaasmoorde'
De zogeheten plaasmoord (meervoud plaasmoorde) is een Afrikaans woord dat letterlijk erfmoorden betekent. Het betreft moorden op voornamelijk blanke boeren in Zuid-Afrika. Al sinds het afschaffen van de apartheid in 1990 zijn dergelijke misdaden bijna aan de orde van de dag.
Even wat cijfers op een rij. In de misdaadstatistieken van 2018/2019 zijn in totaal 47 boerderijmoorden opgenomen en 41 'incidenten'. Er werd gemiddeld elke dag een boerderij aangevallen en bijna elke week een boer (of zelfs heel gezin) vermoord. De boerenbevolking in Zuid-Afrika is in de afgelopen 2 decennia al ongeveer de helft gekrompen tot 30.000 boeren, mede doordat veel blanke boeren uit angst zijn geëmigreerd.
Landjepik
Volgens de blanke boeren zit er een politieke motivatie achter de vele moorden. Zo wordt er gewezen naar de corrupte Zuid-Afrikaanse ANC-regering die de grondwet wil wijzigen, zodat zij grond kunnen onteigenen van boeren om dit vervolgens terug te geven aan de niet-blanke bevolking. Bij deze vorm van landonteigening is er geen sprake van financiële compensatie.
De Zuid-Afrikaanse regering doet er echter al jaren over om dit beleid door te voeren in de grondwet. Daarom neemt een deel van de donkere bevolking het heft in eigen handen, zo stellen althans de blanke boeren. Er wordt gezegd dat de moorden en gewelddadige overvallen gebruikt worden om blanke boeren af te schrikken. De Zuid-Afrikaanse regering wil echter niet spreken van gerichte moorden op boeren en spreekt van ongerichte roofmoorden. De blanke boerenbevolking is een andere mening bedeeld, omdat van roofmoorden op de plaats delict meestal geen sprake is.
Witte genocide?
Er doen zich verhalen de ronde dat boeren op de meest gruwelijke manieren zijn omgebracht. De blanke boeren spreken dan ook van een genocide. Maar van een 'witte genocide' kan eigenlijk niet gesproken worden volgens verschillende media. Statistisch gezien loopt een blanke Zuid-Afrikaanse boer namelijk veel minder kans om vermoord te worden dan de gemiddelde Zuid-Afrikaan.
Tussen 1 april 2017 en 31 maart 2018 vonden in het land maar liefst 20.336 moorden plaats. Hiervan waren er 62 bestempeld als boerderijmoord, wat 'slechts' 0,3% op het totaal is. Dit plaatst de situatie in een ander daglicht. Enerzijds is elke vermoorde boer er natuurlijk 1 teveel, maar op het totaal van de moorden in Zuid-Afrika vallen de boerenmoorden min of meer in het niet.
Groeiende media-aandacht
Lange tijd is er relatief weinig aandacht besteed aan de plaasmoorde in buitenlandse media. Vooral als je nagaat dat dit onderwerp zich al afspeelt sinds het einde van de apartheid in 1990. De laatste jaren groeit de media-aandacht weer. In 2015 werd de film 'Treurgrond' gemaakt waarin wordt afgebeeld wat de plaasmoorde voor invloed hebben op de boerengemeenschap. In 2018 is ook de documentaire Farmlands uitgekomen van een Canadese journalist, waarin zij onderzoek deed naar de plaasmoorde in Zuid-Afrika.
Ook de Amerikaanse president Donald Trump vroeg vorig jaar aandacht voor het probleem. Hij twitterde in november 2018 dat hij Mike Pompeo, de minister van buitenlandse zaken, de opdracht had gegeven om onderzoek te doen naar de vele boerderijmoorden in Zuid-Afrika. De Zuid-Afrikaanse overheid verwierp deze aantijging die volgens hun bedoeld was om tweedracht te zaaien.
Jorine Cosse
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.