Lamb Weston/ Meijer heeft groei voor ogen

De fritesmarkt groeit en verwerkers in Europa en in de Verenigde Staten breiden hun capaciteit uit. En dat doen ze niet alleen op hun eigen grondgebied. Hoewel het er afgelopen seizoen niet naar uitzag, blijft de vraag naar grondstof groot. Grondstofdirecteur John Wiskerke van LambWeston/ Meijer (LWM) over inkopen, marktkansen en investeringsdrang.

Veel telers begrijpen weinig van het verloop van aardappelseizoen 2013/14. Ook kunnen zij dat niet rijmen met de topverwerking die oude records heeft verpulverd. Hoe ziet u dat?
‘De Nederlandse verwerkende industrie heeft afgelopen seizoen een record aan aardappelen verwerkt. Dat is goed nieuws voor de totale keten, want er was al enige jaren sprake van stabilisatie. Dat we nu weer op een hoger niveau zitten, betekent dat de markt groeit en er afzet voor het product is. Totaal anders was het aardappelseizoen, zeker na de positieve verwachtingen aan het begin. Zo was er geen echte trekker op exportgebied. Het plantseizoen begon vroeg en de groeiomstandigheden waren vrij goed. Daarbij resulteerde de afnemende verse consumptie in de EU-5 van 6 tot 10 procent in een nog kleinere vraag. Samen leidde dat tot relatief meer aanbod dan vraag. Daarbij kwam dat de kwaliteit van de fritesaardappelen goed was. Er waren geen problemen, zoals glas, en dus ook geen extra aardappelen in de verwerking nodig.’ 

Hoe schat u de kansen op de fritesmarkt in?
‘In Europa en in de Verenigde Staten is de fritesmarkt stabiel, maar in Azië en Zuid-Amerika is er sprake van een behoorlijke groei. Om een deel van die wereldwijde groei in te vullen opende Lamb Weston onlangs een nieuwe lijn in Boardman in de VS. Ook wij krijgen onze share van de groei die er op de wereldmarkt valt te behalen. De belevering van de groeimarkten moet vooral vanuit Noordwest Europa en de VS komen. Onderdeel zijn van een Amerikaans bedrijf biedt ons voordeel, met name door onze verkoop die wereldwijd zit. Voor markten buiten Europa en in het Midden-Oosten werken we nauw samen met onze Amerikaanse collega’s. Om optimaal van de marktgroei te profiteren, blijven we investeren in al onze fabrieken, wat ook mogelijkheden biedt voor de aardappeltelers in de EU-5.’ 

Lamb Weston investeert in eigen fabrieken, maar nam er onlangs ook een over in China. Jullie zaten in de race om Lutosa. Kunnen we nog meer investeringen verwachten?
‘In het verleden is het bedrijf vooral gegroeid door overnames. De laatste was in 2010 met het nemen van een meerderheidsbelang in het Oostenrijkse Frisch & Frost. We hebben behoorlijk wat investeringen gedaan om de verwerking op ons niveau te krijgen. Half juli dit jaar maakte de Amerikaanse tak bekend het Chinese TaiMei Potato Industry Limited te hebben overgenomen; het is de eerste aardappelverwerkende fabriek in China voor moederbedrijf Con Agra Foods en daarmee hopen wij onze sterke groei in Azië te versnellen. Toch moet de belangrijkste groei vanuit de traditionele gebieden komen. Onze focus ligt de komende jaren zeker op export vanuit Europa en de VS. Het opstarten van de productie in een nieuwe regio zijn trajecten waar zo vijf tot tien jaar overheen gaan. Er moet in de hele supply chain worden geïnvesteerd. Dat vergt nogal wat. Onze ambitie is verder groeien. Dat houdt in dat als er een geschikte kandidaat is, wij er serieus naar zullen kijken. Natuurlijk investeren we ook in bestaande locaties; 20 miljoen euro besteden we aan een nieuwe aardappelontvangst- en sorteerruimte om het logistieke proces in Kruiningen te optimaliseren. Verduurzamen van de keten is erg belangrijk voor ons, zo gaat sinds vijf jaar ons containertransport via binnenvaartschepen naar Antwerpen en Rotterdam vanwaar verwerkt product per zeeschip de landen verlaat. Dat bespaart ons ongeveer 1,5 miljoen kilometer over de weg. Ook gaat er steeds meer eindproduct met de trein Europa in. Deze inzet van multimodaal transport is onderdeel van ons duurzaamheidsprogramma.’ 

Hoe belangrijk is productontwikkeling voor LWM?
‘Wij zijn continu op zoek naar nieuwe producten. Naar ontwikkelingen waar consumenten bereid zijn voor te betalen. Er is vraag van klanten naar producten waarmee ze zich kunnen onderscheiden, waarmee ze hun klanten kunnen verrassen. Een voorbeeld daarvan zijn potato dippers; aardappelpartjes met een sausje. Net als tapas bedoeld om te delen. Een trend waar we op in spelen. Inmiddels staat het bij fastfoodketens op het menu en het slaat aan. Het zijn producten met meer toegevoegde waarde en waar klanten succesvol mee kunnen zijn. Zo proberen wij jaarlijks enkele nieuwe concepten op de markt te brengen en andere wegen te zoeken in een stagnerende markt.’ 

Deze winter bleek dat de Nederlandse verwerkers meer dan hun beoogde volume contractueel met telers hebben vastgelegd. Worden vast prijscontracten belangrijker?
‘Startpunt voor ons als verwerker is de vraagzijde. Klanten willen constante kwaliteit en voorspelbaarheid in de beschikbaarheid. Die vraag vertalen wij naar de inkoop. Daarbij streven wij naar langdurig partnership met telers en contracten zijn daar een belangrijk onderdeel van. Om de kwaliteit te garanderen werk je niet samen voor een jaar, maar voor langere tijd. Om telers de mogelijkheid te geven hun eigen verkoopmoment te kiezen, kunnen ze bijvoorbeeld een klikcontract aangaan voor hun open gedeeltes. Daarmee kunnen ze buiten de levering op een ander moment hun prijs vastklikken. De veranderingen van de laatste jaren geven meer flexibiliteit. Onze vaste telersgroep groeit verder, waar we blij mee zijn, want de aardappelteelt is belangrijk voor de groei van LWM. Ons doel is de keten verder te versterken door waarde te creëren met (nieuwe) producten en zodoende meer geld in de gehele keten te brengen.’

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.