Gestegen kosten maken gevoelig voor prijsrisico's

De laatste vijf jaar verdienden akkerbouwers in Flevoland goed. Er is ook stevig geïnvesteerd, zo stevig dat de kosten in gelijke mate met de saldo’s zijn mee gestegen. ‘Daardoor is op veel bedrijven de liquiditeitsmarge te laag’, waarschuwt akkerbouwspecialist Jan Lucas Spijkman van Countus accountant + adviseurs.

Akkerbouwers in Flevoland leefden de afgelopen jaren naar de hoge behaalde resultaten, stelt het accountantskantoor. ‘De kosten zijn in gelijke mate gestegen met de saldo’s. Dat maakt bedrijven gevoelig voor prijsrisico’s. En die zijn er. Er hoeft maar wat overschot te zijn of de prijzen schieten naar beneden’, aldus Spijkman die het signaal afgeeft tijdens een drietal bijeenkomsten.
Die boodschap geldt vooral voor consumptieaardappeltelers. ‘Zij moeten iets doen aan hun liquiditeitsmarge. Dat is het bedrag dat over is als alle kosten inclusief privé-uitgaven zijn betaald. Wij vinden dat een gezond bedrijf op haar bruto-omzet een liquiditeitsmarge van minimaal 5 procent moet halen. Dan heb je een beetje buffer voor een jaar met slechte prijzen.’

Uit de cijfers van 2009 tot en met 2013 die Countus op een rij zet, blijkt dat de gemiddelde bruto-geldomzet per hectare voor consumptieaardappeltelers in Flevoland over de periode 2009 tot en met 2013 5.800 euro bedroeg. Dit bedrag komt tot stand door de geldomzet van alle gewassen bij elkaar op te tellen en te delen door alle hectares. ‘Bij een liquiditeitsmarge van minimaal 5 procent, moet een gezond bedrijf in Flevoland dus een bedrag overhouden van minimaal 290 euro per hectare.’

De meeste bedrijven halen die liquiditeitsmarge volgens de akkerbouwspecialist wel. ‘Sterker nog, de gemiddelde liquiditeitsmarge van en consumptieaardappelteler in Flevoland komt uit op 440 euro. Je moet echter niet vergeten dat de afgelopen vijf jaar extreem goed waren. Als we naar dit jaar kijken, liggen de prijzen stukken lager. Nog zo’n jaar en de buffer is al meer dan weg.’
De 20 procent beste consumptieaardappeltelers in Flevoland scoren een liquiditeitsmarge van  2.060 euro per hectare. ‘Dan heb je niet alleen een goede buffer voor slechte jaren, maar ook ruimte om te investeren in grond van de buurman die plotseling te koop komt of gebouwen, zelfs in slechtere jaren.’

Pootaardappelbedrijven in Flevoland scoren beter dan consumptieaardappelbedrijven. ‘Daar ligt de gemiddelde liquiditeitsmarge met 910 euro nog ruim een keer zo hoog dan bij de consumptieaardappeltelers. Ook hier geldt: voldoende om een prijsdaling van 5 cent, zoals dit jaar, op te vangen, maar onvoldoende om door te kunnen investeren in bedrijfsontwikkeling. Dan kom je toch weer bij de 20 procent besten, die een marge van bijna 2.500 euro per hectare scoren. Dat geeft ruimte om grond te pachten, te kopen of een nieuwe bewaarschuur te bouwen.’
Het gaat er niet om wat die besten beter doen, maar hoe ze het doen en wat hun situatie is. ‘Normaal gesproken boeren ze scherper. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Als je nog voor een bedrijfsovername staat, nog grond moet kopen en in gebouwen moet investeren, kun je in een jaar qua liquiditeitsmarge ineens naar onder-gemiddeld zakken. Het hangt dus ook van je uitgangssituatie af.’

Zijn advies aan de akkerbouwers in Flevoland is; Houd je vaste kosten in de hand. ‘Het is opvallend dat de stijging van de kosten voor een groot deel wordt veroorzaakt door de hoogte van de vaste kosten. Het gaat dan om grond, gebouwen, machines en betaalde arbeid. Juist deze kosten moet je in de hand houden, om ook in zware tijden je prijs te kunnen handhaven.’
Dat kan bijvoorbeeld door in plaats van een nieuwe schuur te bouwen toch eerst nog maar even blijven huren. In plaats van een vaste arbeidskracht een flexwerker inhuren en niet investeren in een dure machine, maar de loonwerker wat vaker laten komen. ‘Neem geen onnodige risico’s en blijf flexibel tot je zeker weet dat je voldoende slagkracht hebt.’

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.