Consument zeer kritisch
Komt uw frietje binnenkort uit Polen?
Krijgt de aardappelmarkt met een tekort te maken, dan is er een mogelijkheid dat de friet in uw snackbar komend jaar uit Polen afkomstig is in plaats van Nederland of België. Om tekorten aan te vullen komen de eerste auto’s al aan vanuit het oosten. Doorstaan zij de test van de kritische consument?
Huisgemaakte friet is een blijvertje die de cafetaria naar een hoger plan tilt. Niet langer gaat het om de snelle hap, het moet écht lekker zijn en het liefst moet er een verhaal aan vast zitten. Die analyse maakt de Snack Koerier in een analyse. ‘We zien een duidelijke ontwikkeling in het koopgedrag van consumenten. Die maakt bewuste de keuze waarbij genieten en verwennen centraal staat’, zo zegt Farm Frites marketmanager Micha van den Nieuwenhuijzen. ‘Aspecten als kwaliteit en ambacht krijgen meer aandacht.’
Juist de kwaliteit geeft aardappeltelers in Nederland, België en Frankrijk zorgen. Groeischeuren is het ganse groeiseizoen is een terugkerend thema. Gezien het rendement waarmee de huidige fabrieken friet produceren is dat nog geen issue te noemen. Maar, hoe is de kwaliteit na enkele maanden bewaren? Ook holle en groene knollen worden genoemd.
Kenmerkend voor oogstjaar 2016 is het drogestofgehalte van de knol ofwel, het gehalte zetmeel. Dit bepaalt het onderwatergewicht (OWG). Het ideale OWG van frietaardappelen is 380 tot 420 gram. Veel frietgeschikte aardappelen zitten dit seizoen aan de bovengrens of daar overheen, met gehaltes van 450 of hoger. Voor de productie van chips is dat een voordeel. Het OWG heeft in belangrijke mate effect of een aardappel melig of juist vast kookt. Hoe hoger het OWG, des te meliger de aardappel. Bij hoge OWG’s hoeft minder water te worden verdampt bij de frietproductie. De cellen zitten immers vol met zetmeel. Dit verhoogt het rendement in de fabriek en zorgt voor een product dat minder vet opneemt. Een te hoog OWG zorgt juist voor harde en droge frietjes.
Voor de teler – en indirect voor de verwerker - levert een hoog OWG meer nadelen. De knol is enorm gevoelig voor stootblauw, de blauwgrijze verkleuring van het knolweefsel. Met de huidige zeer droge rooiomstandigheden is de kans op blauw en andere knolbeschadiging te groot. Mede door de aanwezigheid van veel kluiten, waardoor eerst beregend moet worden. Dat is lang niet altijd mogelijk. Vooral in Zeeland – waar een gebrek aan voldoende zoet water heerst – is dit een issue. Beregenen, of het laten aanvoeren van zoet water, brengt een hoge kostenpost met zich mee. Contracttelers kunnen dat – bij de huidige opbrengsten – niet verantwoorden. In België en Noord-Frankrijk is beregenen meestal helemaal niet mogelijk. Een voordeel is de hoge temperatuur overdag, al liggen koude nachten op de loer.
Om niet stil te vallen willen fabrieken de grondstofaanvoer op peil houden. Steeds meer geluiden gaan op dat fabrieken in Duitsland en Polen aardappelen kopen om zich van grondstof te verzekeren. Bovendien zijn de opbrengsten daar hoger en de prijzen als gevolg lager. Vooralsnog zijn dit geen enorme volumes die vanuit het oosten ons land bereiken. Het is een logistieke nachtmerrie om voldoende transport vrij te maken in een periode waarin de oogst op volle toeren loopt.
Terug naar de cafetaria. In het artikel over huisgemaakte friet waarschuwt Moniek Wisse – accountmanager bij Schaap Holland – er al voor: ‘Wie verse friet verkoopt werkt met een natuurproduct. Dat kan er de ene keer anders uit zien dan de andere keer, afhankelijk van het seizoen. Om die reden kiest collega-fabrikant Lamb Weston voor vriesverse producten en niet voor koelverse friet. Zo hoopt het jaarrond een constante kwaliteit te leveren. De klant zoekt namelijk een kwaliteit en een uniek product. Om die constante kwaliteit aan te kunnen bieden kan het zomaar betekenen dat u straks een frytki Polska met, oorlog of speciaal eet.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.