Nieuws Aardappelen
Gevolgen sjoemelpootgoed niet te overzien
De omvang van het illegaal vermeerderde en verkochte pootgoed van het ras Fontane is significant. Alleen al dit jaar gaat het om 250 ton pootgoed dat niet gekeurd is. Volgens de waakhond is minstens 3 teeltjaren op illegale wijze pootgoed vermeerderd en verkocht. Dit blijkt uit nieuwe gegevens van Breeders Trust.
Medio maart maakte Breeders Trust bekend illegale pootgoedhandel op het spoor te zijn. Eind april maakte de waakhond bekend dat het, met de NAK, de daders heeft gevonden. Maandag 6 mei zijn er meer details naar buiten gebracht. Het zou gaan om het grootste pootgoedteeltbedrijf van Nederland, met meer dan 350 hectare pootgoed.
Grote volumes
Er is volgens Breeders Trust in minstens 3 teeltjaren gefraudeerd met het fritesaardappelras Fontane. Over oogstjaar 2018 gaat het om 250 ton, dat handelsbedrijf Zeeland Trade vervolgens aan Belgische en Nederlandse consumptieaardappeltelers heeft verkocht. De telers wisten in de meeste gevallen niet dat het om illegaal vermeerderd pootgoed, met vervalste certificaten, ging.
Het teeltbedrijf heeft inmiddels toegegeven het ras Fontane gedeeltelijk van de pootgoedpool van het handelshuis te hebben onttrokken. Deze ongecertificeerde partijen werden verkocht aan handelsbedrijf Zeeland Trade in Vogelwaarde. Hier kregen de pootaardappelen een vervalst NAK-certificaat. Tussen dit bedrijf en de teler zat soms een tussenhandelaar, maar die was niet op de hoogte van de fraude.
Geert Staring, de directeur van Breeders Trust, spreekt van een schande, omdat het vertrouwen in het NAK-certificaat op internationaal niveau is geschaad en een groot aantal Nederlandse en Belgische aardappeltelers is gedupeerd. "Zij zijn misleid en ongewild betrokken geraakt bij illegale handel in uitgangsmateriaal."
Meerdere rassen?
De dienst roept de telers en handelaren op om hun administratie over de afgelopen 3 jaar te controleren als zij met de betrokken partijen hebben gehandeld. Het is ook mogelijk dat andere rassen illegaal vermeerderd en verhandeld zijn. Op het vervalste certificaat staat het nummer 549.495.787 vermeld. Bedrijven die zich hierin herkennen, kunnen zich bij Breeders Trust of de NAK melden.
Vanwege de omvang, ernst en herhaaldelijke vervalsingen hangen hoge boetes en claims boven het hoofd van de betrokken partijen, zo staat in een persbericht. Daarnaast is er sprake van een contractbreuk tussen de pootgoedteler en het pootgoedhandelshuis. Ook kunnen de telers van consumptieaardappelen zelf een civiele procedure starten tegen de Zeeuwse leverancier.
Aardappelen weer rooien
"De kans is (zeer) groot dat het illegale pootgoed gerooid moet worden", meldt Staring. "De Nederlandse en Belgische autoriteiten willen hier geen enkel risico nemen, omdat het uitgangsmateriaal eveneens consumptieaardappelen kunnen zijn. Daarbij is er geen traceerbaarheid, omdat het officiële certificaat ontbreekt. Dit is zuur voor de betrokken telers. Ik geloof echt dat zij te goeder trouw zijn geweest."
Het is niet voor het eerst dat illegaal vermeerderd pootgoed weer moet worden gerooid. Echter, de schaal van deze zaak is volgens de directeur uniek. "In mijn 40 jaar heb ik dit nog nooit meegemaakt. In het verleden hebben we zaken met illegale NAK-certificaten gehad, maar het ging dan om relatief kleine partijen in Kosovo en Turkije. Nu is het dicht bij huis en met de grootste afnemer van Nederlands pootgoed. Het certificaat en het logo staan voor vertrouwen. De keuringsdienst tilt er dan ook zeer zwaar aan."
Financieel gewin
Staring kan overigens wel een reden opnoemen waarom het teeltbedrijf en de handelaar de fraude pleegden: "1 certificaat staat voor maximaal 30 ton gecertificeerd pootgoed. Met de huidige marktprijzen praat je over €30.000 per label. De bedrijven werden steeds brutaler in hun doen. Op zo'n grote schaal merk je het ook amper wanneer per hectare enkele tonnen worden achtergehouden."
De NAK en Breeders Trust proberen de partijen keihard aan te pakken. En ook achter de schermen wordt hieraan gewerkt. Bijvoorbeeld bij de zaak van afgelopen november, waarbij een pootgoedbedrijf in Luttelgeest werd betrapt.
Opnieuw poten?
De autoriteiten moeten nu een uitspraak doen over de gevolgen, die waarschijnlijk uitlopen op het rooien van de poters. Vervolgens mogen de telers weer opnieuw gecertificeerd pootgoed poten, zo denkt Staring. De vraag is of het dan niet te laat is en of zij überhaupt nog aan pootgoed kunnen komen. Vandaar dat het getroffen bedrijven ook oproept om zelf actie te ondernemen tegen de leverancier.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
