Aardappelverwerker McCain volgt de lijn van stabiliteit in zijn vastprijscontracten voor de aardappeloogst van 2025. Alleen af land, voor het ras Fontane, is een prijscorrectie zichtbaar. 'Belangrijk is dat iedereen in de sector een goede boterham kan verdienen', zegt inkoopdirecteur Hans Langereis. 'Alleen door samen te werken zorgen we voor een positieve toekomst van de aardappelteelt in Nederland.' Daar zet het Canadese bedrijf zich voor in.
Het mag geen verrassing heten dat ook bij McCain de contractprijzen voor fritesaardappelen nauwelijks wijzigen dit jaar. Alleen in het aflandsegment voert het bedrijf een verlaging door voor het ras Fontane. Die gaat van €17,50 naar €17,25 per 100 kilo. Innovator blijft gehandhaafd op €19,75. In de andere twee leverperiodes (week 17 en week 26) zijn de prijzen ongewijzigd. €27,30 en €29,25 voor Fontane en €29,70 en €31,75 voor Innovator.
Prijsverschillen
"Gedurende de gehele contracteringsperiode bedraagt het verschil tussen Fontane en Innovator nu €25 per ton", licht Langereis toe. "Onze prijsstelling reflecteert de aanbodsituatie. Vanuit de schuur is die, aan het einde van het seizoen soms krap, terwijl af land een overaanbod ontstaat. Meer verwerkers kampen daarmee. Vandaar de grote prijssprongen in de vrije markt: van €60 voor de laatste oude aardappelen tot €8 voor de nieuwe oogst. Zo'n verschil is voor niemand wenselijk."
McCain wordt geconfronteerd met hogere pootgoedprijzen dit jaar. "We proberen budgetneutraal te werken en kiezen ervoor deze door te berekenen naar de telers", aldus Langereis. "McCain fungeert als doorgeefluik tussen handelshuis en teler, maar wij hebben er wel werk en kosten aan. Personeel bekommert zich om de planning en levering. Valt een ingekochte partij tegen, dan deze wordt niet uitgeleverd aan de teler en is dat risico voor de fabriek. Goede service met pootgoed wordt op prijs gesteld door onze telers. We vinden het daarom fair om de directe prijsstijgingen door te berekenen."
'Hogere contractprijs was nodig'
In vier jaar tijd zag het bedrijf de pootgoedkosten tot 75% toenemen. Tegelijkertijd zijn ook de contractprijzen in deze periode gestegen. "Van €75 in het aflandsegment tot meer dan €100 per ton uit de schuur", weet hij. "Deze verhogingen zijn goed voor de sector als geheel. Een teler kan zijn boterham verdienen aan de consumptieteelt, als verwerker kunnen we hiermee uit de voeten en de pootgoedteler heeft eveneens een eerlijke prijs. Veel rek zit er in de afzetmarkt voor eindproduct niet meer. Je merkt dat de wal het schip keert en Nederland – maar ook andere Europese landen – hun concurrentiepositie verliezen bij verdere prijsstijgingen. Dat moeten we voorkomen."
Langereis is zich terdege bewust van de risico's die telers lopen. "Daarom is het zo belangrijk dat geld verdiend kan worden. Die langetermijnagenda houdt ons bezig. Kijk naar gewasbescherming en bemesting bijvoorbeeld. Je wilt niet als sector in een positie komen waarbij je bent overgeleverd aan de publieke opinie, zoals we bij sommige andere teelten of dierlijke sectoren zien gebeuren. Door nu actie te ondernemen zijn we dat hopelijk voor."
Regeneratieve ambities
Één van de manieren om voorop te blijven lopen is regeneratief telen. Nederland loopt daarin voorop bij McCain op andere Europese landen. Langereis: "Afgelopen jaar hebben we het areaal verdubbeld. Dit jaar hebben we als doel dat minimaal 30% van het totale McCain-areaal in Nederland regeneratief moet zijn." Telers die aan dit programma deelnemen, dat sinds 2023 bestaat, ontvangen €5 per ton, bovenop de basisprijs. Ook is er een rentekorting van 3% bij relevante investeringen, waarvan Rabobank 1,5% voor haar rekening neemt en McCain de andere helft. Langereis is blij om te zien dat meer collega-verwerkers soortgelijke initiatieven introduceren, met het oog op de toekomst van de fritesaardappelteelt.
Volgens het Canadese familiebedrijf hoeft oog voor zaken als milieu en omgeving niet ten koste te gaan van de aardappelproductie. Het heeft een stevige groeiambitie richting 2030. In Nederland wordt flink geïnvesteerd in Lelystad en Lewedorp, maar ook in Frankrijk wordt aan productie-uitbreiding gewerkt. Ook wil het bedrijf op meer plekken in Europa lokaal actief worden. "De groeiambitie richt zich niet louter op frites", vult de inkoopdirecteur aan. "Ambitie van McCain is om het aandeel McCain-producten op het bord van de consument te verhogen. Denk daarbij aan allerhande snacks van aardappelen en andere groentes."
Grondtarra
Vorig jaar versoepelde McCain zijn voorwaarden rond aardappeltarra. Dit jaar kondigt de verwerker aan strenger te kijken naar grondtarra en partijen met vreemde materialen. "We zien soms excessen waarbij partijen met 25% grond worden aangeleverd, waardoor een fabriek in het ergste geval kan stilvallen. De kostenderving is dan gigantisch", aldus Langereis. "Dit geldt ook voor partijen waar bijvoorbeeld stenen, hout of glas in zit."
Langereis is inmiddels een jaar vast actief als 'grondstoffendirecteur' bij McCain, na deze rol eerder in een interim-functie te hebben vervuld. Hij kan terugvallen op drie decennia bestuurservaring bij concerns als Unilever, FrieslandCampina, The Greenery en Cargill. Hij heeft zich flink in de aardappelwereld getijgerd en is niet bang om, met een frisse blik, kritische vragen te stellen of zich publiekelijk te uiten. Zo trad hij afgelopen zomer op tijdens de Aardappeldemodag.
Transparant, betrouwbaar, stabiel
De herintroductie van PotatoNL ziet Langereis als een belangrijke stap vooruit voor de sector. "Ik ben enorm blij dat de telers, handel en verwerkers met elkaar weer een transparante en betrouwbare aardappelnotering hebben neergezet", zegt hij. "Het laat zien dat we samen dingen kunnen bereiken. Nog te vaak voel ik het sentiment van 'zij tegen ons' bij telers. Dat is jammer. Willen we als sector verder komen, dan kunnen we dat alleen samen doen. Niet de pijlen op elkaar richten, maar samen mikken op een gezonde toekomst in Nederland."