Inwoners van de Verenigde Staten moeten in de toekomst misschien een frietje minder eten of daarvoor meer over hebben. De import van diepgevroren frites vanuit Europa en Canada loopt namelijk terug. Dat blijkt uit douanedata. Dit is deels het gevolg van de importheffingen die president Trump eerder dit jaar instelde.
Na zijn tweede instelling als president, op 20 januari jongstleden, startte Trump direct met het invoeren van importheffingen, of hij dreigde dat te doen. Die dreigingen hangen nog steeds in de lucht. Zo heeft de Europese Unie tot 9 juli respijt gekregen voor extra heffingen, bovenop de standaardtarieven. Producten als auto's, elektronica en staal liggen vooral in de vuurlinie. Toch ontsnapt ook frites de dans niet.
Twee factoren
Aardappelverwerkers en fritesexporteurs kijken al veel langer met argusogen naar de grillen van Trump en wat het kan doen met hun export. De laatste jaren hebben met name Europese landen als België, Nederland en Frankrijk hun uitgevoerde volume naar het land fors kunnen verhogen. De oorzaak daarvoor is tweeërlei: de aardappelopbrengsten in het land vielen niet altijd mee en prijstechnisch is Europa interessant voor de Amerikanen.
Eind vorig jaar zakte de export al terug, nog voor de nieuwe president was geïnstalleerd, wat grotendeels te maken had met een prima eigen aardappeloogst in de VS. Begin dit jaar krabbelde het uitgevoerde volume weer wat op, maar in april kwam het volume bijna 10% lager uit dan vorig jaar het geval was. Er werd door de VS 116.000 ton geïmporteerd, tegenover ruim 128.000 ton een jaar geleden. Over een periode van twaalf maanden ligt het geïmporteerde volume nog wel 3% hoger.
België en Canada verliezen
België en Duitsland moesten beide inleveren in april. Eerstgenoemde land leverde 16% aan volume in. Goed voor 2.700 ton minder product. Na Canada is het de grootste fritesleverancier van de Amerikanen. Vanuit Duitsland halveerde de aanvoer, maar hierbij gaat het om 'slechts' 685 ton. Canada zag 10% minder frites de grens over verdwijnen. Goed voor bijna 11.000 ton minder product. Daarmee zakt het volume ruim onder de 100.000 ton, net als in de korte maand februari ook al gebeurde.
Nederland staat in april aan de andere kant van de medaille. De uitvoer naar Amerika nam met 10% toe tot 3.189 ton. Dat is 288 ton meer dan een jaar geleden. Daarmee mogen de Nederlandse bedrijven zich niet te veel op de borst kloppen. Over een periode van twaalf maanden ligt het exportvolume nog altijd 13% lager op dezelfde periode daarvoor en daarmee is het een van de grote verliezers. België noteert in die periode nog altijd een plus van 8,3%. Voor Canada is dat 2,4%.
Een opvallende nieuwkomer in de lijst is India, dat zich samen met China op het exporttoneel voor frites heeft gevestigd. Over twaalf maanden is het volume naar de VS met 380% toegenomen. In absolute tonnen gaat het om slechts 2.945 ton. In april nam het volume ruim 400% toe, tot 566 ton.
Dalende prijzen
Het mes ging ook in de gemiddelde betaalde prijzen voor frites. Nederland leverde in april de goedkoopste frites ($1.419 per ton), wat tegelijk een verklaring kan zijn waarom het land positief scoort in de exportlijst. België zit daar met $1.527 een behoorlijk stukje boven. Canada is met $1.420 per ton diepgevroren frites nagenoeg net zo duur als ons land. Egypte ontpopt zich als de prijsvechter, terwijl India juist een zeer hoge prijs rekent, net als Frankrijk overigens.
Gekeken naar de waarde van het ontvangen product staat Canada met $133,88 miljoen ver bovenaan, maar noteert het in april wel 13,5% verlies in totale waarde. Over een heel jaar staat het land nog wel bijna 6% in de plus. De VS kocht voor maar liefst $1,8 miljard aan frites van de noorderbuur. Met $270 miljoen staat België op twee. De import uit het land daalde 18% in april, maar over een heel jaar staat het 10% in de plus. Nederland komt met ruim $53 miljoen op plek drie.
Dure frites
Wanneer Trump begin juli inderdaad extra heffingen instelt, die ook producten als frites kunnen raken, heeft dat onherroepelijk effect op het ingevoerde volume. Daarnaast beschikt de VS zelf over hoge voorraden aan aardappelen en aardappelproducten, die de behoefte verlagen. En vergeet hierbij de sterkere euro niet dat het importeren van Europese frites flink duurder maakt. Toch kan het land zichzelf niet helemaal bedruipen als het om de enorme honger naar frites gaat. Uiteindelijk is het de Amerikaanse consument die de prijs van deze tariefoorlog betaalt.
Een analyse van de financiële website TheStreet leert dat de prijs van een portie frites bij McDonald's in de VS met 134% steeg tussen 2019 en 2024. Belangrijkste oorzaak daarvoor was de prijs van frituurolie. Ook die olie kan straks weleens duurder gaan worden. De VS importeert namelijk ook grote hoeveelheden koolzaadolie uit de Canada.