Analyse Gewasbescherming
Deze middelen staan in 2019 op losse schroeven
Tegenwoordig zegt zowel het belang als de afhankelijkheid van sommige gewasbeschermingsmiddelen niet zo veel meer over de houdbaarheid. Zo verdwenen in 2018 verschillende neonicotinoïden en diquat. Ook in 2019 moeten akkerbouwers rekening houden met het feit dat het middelenpakket verder afneemt.
Het verdwijnen van steeds meer essentiële gewasbeschermingsmiddelen is voor de gehele sector een groot punt van zorg. Naast het feit dat de veelbesproken 'toolbox' van een akkerbouwer ingeperkt wordt, staat ook de ontwikkeling van nieuwe stoffen op een laag pitje. In 2017 werden in de Europese Unie (EU) 0 nieuwe stoffen geregistreerd. Dit kwam enerzijds door hoge ontwikkelkosten en anderzijds door het zeer moeizame registratieproces in Europa.
De bekendste gewasbeschermingsmiddelen die vorig jaar verdwenen zijn, zijn ongetwijfeld diquat (bekend van het loofdodingsmiddel Reglone) en de verschillende neonicotinoïden. Hiermee verdwijnt een belangrijke zaaizaadcoating voor onder meer suikerbieten. In 2019 staan wederom een aantal middelen ter discussie. Boerenbusiness zet een aantal zaken op een rijtje.
1. Chloorprofam
De Europese Commissie (EC) heeft voorgesteld om de toelating van de werkzame stof chloorprofam in te trekken. Dit middel wordt veelal ingezet als kiemremmer in aardappelen (CIPC) en bij onkruidbestrijding in uien. Minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) meldt dat zij vindt dat dit te ver gaat. Als argument gebruikt ze de conclusie van het College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb), dat oordeelt dat chloorprofam veilig is om als herbicide te gebruiken. Voor kiemremming is dat een ander verhaal.
De aardappelsector bereidt zich al langer voor op een verbod op CIPC in consumptieaardappelen. Het middel is populair, voornamelijk omdat de werkzaamheid bewezen is en het bovendien prijsgunstig is. Echter, de gewasbeschermingsmiddelenindustrie heeft verschillende alternatieven aangedragen. Maleïne hydrazide (MH), 1,4 Sight, Biox M (muntolie) en Restrain. Op dit moment is er nog geen meerderheid voor een verbod op chloorprofam, maar de EC zou zelf een besluit kunnen nemen.
2. Maleïne hydrazide (MH)
Een mogelijk verbod op de kiemremmer MH bracht de uiensector in 2017 in beroering, maar uiteindelijk kwam alles op zijn pootjes terecht. Ook in aardappelen wordt het middel veel toegepast, maar daar kan verandering in komen. Nieuwe regels bepalen dat aardappelen, die behandeld zijn met MH, niet langer als veevoer mogen worden afgezet. Deze regels zijn op 1 november 2018 ingegaan, maar worden door Nederland (nog) niet gehanteerd. Echter, voor 2019 is deze kans wel aanwezig. Op dit moment hanteert alleen het Verenigd Koninkrijk een verbod.
Het verbod geldt op alle producten die sinds 1 november op de markt zijn gebracht. De middelen die voor deze datum zijn geproduceerd en nu op voorraad liggen, mogen tot 1 mei 2019 worden verkocht en hebben een opgebruikdatum van 12 maanden. Voor de veevoederindustrie is dit verbod lastig. Voeraardappelen, stoomschillen en andere reststromen kunnen behandeld zijn met MH en die mogen in de toekomst niet meer worden afgezet.
3. Fenmedifam en desmedifam
De werkzame stoffen fenmedifam en desmedifam zijn de belangrijkste bestandsdelen voor Betanal. Deze toelating dreigt te vervallen, omdat de stoffen mogelijk een hormoonverstorende werking hebben. De overheid heeft gevraagd de definitieve beoordeling af te wachten, omdat op basis van definitieve criteria dit niet het geval lijkt. De EC zet echter in op een verbod.
De bietentelersorganisatie CIBE doet een oproep aan haar telers om een persoonlijk bericht te sturen richting de EC, om zodoende het belang van deze producten in de bietenteelt aan te kaarten. Andere lidstaten spannen zich hier namelijk niet voor in.
4. Pendimethalin
De genoemde werkzame stoffen zijn echter niet de enige die op de tocht staan. Middelenproducenten staan in de regel niet te trappelen om hier openlijk over te praten, omdat ze verwachten dat dit hun handel weinig goed doet.
Onder meer de stof pendimethalin staat in een gevaarlijk daglicht. Deze herbicide wordt veel in middelen als Stomp, Wing P en Malibu gebruikt. Pendimethalin wordt veelvuldig in het oppervlaktewater gevonden door waterschappen, wat het niet eenvoudiger maakt. In Flevoland staat het middel op plek 2 van meest gevonden norm overschrijdende stoffen, na deltamthrin (Decis).
Toekomst
Het stemmen over de toelating van gewasbeschermingsmiddelen wordt in de EC voor een belangrijk deel gevormd door de stem van Duitsland en Frankrijk. Zo lukte het glyfosaat om uiteindelijk met zijn hakken over de sloot te komen. Echter, de Duitse landbouwminister Christian Schmidt die dit mogelijk maakte, zit niet langer op deze post.
Daarbij stemt Frankrijk dankzij de nieuwe politiek zeer links en lang niet altijd in het voordeel van de landbouwsector. Ook de brexit is van belang. Met het wegvallen van het Verenigd Koninkrijk komen de verhoudingen anders te liggen. In 2019 en daarna wordt het dus zeker niet gemakkelijker.
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.
