Shutterstock

Achtergrond Stikstof

Stikstofregisseurs weinig flatteus over landbouw

15 Januari 2022 - Klaas van der Horst - 8 reacties

Als er één ding duidelijk wordt uit alle overheidsinformatie die in de voorbije week naar buiten is gekomen over stikstof, is het wel dat het beleid hiervoor vooral een kwestie is van kiezen. Die keuzes worden niet alleen op puur feitelijke gronden gemaakt. Ook emoties spelen een grote rol. Veel ambtenaren zijn geen fan van de veehouderij en ventileren dat blijkens de stukken die zijn opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelmatig tegenover elkaar.

Ook onderzoekers hebben er last van. Als men de landbouw in een bufferzone rond natuur wil aanpakken, wordt al snel gesproken over het 'leeghalen' van een gebied. Als het gaat over de kalverhouderij, dan sneert een topambtenaar van Rutte's eigen departement over 'laagwaardige activiteit'. "Wat is de meerwaarde van deze sector voor Nederland als we de kalveren uit heel Europa hiernaartoe halen; de weinige kalverhouders al decennia nauwelijks iets verdienen; en we de output tegen bodemprijzen exporteren en het verdienvermogen te gering is om zelfs maar minimale dierenwelzijnseisen te stellen."

In eerder openbaar gemaakte stukken rond te totstandkoming van het rapport 'Ontspannen Nederland', drongen ambtenaren erop aan om de landbouw maar iets meer onder druk te zetten met hun bevindingen. Letterlijk werd gevraagd om 'meer bang for a buck'. Geluiden die juist wel getuigen van sympathie of zelfs begrip voor de huidige landbouw zijn vrijwel niet te vinden.

Problemen met de bewijslast
Uit alle stukken blijkt dat er een zware focus is op stikstofproblemen in de landbouw, en minder in andere sectoren. Maar ook wordt duidelijk dat de landbouw niet zomaar aangeschoten wild is. Aerius heeft ingebakken zwakheden en onnauwkeurigheden. Dat geeft voor de overheid problemen met de bewijslast, zelfs al is Aerius de aangewezen rekenmethodiek. Verder gaat het juridisch gezien niet om de ene partij (landbouw) zwaarder aan te pakken voor dezelfde feiten dan de andere (industrie, verkeer). Ook bestaan er vragen of met een bijna exclusieve aanpak op vooral stikstof de beoogde natuurdoelen wel worden behaald.

Centrale regie op diverse rapporten
In de overheidsrapporten wordt ook veel aandacht besteed aan zo sluitend mogelijke doelredeneringen. Rapporten die op het oog afkomstig zijn van diverse instanties, blijken vaak eenzelfde penvoering te hebben, met regie vanuit dezelfde ambtenarengroep. Ook dat wordt duidelijk.  Toch wil dit niet zeggen dat hun redeneringen en bewijsvoeringen niet zijn aan te vechten.

De commissie-Hordijk constateerde medio 2020 dat het rekenmodel Aerius, dat aan de basis ligt van alle stikstofbeleid en het wettelijk voorgeschreven instrument is, belangrijke aanpassingen behoeft. Het moet scherper, ook beter narekenbaar en er moet meer echt worden gemeten, werd geoordeeld. Aanleiding was de kritiek dat Aerius strenger was voor de emissies uit de landbouw dan die uit bijvoorbeeld het wegverkeer.

Fundamentele kritiek op Aerius-model
In deze week bekendgemaakte stukken was meer en fundamentelere kritiek te lezen op het model. "De onzekerheid in het model is vele malen groter dan de uitkomst van de berekeningen", zo gaf een Leidse wetenschapper mee aan de beleidsmakers. Andere onderzoekers hebben er op gewezen Nederland qua maatregelenpakket voor stikstofgevoelige natuur de industrie en wegverkeer meer uit de wind houdt dan bijvoorbeeld Duitsland. Gevolg is dat die natuur er hier veel minder goed bij staat dan bij de oosterburen.

Toch blijft de overheid werken met het model. De depositiepijn wordt dit jaar wel een beetje anders verdeeld, want er is weer een nieuwe versie van Aerius. Het is ook nog eens niet helder of alle emissie van industriële bronnen, zoals de grote energiecentrales, Schiphol, Olam Zaandam en Isover in Brabant, er op een geloofwaardige manier in worden meegenomen. Daar wijst bijvoorbeeld ook milieuorganisatie MOB op.

Twijfel bij provincies
Met behulp van Aerius wordt berekend dat de zogenoemde Kritische Depositiewaarde (KDW) in veel natuurgebied ernstig wordt overschreden. Daarom zetten Rijk en provincies in op een grootscheepse uitkoop van zogenoemde piekbelasters – hoofdzakelijk in de landbouw. Er zijn tientallen miljarden voor beschikbaar. Toch uit de Overijsselse commissaris van de koning Andries Heidema zijn grote twijfels over de vraag of het allemaal wel iets uitmaakt. Zelfs al worden alle agrarische bedrijven rond natuurgebieden opgekocht of stilgelegd, dan nog blijft de stikstofbelasting voor de natuurgebieden te hoog, stelt hij vast in een brief aan Provinciale Staten. Het grote doel om de helft van alle hectares landelijk gebied in 2050 onder de KDW te brengen, wordt niet gehaald, constateert hij.

Afnemende meeropbrengsten beleid
Heidema en veel andere provinciebestuurders met hem, zo geeft hij aan, twijfelen bovendien of het bestaande pakket wet- en regelgeving wel voldoende is om de problemen aan te pakken. Nog meer is nodig. Dat is om twee redenen opmerkelijk, want Heidema lijkt ondanks zijn twijfels toch te denken dat nog zwaarder beleid de enige weg is. Ander punt is dat de Haagse ambtenarij afgelopen voorjaar, rond de presentatie van het rapport van ABDTOPConsult nog alle vertrouwen uitstraalde dat ze met de toen klaarstaande wetgeving alles aankon, zo blijkt uit de Wob-stukken. Dat was bovendien niet de eerste keer. Je zou denken dat het stikstofbeleid last heeft van de wet van afnemende meeropbrengsten.

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Klaas van der Horst

Klaas van der Horst is een gedreven volger van de zuivelmarkt en alles wat daarmee te maken heeft. Hij zoekt het nieuws en interpreteert de ontwikkelingen.
Ziektedruk - Bruine roest
Powered by Agroweer
Reacties
8 reacties
Abonnee
Kjol 15 Januari 2022
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/artikel/10896194/stikstofregisseurs-tonen-weinig-sympathie-voor-sector]Stikstofregisseurs tonen weinig sympathie voor sector[/url]
Bendeleider Rutte, alias 'de Rat' heeft zijn bende weer op orde en geeft straks weer volgas om het land verder te beroven van zijn ziel en bodemschatten.
Abonnee
frog 15 Januari 2022
Met de toeslagen affaire in het achterhoofd komt de waarheid vanzelf bovendrijven, jammer alleen dat de betreffende ambtenaren niet zelf aansprakelijk gesteld kunnen worden.
Abonnee
jantje 15 Januari 2022
MOB, oftewel dhr. Vollenbroek, heeft zijn pijlen nu gericht op Tata Steel. De grootste stikstofuitstoter van Nederland waar alle natuurgebieden in Nederland last van hebben. Daarnaast is er een verband met een zorgwekkend aantal kankergevallen in de directe omgeving en ze wilden dit onder de pet houden. MOB eist totale sluiting van het bedrijf voor de rechter. Ben benieuwd hoe dit afloopt.
Abonnee
bende 15 Januari 2022
de komende jaren zullen de laatste stuiptrekkingen van Rutte en Kaag zijn, volhouden, men zal eten moeten hebben en de prijzen zullen nog wel verder stijgen.
nico 15 Januari 2022
De stempel is al gezet door het kabinet voor de boeren, één stikstof minister, waarom geen minister CO2? Als VVD stikstof minister is de vraag dan ook, zal zij de grote industriële bedrijven net zo gaan behandelen als boeren?
De Nederlandse staat is voor bijna 70% eigenaar van Schiphol. Stikstof minister, regel eerst dat alle milieuvergunningen van Schiphol aan de wettelijke eisen voldoen, voor dat je verder wil gaan praten met de boeren. 8 december 2012 schrijft de NOS “grote zorgen kabinet over Schiphol, aantal vluchten mogelijk fors omlaag” zorgen, zorgen, het kabinet moet zich gelukkig prijzen.
Eindelijk kunnen ze de overlast met alles wat daar bij komt het vliegverkeer verminderen.
In 2018 werden op Schiphol, Eindhoven, Rotterdam en Lelystad circa 4 miljard liter kerosine getankt.
De overheid moet nu is 21%BTW gaan heffen op de kerosine, als je uitgaat van 4 miljard liter komt er
€ 840.000.000 extra in de staatskas en dan heb je het alleen over de BTW en zeg niet dat dit niet kan. De gaskraan in Groningen kon ook weer opengedraaid worden. Met alleen dit BTW bedrag kun je de mensen in Groningen dan ook is een goede handreiking doen, i.p.v. de € 250.000.00 die men nu extra wil uittrekken. Al meer dan 15 jaar weten we dat vliegen veel, heel veel vervuiling met zich meebrengt. Dat het schadelijk is voor grondpersoneel en bewoners rondom Schiphol.
3 kabinetten Rutte schuiven het al voor zich uit met allerlei onderzoeken. Moet je van Rutte 4 meer verwachten? Jaren is er aangegeven dat boerenbedrijven groter moeten, jaren werken boeren er al aan om de uitstoot te verminderen. Het moet dan ook onbespreekbaar blijven dat boeren verplicht hun land moeten verkopen. Mensen die vakantievlucht of een weekend shoppen boeken betalen nu €7 vliegbelasting, in een woord belachelijk. Beste minister van CO2, belast kerosine net zo als een liter benzine, misschien gaat het ministerie van Milieudefensie u op handen dragen.
Standvastig 16 Januari 2022
Agenda 2030 en www.tristatecity.nl worden uitgerold; demonstreren of vergaderen heeft geen enkele zin zolang deze overheid met dezelfde "mensen" er blijft zitten. Helaas veel boeren geloven het niet of willen het niet zien maar feitelijk worden zij op korte termijn verwijderd, goedschiks of kwaadschiks. Het is al gaande. Daarna mensen die in het 'buitengebied' wonen; natuur of buitenaf wonen is in de nabije toekomst alleen weggelegd voor de zg 'elite', net als reizen en bv grote feesten geven.... De rest heeft te gehoorzamen en moet vooral bang blijven voor een virus of klimaatverandering.
Abonnee
FB 17 Januari 2022
Het maakt niet zo veel uit wie of welke ministers ploeg er zit. hHetzijn de ambtenaren waar we door geregeerd worden en aangezien dat dat een grote links club is die van heel Nederland natuur willen maken zie ik nog niet hoe je dat tegen kan houden.
Henk. 18 Januari 2022
Beste mensen pas op : **De € 25 miljard euro is bedoeld voor de komende 8 jaar, t/m 2035.!!
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Achtergrond Stikstofstemming

Renure-succes Adema, nu nog overbruggingsboei

Achtergrond Stikstofstemming

EU vreest BBB-effect en snijdt dieper in Green Deal

Achtergrond Emissie

CO2 dicteert waarde voeding en verwart beleid

Achtergrond Stikstofstemming

Rechtse vier weer om tafel in schurende formatie

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden