De export van Nieuw-Zeelandse uien naar Nederland blijft in 2025 wederom duidelijk achter. De afgelopen jaren is de export vanuit Nieuw-Zeeland al behoorlijk teruggeschroefd, maar dit seizoen blijkt daar nog geen verandering in te komen. Dit betekent dat de export nog steeds ver beneden het gemiddelde niveau van eerdere jaren ligt.
In 2025 zet de daling van de import van Nieuw-Zeelandse uien naar Europa door, ondanks het wegvallen van de invoerheffing door het Nieuw-Zeeland en Europese Unie Vrijhandelsovereenkomst (NZ-EUFTA) dat in mei 2024 werd geïntroduceerd. Dit akkoord zou de Nieuw-Zeelandse uien eigenlijk aantrekkelijker moeten maken op de Europese markt.
Exportpositie Nieuw-Zeeland onder druk
De teeltomstandigheden in Nieuw-Zeeland vormen tegenwoordig een belangrijke uitdaging voor het halen van een goede uienopbrengst. Door veranderende klimaatpatronen zijn de afgelopen jaren de opbrengsten aanzienlijk zijn verminderd. Voor 2025 wordt mede hierdoor een kleiner uienareaal verwacht. Vanwege de uitdagende teeltomstandigheden kiezen Nieuw-Zeelandse telers steeds vaker voor rassen met meer resistenties. Over het algemeen geldt dat het verhogen van het aantal resistenties vaak een negatief effect heeft op de uiteindelijke gewasopbrengst. Volgens insiders zorgt dit er ook voor dat uien veelal minder grofte hebben, wat juist in Europa vaak wel gewenst is.
De vraag naar Nieuw-Zeelandse uien is de laatste jaren ook sterk afgenomen onder meer door veranderende voorkeuren in belangrijke afzetmarkten zoals Duitsland, geven insiders aan. Waar er in het verleden nog grote volumes naar de Duitse retail gingen, is daar inmiddels een andere tendens zichtbaar richting local-for-local. De voorkeur voor lokaal geteelde producten groeit sterk in Duitsland. Zolang er lokaal, of binnen Duitsland, voldoende aanbod is blijven supermarkten liever dichtbij inkopen. Pas wanneer die voorraden opraken wordt er uitgeweken naar (bij voorkeur) buurlanden zoals Nederland of Oostenrijk. Pas in een veel later stadium komt import uit verre landen, zoals Nieuw-Zeeland in beeld.
Verder verloopt de export van Nieuw-Zeelandse uien die nog wel richting Europa gaan stroef door vertragingen in de wereldwijde scheepvaart. Lange transportduur en hoge transportkosten maken dat importeurs niet gelijk zitten te springen om Nieuw-Zeelandse uien. Daarnaast winnen Afrikaanse exportlanden zichtbaar terrein op de Europese markt.
Egypte speelt in op Europese vraag
De laatste jaren is Egypte uitgegroeid tot een steeds grotere speler op de internationale uienmarkt. Waar Egypte in het verleden vooral voor de binnenlandse markt teelde, heeft de exportmarkt in rap tempo terrein gewonnen. Waar in 2008 nog zo'n 45.500 hectare uien werden geteeld, was dat in 2021 gegroeid tot ruim 100.300 hectare. Ook de totale productie is bijna verdubbeld, van 1,5 miljoen ton naar 3,77 miljoen ton in 2021. In 2024 is er opnieuw sprake van een forse productie, mede ingegeven door het exportverbod in 2023, waardoor boeren in 2024 het areaal weer opschroefden. Insiders geven aan dat Europese inkopers steeds vaker kijken naar Egypte als alternatief zodra de lokale voorraden opraken, met name in het voorjaar. Egypte heeft daarbij een strategisch voordeel: telers kunnen in april, soms zelfs eind maart, starten met de oogst; precies in de periode dat in Europa het vorige uienseizoen ten einde loopt en de nieuwe oogst nog even op zich laat wachten.