Zowel in de polders als in Zeeland, en eigenlijk in alle teeltregio’s, duikt fusarium dit jaar in wisselende mate op, zo blijkt uit signalen uit de handel. Over het algemeen kwam de aantasting pas later in het groeiseizoen naar voren. Het is geen uitgesproken fusarium jaar, maar toch komen er opvallend veel meldingen binnen van besmette partijen uien.
Uit geluiden in de handel klinkt het dat het fusariumprobleem dit seizoen opvallend wijdverspreid is. Landelijk gezien zijn er verschillende monsters onderzocht, en overal kwam fusarium aan het licht. Zelfs op maagdelijke grond waar nooit eerder uien hebben gestaan. De omstandigheden van de afgelopen periode waren gunstig voor de ontwikkeling van de schimmel. Fusarium voelt zich het best bij warme, vochtige omstandigheden en kan zich snel uitbreiden bij bodemtemperaturen tussen de 17 en 25 graden. In het noorden, waar meer neerslag viel en de grond langer vochtig bleef, zie je het daarom wat sterker optreden.
Fusarium slaat toe
Hoewel de schimmel breed aanwezig is, betekent het niet dat ieder perceel even zwaar is getroffen. Niet in alle groeistadia op de percelen was het zichtbaar. Vaak leken de uien bij de oogst goed, maar sinds een week of twee zien we fusarium in sommige partijen duidelijk naar voren komen. Zo klinkt het uit de markt dat de mate van aantasting sterk varieert: bij de één gaat het om slechts enkele uien, terwijl bij anderen meer dan tien procent van de partij is aangetast. Een handelaar vertelt dat hij zelfs partijen heeft gezien waar inmiddels meer dan twintig procent besmet is, al noemt hij dat uitzonderlijke situaties. "Een paar procent droog je nog wel weg," legt hij uit, "maar bij tien procent of meer moet je zo veel ventileren dat je de goede uien te hard laat slijten." Fusarium verspreidt zich in de bewaring niet van ui tot ui. Alles wat al besmet is, blijft in die ui zitten. Wel kan de schimmel in sommige uien die aanvankelijk alleen latent aanwezig was, later zichtbaar worden en schade veroorzaken.
Volgens een verkoopexpert uit de sector is het uitgesloten dat het fusariumprobleem vanuit het zaad komt. "Fusarium wordt niet via het zaad overgedragen. Het zaad dat wordt gebruikt voor uienteelt, wordt bovendien standaard met een fungicide gecoat, waardoor het praktisch onmogelijk is dat de schimmel op die manier de percelen binnendringt." Hij legt uit dat de bron van de besmetting in de bodem zit. "Fusarium kan jarenlang in de grond overleven als rustsporen, zelfs als er tijdelijk geen uien worden geteeld. Zodra de omstandigheden gunstig zijn, bijvoorbeeld voldoende vocht en een bodemtemperatuur tussen 17 en 25 graden, kan de schimmel plotseling actief worden en de uien aantasten. Het gaat dus vooral om een kwestie van omgevingsfactoren en gewasgezondheid, niet om het zaad."
Krap aanbod stimuleert de prijzen
Ook de handel houdt rekening met de problemen rondom fusarium. Er komen veel aanvragen binnen voor goede uien, klinkt het. Partijen met veel tarra zijn lastig te verwerken zonder elektronische sortering. Omdat men in de handel goed weet dat er problemen zijn, gaat men voorzichtiger om met kopen en verkopen. Mede hierdoor, maar ook in algemene zin, wordt het aanbod op de markt krapper. Kopers moeten hogere prijzen bieden om hun voorraden aan te vullen. In een stijgende markt betekent dit dat ook de verkoopprijzen van gesorteerde uien omhoog zullen moeten om de marges op peil te houden.