Kwaliteit komt voor de kilo's
Areaal uien neigt naar lichte uitbreiding
De maand januari zal grotendeels bepalen hoe de kaarten in uienland geschud worden voor 2015. Zaadleveranciers laten weten dat het aantal bestellingen gelijkt loopt, of iets voor loopt op andere jaren. Echter, deze maand wordt duidelijk wat de marktontwikkelingen zullen zijn. Over één ding is de sector het eens: Minder uien komen er zeker niet. Voor seizoen 2015 wordt een lichte plus verwacht. In de rassenkeuze vindt meer verschuiving plaats. Kwaliteit komt voor de kilo’s.
Om harde uitspraken te doen over het uienareaal in Nederland voor 2015 is het nog te vroeg. Maar, zaadleveranciers hebben wel een idee over hoe de situatie zich verder zal ontwikkelen. Daarvan zijn een aantal factoren van belang. Het weer speelt daar een grote rol in. Blijft het nat en zacht, dan zullen eerder iets meer uien worden gezaaid dan bij zonnig weer met vorst. De kans is dan namelijk groter op meer zomergraan, die in februari gezaaid kan worden. Vooral in het zuidwesten speelt dat mee.
Een andere factor die invloed kan hebben op het areaal zijn de suikerbieten. Veel bietentelers moeten quotum doorschuiven en krijgen daarom in 2015 met minder bieten te maken. Wellicht dat op een gedeelte van dit vrijgekomen areaal uien zullen worden geteeld. Echter, in regio’s waar het bouwplan ‘zwaar’ is, en strak geregisseerd, lijkt die kans klein. Ook de prijsvorming in het nieuwe jaar heeft zo zijn invloed op het areaal. Daar tegenover staat de extreem lage aardappelprijs, die geen tegenwicht biedt.
‘Het aantal bestellingen voor uienzaad loopt iets voor op andere jaren’, weet André Boot van leverancier Hazera (voorheen Nickerson-Zwaan). ‘Traditioneel gezien is in het noorden al iets meer uienzaad besteld. Dat is ieder jaar zo. Boot weet het nog niet exact, maar hij verwacht een lichte uitbreiding. In de Veenkoloniën vond de laatste jaren een uitbreiding van de uienteelt plaats. Verwacht wordt dat de groei daar dit jaar stabiel blijft, net als in de rest van Nederland.
‘Wel merken we een verschuiving bij de rassenkeuze’, licht Boot toe. ‘De kwaliteit wordt steeds belangrijker. De handel streeft daar ook naar en zet hierop in. Telers volgen hun advies. Om onze goede exportpositie te behouden is het leveren van een goede kwaliteit essentieel. Uiteindelijk zeggen bruto kilo’s niet zoveel. Het gaat om de netto kilo’s en telers realiseren zich dat steeds meer.’
Mees de Lorm, verantwoordelijk voor de verkoop van uienzaad voor Seminis in Midden-Nederland, schetst een soortgelijk beeld. ‘Tot een aantal jaar geleden werd eerst gevraagd naar de opbrengst van een ras en daarna pas naar de kwaliteit. Nu is dat omgedraaid. Je ziet dat nieuwe rassen in het programma, die goed scoren op bewaarbaarheid, het beter doen bij de bestellingen van dit jaar. Dit betekent soms ook een verschuiving in zaadleverancier voor de teler.’
De focus op kwaliteit heeft niet alleen te maken met de zorgen omtrent een goed afzetproduct. ‘Er is veel geïnvesteerd in productbewaring’, zegt Boot. ‘Uien worden langer bewaard tot april of mei, waardoor de teler hopelijk een hogere prijs kan behalen. Een goede bewaarui is daarom belangrijk.’
Voor de provincie Flevoland verwacht De Lorm weinig verschuiving in het areaal. ‘Dit jaar worden minder suikerbieten gezaaid, maar dat is moeilijk op te vullen met uien in onze situatie. In een zwaar bouwplan kunnen niet zomaar meer uien worden geteeld. De voorkeur gaat dan eerder uit naar meer graan. Ook de prijsontwikkeling zal de komende tijd een gedeelte van de vraag bepalen. Ondertussen blijft het areaal tweedejaars plantuien stabiel, zo verwachten ze bij Hazera. Het bedrijf verkoopt zelf geen plantgoed maar levert wel het zaad voor de productie van eerstejaars plantuien. Die sector kent volgens Boot minder pieken en dalen in het areaal.
Jaap Jonker, verkoopleider voor De Groot en Slot, is iets gematigd met zijn uitspraken over het Nederlandse uienareaal. Een stijging zit er volgens hem niet in. 'Afgelopen herfst is meer wintertarwe gezaaid', zegt hij. 'Die zit in de grond en haal je er niet meer uit. Ook zullen uien niet snel een vervanging voor suikerbieten zijn. Waar het kon is al tarwe in plaats van bieten gezaaid. In de Veenkoloniën, waar de teelt sterk in opkomst is, verwacht ik wel een uitbreiding dit seizoen.' Het aantal bestellingen bij De Groot en Slot ligt op eenzelfde niveau als voorgaande jaren.
De focus op kwaliteit nuanceert Jonker licht. 'Kwaliteit is belangrijk, maar de kilo's worden niet snel vergeten. Oogst je 70 ton in plaats van 55 ton per hectare, dat scheelt 1 à 2 cent in je kostprijs. We merken dat de rassen die zowel op kwaliteit als opbrengst goed presteren veel besteld worden. In de regel worden uien niet langer bewaard, maar het aandeel afland neemt wel af. Telers hebben meer bewaarplaatsen gebouwd waardoor, bij een lage prijs, (lang) opgeslagen kan worden.'
Uniek bij De Groot en Slot is het fusarium resistente ras Hysky, dat sinds drie jaar op de markt is. 'Eerst in een klein volume maar, door een groeiende zaadproductie steeds meer verkrijgbaar', laat Jonker weten. '2014 was een jaar met veel fusarium, waardoor dit ras veel aandacht kreeg. Het is dan ook voor 2015 al uitverkocht.'
Niels van der Boom
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.