Problemen met hagelschade uien kleiner dan verwacht

Vorige week werd gevreesd voor grote hagelschade aan de prille uienplantjes. Deze week is het vooral korstvorming waar telers zich druk om maken en wat voor hoofdbrekens zorgt. De problemen spelen in alle teeltgebieden.

Regen, kou, hagel, sneeuw en hitte. Noem het maar op en de jonge uiengewassen hebben er dit voorjaar mee te maken. Afgelopen week zagen telers in het zuidwesten van Nederland hun zorgvuldig opgebouwde voorsprong – van zo’n 6 weken – in luttele minuten weghalen. Bij sommige een waar slagveld. Een stevige impuls met warm weer en zon zorgt er echter voor dat het herstel sneller loopt dan verwacht. Echter, nieuwe problemen liggen alweer te wachten.

Na de hagelbuien vorige week schatte Jaap Jonker – salesmanager bij De Groot en Slot – in dat landelijk zo’n 600 hectare uien met hagelschade te maken had. De uienspecialist verwachtte dat 20 procent – 120 hectare – moest worden overgezaaid. Het blijkt uiteindelijk mee te vallen: ‘Op sommige percelen waren bijna alle planten weggeslagen. Deze week hebben onze specialisten diezelfde percelen herbeoordeeld. Hieruit blijkt dat bijna alle uien herstellen. De teller van het overzaaien staat in het zuiden van Nederland voor ons op 25 hectare. In Flevoland zijn nog geen hectares overgezaaid zover wij weten.’

Jonker vreest wel voor tweewassigheid op verhagelde percelen, waarbij een gedeelte van de planten zich opnieuw moet ontwikkelen. Vooral bij de vroeg gezaaide percelen is dat een probleem. De moeizame start hoeft echter geen uitwerking te hebben op het uiteindelijke gewas. ‘Het weer in augustus bepaalt uiteindelijk de kwaliteit van het product.’

André Boot, van Hazera Seeds, ziet een soortgelijk beeld in het zuiden en zuidwesten na de hagelbuien van afgelopen week. ‘Het viel eerst helemaal niet mee met de hagelschade. We zien nu echter dat de uien die al goed onderweg waren, en drie wortels hebben gevormd, de groei weer hervatten. Plantjes in het kramstadium of begin vlagblad hebben maar één wortel. Die komen lang niet altijd terug. Kijken we naar de datum dan is overzaaien geen optie meer. Ik raad het af. Wel zie je een duidelijk verschil in terugkomst van de groei bij zaad met een goede kiemkracht. De vroeg gezaaide percelen – bestemd voor een zeer vroege oogst - staan wel twee weken stil. Die voorsprong ben je kwijt. ’

In Flevoland speelt korstvorming ook een rol en Jonker hoort ook uit het noorden problemen. Daar zitten de uien inmiddels ook in de grond. Deze week kon een inhaalslag worden gemaakt. ‘De deadline voor Friesland en Groningen zetten wij op 5 mei’, zo laat hij weten. ‘Zaaien na die datum is af te raden, zo ver in het noorden. Voor Flevoland en Zeeland kan nog tot 10 mei worden overgezaaid. Ik weet van twee telers dat zij hun uien niet hebben gezaaid maar kiezen voor suikerbieten. Het gaat om incidentele gevallen.’

Ook Boot bemerkt problemen met korstvorming in zijn werkgebied. ‘Alleen op gronden die van nature niet scheuren en hard als beton is raad ik aan actie te ondernemen. Dit zijn vaak de wat lichtere kleigronden. In zo’n situatie raad ik aan de grond tussen de rijen los te maken met een tandje. Zo breng je ook lucht in de grond. We weten dat bij temperaturen van 25 graden en een zuurstofarme omgeving – waar we nu mee te maken hebben –, de fusariumschimmel  goed gedijt. Door de bodem los te maken kun je de kans op een aantasting verminderen. Aan de andere kant doorbreek je daarmee wel het laagje van je bodemherbiciden. De keuze verschilt per perceel en teler.’

Maar, er zijn alternatieven. Jonker is geen grote voorstander van beregenen. ‘Ga je met dit weertype aan de slag, dan moet je bezig blijven. Met 25 graden en zon overdag droogt de grond wederom hard op. Een beregeningsboom geeft dan nog het beste resultaat. Met het kanon klapt het water op de grond. Rollen of de grond openkrabben met een mesje of tandje is beter maar, pas op voor kiembeschadiging. Toont de bodem lengtescheuren, dan raad ik af wat te doen. De uienplantjes zijn zeer sterk en groeien zelf naar het licht toe.’

Update: In Flevoland zijn wel degelijk uien overgezaaid als gevolg van hagelschade. Dat laat Mees de Lorm, vertegenwoordiger van zaadfirma Seminis, in een reactie weten. 'We raden af om nu nog over te zaaien gezien het tijdstip', aldus De Lorm. 'Het is uiteraard aan de teler om de beslissing te nemen. Ondanks dat een taxateur beoordeelt dat het gewas zal herstellen - en de schade klein is - was dat in dit geval niet zo. Het perceel dat is overgezaaid was van een zeer vroeg ras, bestemd voor vroege levering afland. De teler mist nu deze mogelijkheid. Of dat uiteindelijk slecht of goed uitpakt moet uiteraard nog blijken.'

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.