De markt voor vezels van vlas en hennep is zo klein aan het worden, dat het wegvallen van één ketenpartij al een bedreiging kan vormen voor vele andere partijen in deze industrie. Dat stelt Wageningen UR Food & Biobased Research in een rapport over de kansen en bedreigingen zijn van de internationale markt voor vezelgewassen.
Europa en China hebben elkaar nodig om de teelt van vezelgewassen als vlas en hennep economisch rendabel te houden, stellen Europese en Chinese onderzoekers, die samenwerken in het project FIBRA. Door mechanisatie van de teelt, oogst en bewerking zijn Europese vlas- en hennepvezels van zeer hoge kwaliteit. Chinese telers van traditionele vezelgewassen als hennep, kenaf en ramie doen nog bijna alles handmatig, verliezen de concurrentie met Europese producenten en houden ermee op.
egelijkertijd is de textielindustrie, de belangrijkste verwerker van deze vezels, goeddeels verdwenen uit Europa en juist verhuisd naar China, waar de lonen lager zijn. Verschillende van elkaar afhankelijke schakels in de keten bevinden zich daarmee ver uiteen, wat een soepele handelsketen in de weg staat. De wereldwijde verschillen in lonen zijn, volgens de onderzoekers, één van de pijnpunten voor de vezelindustrie.
De vezelverwerkende textielproductie schuift nu bijvoorbeeld alweer door naar landen waar de lonen nog lager liggen. ’Zorgelijk’, zegt onderzoeker Jan van Dam, ’want de vezelindustrie is klein en de handelsketen is steeds meer gebaseerd op één op één contacten. Valt er een schakel weg, dan treft dat een groot deel van de keten.’
De markt voor natuurlijke vezels wordt steeds kleiner, constateren de onderzoekers. Zij worden vervangen door goedkopere, maar volgens het rapport minder duurzame, kunstvezels. Bovendien leveren andere gewassen, zoals gesubsidieerde energiegewassen, voor telers vaak meer op dan traditionele vezelgewassen. Met de huidige aardolieprijs is de concurrentie met petrochemische kunststof vezels niet te winnen, aldus Wageningen UR. Maar er is wel een nichemarkt volgens de wetenschappers: consumenten die bewust kiezen voor duurzame, biobased producten.
Het rapport doet enkele aanbevelingen om de afzetmarkt te vergroten. Mechanisatie van de teelt en verwerking van vezelgewassen in China is van belang om de kwaliteit van vezels te verhogen en om qua kosten concurrerend te blijven ten opzichte van nieuwe lagelonenlanden. Dit hoeft geen bedreiging te zijn voor Europese ketenpartijen, maar is eerder een kans omdat zij kennis, kunde en machinerie in China kunnen verkopen.
Een andere aanbeveling van de onderzoekers is het opzetten van internationale kwaliteitslabels. Deze zorgen volgens de onderzoekers ervoor dat bedrijven op de wereldmarkt precies die vezels kunnen kopen die zij nodig hebben: van hoogwaardige vezels voor kleding tot laagwaardige vezels voor toepassing in bijvoorbeeld isolatiemateriaal.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.