In juli 2012 hield Mario Draghi, President van de Europese Centrale Bank (ECB) een toespraak in Londen. Niets vreemds ware het niet dat hij toen drie woorden gebruikt heeft die samen een explosieve mix zijn: ‘alles wat nodig’.
Draghi zei namelijk dat de ECB ‘alles wat nodig’ is zal doen om de euro te redden. Daar viel dus óók onbeperkt opkopen van staatsobligaties onder, iets wat vooral Frankrijk en Italië graag willen zien. Het doel van die operatie, volgens de ECB, is voorkomen dat de rentes in de zwakke eurolanden zoals Itaië of Spanje, oplopen. Daardoor zouden de overheden van die landen volgens de centrale bank geen ruimte hebben hun economieen te hervormen.
Die drie woorden zorgden er wel voor dat prominente hoogleraren economie en enkele (oud)-politici in Duitsland een klacht gingen indienen bij het Bundesverfassungsgericht, het Duitse Constitutionele Hof, in Karlsruhe. Hun zorg was dat dat plan van de ECB in feite neer zou komen op het zogeheten monetair financieren van begrotingstekorten. In de wetenschap dat de ECB hun schuldbewijzen zou kopen, zouden de zwakke eurolanden juist níet gaan hervormen en voor de makkelijke uitweg kiezen, namelijk diep rood staan (begrotingstekorten opvoeren).
Ook betoogden ze dat de ECB ver buiten haar mandaat ging. De ECB kreeg bij de oprichting ervan en de invoering van de euro in 1999 als enige taak mee zorgen voor prijsstabiliteit. Onder prijsstabiliteit verstaat de ECB een jaarlijkse inflatie van onder, maar dicht bij 2 procent.
De groep kreeg gelijk. Begin dit jaar, in februari, oordeelden de Duitse rechters dat het ECB-plan, waarschijnlijk niet strookt met de Europese verdragen en inderdad buiten het mandaat van de ECB valt. Dat oordeel betekende echter niet dat er een streep door het voornemen van de ECB ging. De Duitse rechters besloten namelijk de zaak voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie in Luxemburg.
Dat kondigde onlangs aan op 14 oktober te beginnen met de zaak. Zodra dat Hof met een oordeel komt, zullen de hoogste Duitse rechters met hun definitieve uitspraak komen. Het zal hierbij niet om dagen of weken gaan. Gemiddeld genomen duurt het bijna 1,5 jaar voordat het Europese Hof van Justitie uitspraak doet in een zaak. Daarna zal het nog minstens enkele maanden duren voordat het Duitse hoogste gerechtshof de zaak op de agenda zet.
Toch is deze zaak van groot belang. We kunnen zelfs stellen dat het de belangrijkste gebeurtenis is in 15 jaar dat de euro bestaat. Niets minder dan het voortbestaan van de munt staat namelijk op het spel. De gevolgen van deze juridische strijd zullen niet alleen te merken zijn wanneer het definitieve oordeel wordt geveld. In de aanloop daar naartoe kunnen de langetermijnrentes en de wisselkoers van de euro behoorlijk bewegen wanneer beleggers de kans op het groene licht uit Luxemburg en Karlsruhe hoger of lager inschatten. Boerenbusiness blijft deze zaak, en de gevolgen ervan op de rentestanden en de waarde van de euro, scherp volgen.
© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.