Anticiperen op klimaatverandering

Leren waterschap en verzekeraar van noodweer?

Kronkelende beken van een last naar een lust kopt het Eindhovens Dagblad op 22 oktober. Brabantse waterschappen hebben de afgelopen tien jaar miljoenen uitgegeven om de sloten (beken in goed Brabants) opnieuw in te richten. Mede hierdoor betaalde boeren deze zomer daar de rekening voor. Een forse schadepost in het duurste aardappeljaar sinds jaren. Voor hun is de zaak nog lang niet voorbij.

Een kaarsrechte beek die het water snel en efficiënt afvoert past niet in het natuurlandschap van Zuidoost-Brabant. Dat was de gedachte van waterschap De Dommel en Aa en Maas. Sinds 2004 besteedde zij - samen met de provincie - miljoenen euro’s aan de herinrichting van deze sloten. Beekdalherstelprojecten met een net woord. De Dommel gaf in 11 jaar tijd 35 miljoen euro uit aan deze projecten. Aa en Maas gaf sinds 1992 7,5 miljoen euro uit. Tot 2021 staan nog veel meer projecten op stapel. Klimaatverandering gooit echter roet in het eten van de plannenmakers. Oja, en dan zijn die lastige boeren er ook nog.

In het ED komt wetenschapper Piet Verdonschot aan het woord. Hij is gespecialiseerd in klimaatverandering aan de WUR. Het weersysteem van 2050 werd in 2016 werkelijkheid. Volgens Verdonschot is dit al langer bekend maar het duurt lang voor de kennis naar de praktijk doorsijpelt.

De boeren in Zuidoost-Brabant zijn de grote verliezers. Zij hebben schade aan vele hectares of verloren gewassen in hun totaliteit. De waterschappen worden aansprakelijk gehouden voor slecht watermanagement. Vooral het maaibeleid en de beschikbare waterberging is een groot punt van ergernis. De waterschappen zelf zeggen dat de problematiek bij één jaar moet blijven. Dit mag niet nog eens plaatsvinden.

Volgens watergraaf Peter Glas van De Dommel hebben ‘zijn’ medewerkers er alles aan gedaan wat ze konden. Toch ging het goed fout. ‘Ik beschouw het als een stresstest. Je gaat nadenken of de puzzel zoals we bedacht hebben nog wel past. Dat wil niet zeggen dat wat we gedaan hebben fout is geweest’, zegt hij tegen de krant. ‘Reeds uitgevoerde herstelprojecten moeten goed bekeken worden. We moeten de knelpunten opsporen en kijken wat we kunnen doen.’

Volgens de watergraaf is het waterschap niet alles te verwijten. ‘Kwetsbare gewassen telen in een beekdal is een echt risico. Boeren moeten kijken naar hun teeltkeuzes. Maar, ook in de dorpen en steden moet gekeken worden naar oplossingen. Wat kunnen bedrijven zelf kunnen doen om risico’s te verminderen.

Collega Peter van Dijk, van Aa en Maas en tevens boer, beseft ook dat het anders moet. ‘De plannen van de afgelopen jaren zijn in een veranderd klimaat niet meer houdbaar. We zoeken naar tussenoplossingen. De realisatie kost tijd en die is ons niet gegeven. Het doet pijn als ik de verdronken maïs zie staan.’ Volgens Van Dijk is ook een mix van natuurherstel en goed waterbeheer mogelijk, door de oude afwateringssloten en stuwen te behouden voor tijden van nood. Volgens Glas is het noodzaak om te rade te gaan bij mensen die het gebied kennen. Problemen van vroeger keren nu weer terug. Goed contact met boeren is dan ook belangrijk. Voor de situatie van 2050 houdt hij echter zijn hart vast.

De situatie knelt niet alleen bij waterschappen. Ook verzekeraars krijgen er van langs. Een melkveehouder uit Someren pikt het niet langer en heeft een kort geding aangespannen tegen verzekeraar Interpolis van moederbedrijf Achmea Schadeverzekeringen, zo valt in De Telegraaf te lezen. De melkveehouder werd getroffen door een zware ijsstorm, zoals hij het zelf noemt. Interpolis weigert uit te keren omdat de melkveehouder zich niet apart tegen hagelschade heeft verzekerd. De boer is van mening dat in dit geval sprake is van stormschade, waarvoor hij wel is gedekt. ZLTO zegt dat andere verzekeraard wel hebben erkend dat deze schade onder stormschade valt.

In juli werd al bekend dat Achmea rode cijfers schreef door de stormschade. Het moest een schadebedrag van ongeveer 260 miljoen euro uitkeren. Netto blijft een bedrag van 140 miljoen euro over voor het bedrijf.

Lees ook de andere verhalen in het dossier Wateroverlast 2016

© DCA MultiMedia. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA MultiMedia.