Shutterstock

Achtergrond Stikstofstemming

Hete UvA-stikstofaardappel voor heilige koe uit De Bilt

16 September 2023 - Klaas van der Horst - 8 reacties

In Amsterdam rolde deze week een kokend hete aardappel uit de pan, en het was eigenlijk best vermakelijk om te zien hoe daar omheen werd gedraaid. Het gaat natuurlijk over het onafhankelijke stikstof depositieonderzoek van de Universiteit van Amsterdam, gefinancierd door het Mesdagfonds. In onze rubriek Stikstofstemming geven we op onze eigen wijze een impressie van de stikstofcrisis.

Bij de gevestigde stikstofbelangen, zoals het RIVM, Schiermonnikoogkenner Jan Willem Erisman en de minister van Natuur en Stikstof plus haar ambtenaren werd de onderste la van het bureau alvast wijd open gezet. Zelfs het onderzoeksteam van de UvA toonde zich deemoedig en bedremmeld. Elk onderzoek verdient z'n eigen plek. Nee, de resultaten van het onderzoek weerspreken het OPS-model van Aerius niet! Het onderzoek is een bevestiging van wat we al wisten en doet niets af aan bestaand beleid!

Alles ingezet
Dat politici goed kunnen toneelspelen, is bekend, maar waar waren de onafhankelijke wetenschappers nu? Hadden ze iets opgeschreven wat ze niet mochten of wat ze beter niet hadden kunnen doen? Er zijn landen waar wetenschappers vanwege hun werk in de gevangenis terechtkomen of ander werk moeten gaan zoeken. In Nederland kan hooguit je carrière worden geschaad. De organisaties en personen die zich aangesproken voelden door het UvA-onderzoek, wisten natuurlijk allang wat er letterlijk en figuurlijk in de lucht hing. Ze hebben allemaal in begeleidingsgroepen gezeten rond het onderzoek en daar zijn al aardig wat discussies gewisseld. Het is ook geen toeval dat minister Van der Wal enkele weken geleden opeens met een verhaal kwam dat de natuur nog gevoeliger is voor stikstof dan eerst gedacht. Alles wat kon helpen om de impact van het UvA-onderzoek te beperken, is ingezet. Ook nog in de dagen vlak vóór publicatie.

Overeenstemming over verspreiding
Het is dan ook niet niks. Het OPS-systeem (Aerius) mag dan kloppen op metaniveau, globaal gezien, en landbouwbedrijven stoten niet minder stikstof uit dan ze doen. Ondertussen verloopt de verspreiding van de emissies rondom bedrijven wel heel anders dan Aerius berekent, toont de UvA aan, en daar is op wetenschappelijk gebied ook overeenstemming over, zo wordt opgetekend in het onderzoeksverslag. Dat heeft enorme consequenties voor het beleid. Dat de portefeuille van minister Van der Wal in haar huidige vorm daarmee overbodig is, is nog het minst belangrijk.

Budgetnijd
Wel jammer voor haar dat bij de eerstvolgende bezuinigingsronde heel wat collegabewindslieden een extra begerig oog op haar budget laten vallen. De herinrichtingsplannen voor het platteland gaan op de schop, want hoe bepaal je stikstofgevoeligheid voortaan? En welke consequenties voor de inrichting van gebieden verbind je daar aan? Minder bedrijven hoeven weg vanwege afstandscriteria en ruimteclaims vanuit kwetsbare natuurgebieden moeten nu ook anders worden bezien. Dat je niet meer over piekbelasterbeleid hoeft te praten, is een 'no-brainer'.

Meten in de provincie
Hoe sterk de wil tot ontkenning gaat zijn, ook provincies gaan nu stikstofdepositie meten. In verschillende regio's is daartoe al een aanzet gegeven. En het gaat minder tijd gaan kosten dan bij het UvA-onderzoek, want er zijn inmiddels een methodiek en werkwijze. Een andere beleidsconsequentie van het UvA-onderzoek is dat stikstofontwikkelruimte voortaan niet meer alleen bij de landbouw hoeft te worden weggehaald. Het is zelfs mogelijk dat al gekochte stikstofruimte, zoals in stikstofbanken, nu wetenschappelijk en juridisch gezien waardeloos wordt. De Aerius-economie gaat op z'n kop. Dat wordt best even wennen voor andere (niet-agrarische) economische belangen in Nederland.

Onder de indruk
De wetenschapper die dat allemaal heeft losgemaakt, is ongetwijfeld best even onder de indruk. In een vakblad zegt hoofdonderzoeker Albert Tietema zich daarom vooral bij de wetenschap te willen houden. Toch lijkt hij met de context te worstelen. Zo lijkt hij te bestrijden dat zijn onderzoek aantoont dat het door het RIVM gebruikte OPS-model de stikstofdepositie 3,6 keer overschat, terwijl dat wel in zijn eigen samenvatting staat (pagina 2 onderaan). Vervolgens lijkt hij, zonder het te beseffen, door te schieten naar de andere kant: "Dat is een conclusie die niet gebaseerd is op onze resultaten. Dat getal van 3,6 had ook 2 kunnen zijn, of 0,2. We weten het gewoon niet."

Aerius wordt behandeld als de grote heilige koe van het stikstofbeleid. Gelukkig is de ontwerper ervan nuchterder. Op zijn Linkedin-pagina schrijft hij: "Geen softwaresysteem is geheel foutloos. Dus ook Aerius niet." Deze inmiddels in Malawi wonende consultant (toepasselijke bedrijfsnaam: Wing) zorgt dat het systeem netjes blijft draaien en dat periodiek de nodige updates worden doorgevoerd.

Aerius wordt ongemakkelijk
In een laatste ontwikkeling laat het RIVM weten (via de krant voor ontwikkeld Nederland) dat het af wil van Aerius, omdat het - blijkbaar opeens - niet wetenschappelijk genoeg meer is en te veel wordt ingezet voor het uitvoeren voor beleid. Wellicht is er nog meer aan de hand. Wetenschappelijke studies wijzen er op dat er nog een (ammoniak)lek zit in Aerius. Stikstofmodellen zouden de bijdrage van ammoniak uit verbrandingsprocessen over het hoofd zien. Hierdoor zouden kaarten van het RIVM ingebouwde afwijkingen  vertonen.

Regieorgaan innovatie
De rijksoverheid is niet de enige die niet klaar is voor een andere blik op de wereld. Ook veel agrobestuurders lijken dat niet te zijn. Zoals een nieuwe coalitie, verenigd in het Regieorgaan versnellen innovatie. De partijen in dit orgaan willen de stroperigheid weghalen uit het innovatieproces in de landbouw, wat een mooi streven is, maar lijken de omgeving waarin dit moet plaatsvinden even te vergeten. Dat het ministerie van LNV hen daarbij niet helpt, hoeft gezien de omstandigheden niet te verbazen, maar er zitten meer partijen in de club. Omdat het proces nog vertrouwelijk heet te zijn, willen deelnemers zich er moeilijk over uitlaten. Kennelijk houden zij zich vast aan de gedachte dat er tijdens de wedstrijd geen regels worden veranderd. Een organisatie als MOB gaat ook gewoon door en spant nieuwe rechtszaken aan tegen emissies van bedrijven in Gelderland. Gaat de rechter ook rekening houden met de nieuwe inzichten?

Heb je een tip, suggestie of opmerking naar aanleiding van dit artikel? Laat het ons weten

Klaas van der Horst

Klaas van der Horst is een gedreven volger van de zuivelmarkt en alles wat daarmee te maken heeft. Hij zoekt het nieuws en interpreteert de ontwikkelingen.
Regenradar
Powered by Agroweer
Reacties
8 reacties
Abonnee
Louis Pascal de Geer 16 September 2023
Dit is een reactie op het Boerenbusiness artikel:
[url=https://www.boerenbusiness.nl/artikel/10905969/hete-uva-stikstofaardappel-voor-heilige-koe-uit-de-bilt]Hete UvA-stikstofaardappel voor heilige koe uit De Bilt[/url]
Tja we kunnen grote juridiese aktiviteiten verwachten, en ik denk ook dat de invloed van het UvA onderzoek in Brussel én Europa zal worden gevoeld.
Abonnee
jan 16 September 2023
weer prima stukje van Klaas
Abonnee
Gerben 16 September 2023
Klaas, je bent lekker actief bezig. Ik herken een ON c.q. Telegraafstijl. Goede marketing voor je doelgroep. Maar .....
Feit is dat er gewoon veel teveel stikstof vrijkomt in Nederland. Alleen een snelle en forse vervanging van dierlijke door plantaardige eiwitten "redt" de aardkloot. Bijmenging van 50% soya aan melkproducten is een eerste stapje.
Abonnee
Louis Pascal de Geer 16 September 2023
Gerben, Mijn doelgroep is de Nederlandse samenleving waarin Boer en Burger in Beweging zijn om te Leven en te Laten Leven.
Thuis heb ik in mijn jeugd al gezien hóe een opinie kan vertroebelen door niet alle kranten te lezen, maar wel 5 met uitzondering van De Telegraaf en het AD die verboden terrein waren. Ik heb niets met De Telegraaf of AD behalve dan voor het Sportnieuws, maar ik leg mijzelf geen leesverbod op en blijf redelijk goed op de hoogte over wát er in mijn geboorteland aan de hand is. Ik ben er trots op een Nederlander te zijn, maar heb gezouten kritiek over hóe er wordt omgegaan met de samenleving door een labyrintachtige ambtenarij en het met een kluitje boter in het riet sturen dat door vele kabinetten werd en wordt uitgevoerd. Dit moest even van mijn hart, maar nú terug over de stikstof kwestie. Een van de grootste geschenken die de Natuur ons geeft zijn de herkauwers die van cellulose via de pensflora aminozuren opbouwen nodig voor de vorming van hun eiwitten, dus ja dat zijn dierlijke eiwitten die een plantaardige oorsprong hebben. Helaas wordt dit vaak vergeten ook door sommige boeren die de pens in de herkauwers liever zouden overslaan om minder methaan uit te stoten en snellere groei willen via feeddlots etc. Het bijmengen van plantaardige eiwitten in het krachtvoer bestaat allang en vooral het gebruik van de veldbonen van eigen bodem kunnen de vaak GMO-soja en mais vervangen.
Er is op dit gebied nog veel te doen om maximaal gebruik te kunnen maken van de stikstofbindende bacteriën zowel de vrijlevende als de Rhizobium die in symbiose met de Vlinderbloemigen leven zoals klavers lupinen, erwten, bonen en ook Bengaalse hennep. Er zijn ook vele struiken en bomen die Vlinderbloemigen zijn of ook stikstof binden en daar moeten wij veel meer gebruik van maken ook in de Natuurgebieden. De schadelijke verbindingen van Stikstof en ook Koolzuur zijn niet vaak in de omgeving van het platteland te vinden als veroorzakers, denk aan N-oxiden Koolstofmonoxide etc., die zijn veel meer een resultaat van industrieën, steden, lucht en weg en zelfs waterverkeer etc.
Wij sturen mensen naar de Maan en straks naar Mars en Venus, maar weten nog niet w[at er precies in onze dampkring gebeurt en het lijkt mij aannemelijk dat de emissie van "boerenstikstof" vooral NH3 lang niet zo schadelijk is als nu door velen nog wordt aangenomen.
Gelukkig maar!
Abonnee
drent 16 September 2023
Gerben schreef:
Klaas, je bent lekker actief bezig. Ik herken een ON c.q. Telegraafstijl. Goede marketing voor je doelgroep. Maar .....
Feit is dat er gewoon veel teveel stikstof vrijkomt in Nederland. Alleen een snelle en forse vervanging van dierlijke door plantaardige eiwitten "redt" de aardkloot. Bijmenging van 50% soya aan melkproducten is een eerste stapje.
Gerben en waar moet die soja dan vandaan komen?
Abonnee
Jan4072 18 September 2023
@Gerben, Waar veel mensen en dieren verblijven komt veel stikstof vrij. In de direkte omgeving slaat flink gedeelte neer en de rest gaat de lucht in en komt overal ter wereld terecht. Het maakt dan niet uit of het geproduceerd is in NL, Siberië of de Amazone. Dus is het grootste gedeelte van de stikstof uitkoopregeling gewoon weggegooid geld. Ga je dit geld gebruiken voor innovatie dan houd je de uitstoot tegen en daar proviteerd dan niet alleen de direct naast gelegen natuur van maar ook de natuur in de Amazone.
Abonnee
Zeeuw 18 September 2023
LpdG wat heb je een lange aanloop nodig zeg! Gerben je vergeljjkt appels met peren. Eerlijke info vraagt de sector en geen malversaties! Nu blijkt onderzoek in 2012 correct bevestigd te worden door UvA al eerder door TNO nu door RIVM en al eerder door Cie Hordijk in 2 de instantie. Bij Min Van LNV Carola leugenmerrie Svhouten werd Cie Hordijk nog ter dekking van leugens betaald voor uitspraak: Aerius is betrouwbaar. NB! Zeker 10 leugenaars in 1 Cie Hordijk ! NB jen kunt 100 wetenschappers bij elkaar zetten maar als het wetenschappelijk niet betrouwbaar is kun je het niet betrouwbaar maken ! Wat een stelletje zielige wetenschappelijke meelopers !!!!
Abonnee
Zeeuw 18 September 2023
Jan4072, uitkoop gewoon door laten gaan want alle beetjes helpen ook dichtbij. Wel zou het aardig zijn om nu eens te laten zien Hoe de depositie grafieken er in werkelijkheid uitzien met de eerlijke gegevens over NH3 en NOx.! Hierbij ook het luchtverkeer boven de 900 meter meetellen- dat is 10% op het totaal= 10x meer dan de nu meegerekende 1%- Als NH3 inderdaad niet meer meetbaar is na 500 meter wordt het dan in de algemene N deken gerekend? Dan gaat er dus ook al gauw zo'n 50% via PM en NOx over de grens dwz dat de voorheen toegerekende belasting op Nederland en Natura2000. Daarmee kan de bouw weer van start, kan Raad van State malversatie uitspraak over voorzorgsbeginsel nietig verklaren , kunnen alle MOB overwinnigen nietig verklaard worden en kunnen schade claims bij de overheid ingediend worden , kunnen alle reglementaire PASmelders netjes behandeld worden. Wel zou ik de evologen controleren op malversaties in KDW bijstellingen- geen openbare Flora-Fauna bank gegevens, correcties op KDW door systeem modelvergelijking en laagste waarde zoder range aannemen, niet plaatselijke flora-fauna in Natura2000 habitat opnemen om KDW te verlagen, conferentie internationaal misbruiken om wetenschappelijke niet toetsbare gegrvens van Zeker 40 wetenschappers te misbruiken om KDW nog verddr omlaag bij te stellen met xgn expert oordeel= wetenschappelijk manipuleren op het hoogste niveau ( Bobbink et al als oude-eikel deskundige!!! Helaas zijn de ecologen de droogte effecten vergeten en de meeste natuurherstelrapportage bureaus voor de provincies ook. Wie betaalt BEPAALT
U kunt niet meer reageren.

Meld je aan voor onze nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang elke dag het laatste nieuws in je inbox

Achtergrond Stikstofstemming

Trekken en duwen rond landbouwdebatten Kamer

Achtergrond Stikstofstemming

'Veeprikkergate', maar geen traan om PAS-melder

Achtergrond Stikstofstemming

D66 ontdekt ook zijn boervriendelijke kant

Interview Lubbert van Dellen

'Beperkte verlichting mest nu, wel positiever inzet'

Bel met onze klantenservice 0320 - 269 528

of mail naar support@boerenbusiness.nl

wil je ons volgen?

Ontvang onze gratis Nieuwsbrief

Elke dag actuele marktinformatie in je inbox

Aanmelden