Hoever is het groeiseizoen tegenover andere jaren?

Het is niet gek dat de gemiddelde pootdatum bij de Boerenbusiness Gewastour dit jaar bijzonder vroeg viel, nadat het voorjaar van 2025 zo droog verliep. Wat dat betreft was er genoeg potentie voor het aardappelgewas om een behoorlijke voorsprong op te bouwen ten opzichte van andere jaren. Dat is terug te zien bij een ronde in het veld. Hoe is de gewasstand op de verschillende Gewastour-percelen?

Bij deze vergelijking is gekeken naar de huidige gewasstand van verschillende Gewastour-percelen met het ras Innovator in relatie tot voorgaande jaren. Sommige telers doen al meerdere jaren mee, waardoor een directe vergelijking mogelijk is. Bij deelnemers die pas kort meedoen, is dat minder goed mogelijk.

Het huidige groeiseizoen wordt gekenmerkt door droog weer. Bijna alle Gewastour-percelen zijn gemiddeld gezien erg vroeg gepoot, en hebben inmiddels ook al een regenhaspel op bezoek gehad. Desondanks groeit het gewas goed, al valt het met dit droge weer niet mee om het ook aan de gang te houden, zo klinkt het bij de verschillende deelnemers. In de afbeeldingen van de verschillende percelen is niet altijd een enkele plant opgetrokken, maar in sommige gevallen twee of zelfs drie. Het aantal knollen die er liggen, kunnen dus van meerdere planten zijn.

Van Groningen tot Zeeland
Te beginnen bij het Gewastour-perceel van Gybert Doggen uit het Brabantse Wouw. Hij heeft afgelopen week zijn tweede beregeningsronde afgewerkt, waarbij hij 30 millimeter water gaf. Gybert werkt met een beregeningssensor, maar merkt op dat het moment waarop beregenen niet meer nodig is (volgens de sensor) maar niet lijkt te komen. "Sommige knollen zijn nog erg klein en het is maar afwachten welke er overblijven", zo geeft Gybert aan. Ook verwacht de Gewastour-deelnemer met de komende weersverwachting deze week voor de derde keer te beginnen met beregenen. Ten opzichte van afgelopen jaren is het verschil op de fotocompilatie hieronder zichtbaar. Het is nog te vroeg om over opbrengsten te spreken, want eerder bleek al dat later poten niet per se hoeft te resulteren in een lagere opbrengst. Zo kwam de netto-opbrengst in Wouw vorig jaar tot een kleine 49 ton per hectare.

Brian Salomé uit IJzendijke (Zeeland) doet dit jaar voor de derde keer mee aan de Gewastour. Dat het dit jaar tot op heden erg droog is, is bij Brian goed terug te zien. Vanaf het poten heeft hij in totaliteit nog geen 50 millimeterwater gehad. "Het gewas staat inmiddels in bloei, al vind ik dat het nog wel een open gewas is", aldus Brian. In IJzendijke kan Brian niet beregenen, hooguit extern water laten aanvoeren. Bij de vraag of dit voor hem interessant is geeft hij aan: "De kosten zijn minimaal €1.000 per hectare en met de verwachte prijsvorming, die vrij negatief is, wordt het steeds minder interessant."

Iets noordelijker, in Hellevoetsluis (Zuid-Holland), ligt het Gewastour-perceel van Kees Trouw. Hij heeft afgelopen week zijn Innovators voor de eerste keer met 25 millimeter beregend. Voor het vergelijk heeft Kees dit jaar drie planten opgetrokken, waarbij hij aangeeft dat er 22 houdbare knollen onder zitten. Na het beregenen liggen de knollen mooi in het vocht, zo geeft hij aan. Vorig jaar kwam het Gewastour-perceel van Kees Trouw uit op 63,5 ton per hectare. Hij kwam hiermee boven het gemiddelde uit van alle Gewastour-percelen, dat gemiddeld uitkwam op 56,8 ton.

In het Gelderse Elst komen we uit bij Daan Tap. Ook Daan was vorige week voor de tweede keer aan het beregenen. "Het valt niet mee om het gewas aan de groei te houden met dit droge weer" Nu dat het zo droog is, valt de phytophthoradruk wel erg mee, zegt hij. Desondanks heeft hij er inmiddels wel vier keer tegen gespoten. Vorig jaar was de opbrengst bij Daan 72,1 ton per hectare, ook ver boven het gemiddelde.

Het Gewastour-perceel bij Philip Kroes in Dronten (Flevoland) is dit jaar op 24 maart als eerste gepoot. Aardappelteler Adriaan Wortman heeft het perceel afgelopen week voor de eerste keer beregend en is zeer te spreken over de staat van het gewas op dit moment. Vorig jaar is het perceel in tweeën opgesplitst, geeft Adriaan aan. "Na de tulpenoogst vorig jaar hebben we een groenbemester gezaaid. Het valt me op dat op die kant van het perceel de aardappelen er beter voor staan dan aan de andere kant, waar de uien stonden."

Bij Wouter Vierboom uit het Gelderse Leuth, hebben de Innovators de groei ook goed te pakken. Zelf is hij zeer te spreken over de ontwikkeling van het gewas, maar twijfelde eerder of hij wel moest beregenen in verband met de ontwikkeling van de huidige aardappelprijzen.

De Groningse deelnemers Jan Kolhorn uit Uithuizermeeden en Alex van Erp uit Midwolda doen dit jaar alle twee voor het eerst mee aan de Gewastour. Jan geeft aan dat de aardappelen net dicht staan, en mooi beginnen te bloeien. "Er mag zo langzamerhand wel weer wat regen van betekenis vallen, want beregenen hier mag niet." Dat schetst momenteel ook de situatie dat Jan het tal maar gewoontjes vindt voor een Innovator.

Alex daarentegen kan wel beregenen. "Het Gewastour-perceel heeft al behoorlijk knol gezet, dus met de eerste keer beregenen wacht ik nog een weekje. De percelen die nu volop aan het knol zetten zijn geef ik voorrang." Verder vindt Alex dat het Gewastour-perceel er fris opstaat.

René Mesken uit het Friese Appelscha heeft van de Gewastour-groep op 14 mei als laatste zijn Innovators gepoot. René zijn gedachte hierachter was dat als je vroeg poot je naarmate de zomer vordert een relatief gezien 'ouder' gewas hebt. Als je later poot, kan het 'jongere' gewas het zomers bij droogte wat langer volhouden. Hier komt nog een keer bij dat het perceel niet eerder beschikbaar was omdat het nog gedraineerd moest worden. Met deze tactiek kan René het nog wel eens behoorlijk ver schoppen. Geen jaar is gelijk, maar vorig jaar kwam René met de hoogste opbrengst thuis van de Gewastour-deelnemers. Met 78,4 ton kwam hij ver boven het gemiddelde uit.

In het Zuid-Limburgse Voerendaal hebben ook Ruud en Lotte Steinbusch de Innovators voor de eerste keer beregend. "Zolang ze maar voldoende vocht hebben, kunnen ze heel ver komen dit jaar. Alleen valt dat op deze manier nog niet echt mee", zo benadrukt Lotte. Desondanks hebben ze wel het idee dat de aardappelen er op dit moment beter bij staan dan vorig jaar.  

Gemiddelde knolgrootte per groeiseizoen
Het huidige groeiseizoen verloopt tot nu toe duidelijk anders dan in 2023 en 2024. Waar het dit jaar droog is, begonnen de vorige twee jaren juist met een natte start. In 2023 volgde op het natte begin bovendien schraal weer, waardoor het seizoen een flinke groeiachterstand opliep. Ook 2024 kende gemiddeld een vergelijkbaar verloop. 2025 is daarmee de vreemde eend in de bijt. Vergeleken met het groeistadium waarin de gewassen zich op 10 juli 2023 en 2024 bevonden, zitten we op 19 juni dit jaar al op een vergelijkbaar punt.

Met de vroegste gemiddelde pootdatum in jaren is het groeiseizoen van 2025 flink eerder van start gegaan dan in de voorgaande twee jaren. Op 19 juni telt het seizoen al 69 groeidagen, terwijl dat er op 10 juli vorig jaar 64 waren, en in 2023 slechts 58. Op basis van de gegevens, en de vergelijkingen bij de telers van de afgelopen jaren, loopt dit groeiseizoen drie weken voor.

Of de uiteindelijke gewasopbrengst ook daadwerkelijk kan profiteren van de voorsprong die het groeiseizoen op dit moment heeft, is volledig afhankelijk van het verdere verloop van juni, juli en eigenlijk vooral augustus. Wanneer de droogte doorzet de komende periode, kan het gewas snel slijten en wordt het groeiseizoen korter, wat voor een lagere hectareopbrengst zal zorgen. Aan de andere kant, mocht er vanaf nu geregeld een keer een verfrissende bui komen, zal er nog erg veel bijgroeien.

Proefrooicijfers Gewastour door de jaren heen:

Jan Willem Veldman

Jan Willem Veldman is allround akkerbouwredacteur bij Boerenbusiness. Daarnaast runt hij in maatschap met zijn vader een akkerbouwbedrijf in Appingedam (Groningen), waar onder meer granen, uien en suikerbieten worden geteeld.

jw.veldman@dcami.com

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.