Systeem maakt energieboer kosten gedreven

Het nieuws maandag dat windturbines worden gesloopt om op dezelfde plek met subsidie een nieuwe windmolen te plaatsen, stuit op onbegrip. Het zou maatschappelijke kapitaalvernietiging zijn. De Nederlandse Wind Energie Associatie (NWEA) begrijpt echter wel dat individuele ondernemers vanuit bedrijfseconomische redenen gebruik maken van de huidige regels. ‘Het is onder de huidige omstandigheden meer kosteneffectief om de molen te verkopen en investeren in een nieuwe molen, dan de molen te laten staan’, aldus voorzitter Jaap Warners.

Dat individuele ondernemers vanuit bedrijfseconomische redenen gebruik maken van de huidige regels vindt NWEA wel te begrijpen. Hoezo?
‘Windenergie is een bijzondere tak van sport. Er komt overheidsbeleid bij kijken om windenergie te stimuleren. Nederland is een markteconomie, dus het moet ondernemers aantrekkelijk worden gemaakt om in windenergie te investeren. Tegelijkertijd gelden er spelregels waarbinnen ondernemers moeten werken. Zij zoeken de regels op. Zo werkt dat. Wellicht soms ook onbedoeld, maar dat kan ik hen niet kwalijk nemen.’

Waar in Nederland speelt dit vooral?
‘Mijn inschatting is dat het vooral in Flevoland en Noord-Holland een issue is. Dat heeft naar mijn idee te maken met dat er in beide provincies een herstructureringsprogramma is waarmee oude molens door nieuwe exemplaren kunnen worden vervangen. En dan niet op dezelfde plek, maar geclusterd in windmolenparken. Dat is mooi, maar vereist wel de medewerking van eigenaren. Zij hebben een vergunning en kunnen in principe doorgaan, maar door de herstructurering houdt het op.’

Door het lek kon het zo zijn dat er geen extra nieuwe duurzame energie werd geproduceerd, maar wel subsidie wordt opgestreken.
‘Het is een foutje in de regie van de overheid. Kijkend naar de toekomst en puur naar het financiële gewin moeten windenergieondernemers een afweging maken. Ga je nog een paar jaar door met de huidige molen waarop geen MEP-subsidie meer zit of sluit je aan bij de nieuwe regeling? Deze biedt blijkbaar voldoende ruimte om de vervanging eerder te doen dan aanvankelijk het plan was. Het is een individuele beslissing, maar kennelijk is het erg aantrekkelijk om een nieuwe neer te zetten, want het Ministerie van Economische Zaken gaf aan dat er 94 aanvragen zijn ingediend. Wat niet wil zeggen dat deze allemaal worden gehonoreerd. Er zijn meer aanvragen dan middelen.’

Hoe aantrekkelijk is het om energieboer te zijn? Windstroom opwekken is toch nog altijd duurder dan de marktprijs?
‘De prijs van wind op land komt inmiddels in de buurt van de grijze stroomprijs, die uit gas- en kolencentrales wordt opgewekt. Grijze stroom kost zo’n 5 à 6 cent per kilowattuur, wind zit op ongeveer 8 cent. De overheid compenseert het verschil in kostprijs. Dat maakt het aantrekkelijk om windenergie te produceren. En hoe lager de ondernemer de kostprijs per kilowattuur weet te houden, hoe groter de kans op subsidie. Het mechanisme dwingt hem kritisch te blijven kijken naar het eigen kostenplaatje.’

Is er in Nederland nog ruimte voor nieuwe windmolens?
‘Een individuele boer kan het initiatief nemen voor een windturbine, maar de kans dat de overheid meewerkt is niet groot. Zo wil de Provincie Flevoland dat windmolens in een park of lijnopstelling met anderen staan op een door hen aangewezen plek. Er zijn mensen die Nederland vol vinden, maar ik niet. Je moet het tegen de achtergrond van andere energievoorzieningen afzetten. Windenergie is een van de meest goedkopen vormen. Windmolens horen bij de samenleving. Zonder dat ik laconiek wil doen over de invloed ervan op het landschap, kun je molens nu eenmaal niet verstoppen.’

Fotograaf: Christiaan Krouwels

© DCA Market Intelligence. Op deze marktinformatie berust auteursrecht. Het is niet toegestaan de inhoud te vermenigvuldigen, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, in welke vorm dan ook, zonder de uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van DCA Market Intelligence.