Inside: Granen & Grondstof
Olieprijs kan in 2016 maar één kant op: omlaag
De toekomst voor oliegiganten ziet er niet rooskleurig uit. Winstmarges verdampen in een overvolle markt. Er wordt volop geproduceerd om dalende prijs te compenseren. In 2016 lijkt het tij niet gekeerd te worden. De markt wordt louter voller gepompt.
In 2016 kunnen de oliesjeiks niet opgelucht adem halen. De markt blijft zeer pessimistisch gestemd. De reden hiervoor is het prijsniveau. Die schommelt nu nog rond de 40 dollar, voor een vat ruwe olie, maar analisten verwachten dat dit verder kan dalen tot 20 dollar per vat. Ruim een jaar geleden lag het prijsniveau nog op bijna 80 dollar per vat. De World Bank is met haar prognose voor 2016 iets positiever gestemd. Zij voorspellen een gemiddelde prijs van 51 dollar per vat. Daarmee ligt de prijs alsnog enkele dollars onder het gemiddelde van 2015.
Een tegenvallende groei van de wereldeconomie, en een enorme overproductie in de wereld, zijn de veroorzakers van een dalende olieprijs. Opec-landen blijven buitensporig veel olie winnen. Saoedi-Arabië gaat aan kop, gevolgd door de Amerikaanse schaliegasindustrie. Door de productie hoog te houden hopen zij hun marktpositie vast te kunnen houden en zelfs uit te bouwen.
De olie-industrie vreest voor de invloed die Iran kan gaan hebben op de markt. Nadat het land tegemoetkwam aan de eisen voor het inperken van hun nucleaire programma worden de sancties voor de olieproductie opgeheven. Bijan Namdar Zanganeh – de Iraanse minister van olie – kondigde in september de doelstelling aan de olieproductie van het land terug op haar oude niveau te brengen. Daarmee wordt een overlopende markt nog voller gepompt.
Een ander nadeel voor de prijsvorming is de globale economie. Die staat sterk onder druk door een zeer lage grondstoffenprijs. Het Internationaal Monetair Fonds vreest daarom voor de economische gevolgen. Enkele landen profiteren echter wel, waaronder Duitsland, maar er zijn ook vele verliezers. Met name de landen die sterk afhankelijk zijn van de oliewinning. Een lage olieprijs kan ook een positief effect hebben op de economie.
Wat heb je als agrarisch ondernemer aan een dalende olieprijs? Dat belang is zeer wisselend. Het hangt af van je positie. Gooi je de dieseltank vol volgend jaar, dan heb je direct voordeel. De meest recente notering van de gemiddelde witte diesel prijs staat op ruim 98 euro per 100 liter. Daar kon zelfs rode diesel na 2011 niet meer aan tippen. Kans bestaat dat in 2016 zelfs het laagterecord van 70 euro per 100 liter voor rode diesel (december 2008) wordt doorbroken door de witte! variant. Wie had dat gedacht toen de rode kleurstof werd afgeschaft? De immer stijgende dieselaccijns tempert deze vrije val.
De prijs van kunstmest is gelieerd aan die van olie. Op de kunstmestmarkt heerst echter schaarste, waardoor dit voordeel nauwelijks merkbaar is. Ook voor de tarweprijs is de invloed klein. Voor korrelmaïs ligt dat anders. Een groot gedeelte van de maïsproductie in de VS en Zuid-Amerika is bestemd voor de bio-ethanol. Een lage olieprijs ontmoedigd landen om meer biobrandstof te gaan produceren. Zo heeft de VS al aangekondigd in 2016 flink minder ethanol aan de benzine toe te gaan voegen, wat tegen eerdere afspraken indruist. Wanneer meer korrelmaïs vrij komt voor de voermarkt drukt dat het aanbod in een toch al overvolle markt.
Ook de melkmarkt kan de gevolgen van een lage olieprijs merken in 2016. Een lage prijs zorgt voor een daling van de transport- en verpakkingskosten. Als melkproducent merk je daar nauwelijks iets van. Verdienen olieproducerende landen in het Midden-Oosten echter goed geld aan hun handel, dan kopen ze ook meer melkpoeder. Juist het tegenovergestelde is nu merkbaar.
Het voordeel van de lage olieprijs merk je in 2016 dus vooral aan de pomp, of bij de afrekening van je dieselleverancier. Goed nieuws voor de Nederlandse akkerbouwer.